Belarus’un başkenti Minks’te binlerce kişi Pazar günü 9 Ağustos’ta düzenlenen cumhurbaşkanlığı seçimlerini protesto etmek için yeniden sokaktaydı. 15 gündür devam eden gösterilerde ‘‘özgürlük’’ sloganları ve ülkenin 1994’ten beri iktidarda olan Cumhurbaşkanı Alexander Lukaşenko için istifa çağrıları yankılandı.
Gösteri öncesinde Savunma Bakanlığı ulusal anıtların korunması için ordunun devreye gireceği uyarısında bulundu.
Basında çıkan haberlerde ordu personelinin başkent Minsk’e transfer edilirken görüntülendiği belirtildi. Muhalif yayın kuruluşu NEXTA Life, polisin Minsk’in girişinde kontrol noktaları oluşturduğunu bildirdi.
Belarus’ta seçimin ardından düzenlenen gösterilerde şimdiye kadar iki kişi hayatını kaybetti, 7.000’den fazla kişi gözaltına alındı, yüzlerce kişi polis tarafından dövüldü. Avrupa Birliği ve ABD, seçimleri eleştirdi ve seçimin ardından göstericilere uygulanan baskı ve şiddeti kınadı.
Pazar günü aralarında sınır komşusu Litvanya’nın da olduğu 26 ülkede Belarus’taki göstericilerle dayanışma için insan zinciri oluşturulacak.
Bundan 31 yıl önce 23 Ağustos 1989’da da üç Baltık ülkesi Estonya, Letonya ve Litvanya’dan yaklaşık 2 milyon kişi Sovyetler Birliği’ne karşı benzer bir protesto eylemi düzenleyerek el ele tutuşmuştu.
Seçimler öncesinden itibaren Sovyetler Birliği’nin yıkılması döneminden bu yana görülen en kalabalık gösterileri düzenleyen muhalif cumhurbaşkanlığı adayı Svetlana Tikanovskaya da seçimin ardından gözaltına alındıktan sonra Litvanya’ya sığınmıştı. Tikanovskaya, Cumartesi günü yaptığı açıklamada 9 Ağustos seçimlerinde oyların yüze 60-70’ini aldığını iddia etti. Tikanovskaya destekçilerine ‘‘hakları için mücadele etmeleri’’ ve ‘‘Lukaşenko’nun ordu tehdidine kulak asmamaları’’ çağrısı yaptı.
AFP haber ajansına konuşan Tikanovskaya, ‘‘Biz Belarus halkıyız ve çoğunluktayız. Geri çekilmeyeceğiz. Artık onlardan korkmuyoruz’’ dedi.
Lavrov: ''Lukaşenko'nun kazanmadığını kanıtlamak mümkün değil''
Rus basınında yer alan haberlerde Lavrov’un, Moskova’nın Belarus anayasasında yapılacak reformun ülkede yaşanan siyasi krize getirilecek en iyi çözüm olduğu görüşünü bildirdiği kaydedildi.
Lavrov’un Moskova’nın Belarus’taki durumun istikrara kavuşmaya başladığı kanısında olduğunu söylediği de belirtildi.
Interfax haber ajansına göre Lavrov, Tikanovskaya’nın seçim sonucuna dair yaptığı iddialara yanıt verdi ve Belarus seçimlerinde bağımsız gözlemciler bulunmadığı için seçimi Lukaşenko’nun kazanmadığı iddiasının kanıtlanmasının mümkün olmayacağını söyledi.
RIA ajansına göreyse Lavrov, Belarus’ta geniş kapsamlı ulusal diyalog başlatılması çağrısı yaptı.
Lukaşenko ise NATO birliklerinin Polonya ve Litvanya sınırında ‘‘ciddi şekilde konuşlandıkları’’ iddiasını yineledi. Hrodna kentinde konuşma yapan Lukaşenko ordunun ülkenin bütünlüğünü koruması gerektiğini söyledi ve askeri desteğin önemine vurgu yaptı.
NATO ise iddiaların temelsiz olduğunu söylüyor. Geçen hafta yapılan açıklamada ‘‘Daha önce de belirttiğimiz gibi NATO Belarus’a ya da başka bir ülkeye tehdit oluşturmuyor, bölgede askeri takviyesi de yok denildi.
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov da Belarus muhalefetini kan dökülmesini istemekle suçladı. RIA haber ajansına göre Lavrov, Litvanya’ya sığınan muhalif liderin son zamanlarda daha sık İngilizce açıklamalar yapmasından yola çıkarak ‘‘baskı gördüğünü’’ öne sürdü.
Litvanya Dışişleri Bakanlığı, ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı Stephen Biegun’un gelecek hafta Belarus’ta seçim sonrası yaşanan krizi görüşmek için Litvanya ve Rusya’yı ziyaret edeceğini açıkladı.
Tikanovskaya’nın ekibi, Biegun’ın Litvanya’da muhalif liderle de görüşeceğini bildirdi.
ABD Dışişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamadaysa Dışişleri Bakan Yardımcısı Stephen Biegun'ın Litvanya, Rusya ve Ukrayna’yı 24-27 Ağustos tarihleri arasında ziyaret edeceği bildirildi. Bakanlık’tan yapılan açıklamada Biegun’ın bazı üst düzey hükümet yetkilileriyle yapacağı temaslarda bölgesel konuların ele alınacağı kaydedildi, ancak Belarus’un adı geçmedi.
