Ukrayna ve Rusya iki haftayı aşkın aradan sonra Türkiye'de ilk kez yüz yüze görüşmeye hazırlanırken, Amerikalı üst düzey bir yetkili Rusya Cumhurbaşkanı Vladimir Putin’in savaşı sonlandırmak için taviz vermeye hazır görünmediğini söyledi.
İsminin açıklanmaması koşuluyla Reuters’a konuşan yetkili, “Gördüğüm her şey, Putin’in şu anda taviz vermeye istekli olmadığı yönünde” dedi.
Amerikalı yetkili, “Dolayısıyla, Putin’e Ukrayna’nın egemenliğini baltalayacak bir çıkış yolu sunmada ne kadar ileri gideceğimiz ve Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski’nin almasının gerekeceği kararlar konusunda size verebileceğim iyi bir sezgi yok” diye konuştu.
Ukraynalı yetkililer de yarın İstanbul’da yapılması planlanan görüşmelerde önemli bir ilerleme kaydedilmesi ihtimalini düşük görüyor. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, dün Rusya lideri Vladimir Putin’le telefonda görüşmüştü.
Ukraynalı yetkililerin görüşmelerde hedefi ateşkes
Ukraynayı yetkililerse, yarınki görüşmelerin bir ateşkesi getirebileceğini umduklarını belirtiyor.
Ukrayna Dışişleri Bakanı Dimitro Kuleba ülkesinin devlet televizyonunda yaptığı açıklamada, görüşmelerde insani yardımlardan olası bir ateşkese kadar uzanan konuların masaya yatırılacağını belirterek, "halk, toprak ve egemenliği" takas malzemesi yapmayacaklarını vurguladı.
Zelenski’den Doğu Ukrayna’da tavize ‘yeşil ışık’ sinyali
Ukrayna Cumhurbaşkanı Zelenski dün yayınlanan bir açıklamasında, ülkesinin Rusya’yla olası bir barış anlaşması kapsamında tarafsız bir statüye sahip olma seçeneğini tartışmaya hazır olduğunu ancak böylesi bir anlaşmanın üçüncü taraflarca garanti altına alınması ve referanduma sunulması gerekeceğini söyledi.
Rusya’nın 24 Şubat’ta Ukrayna’yı işgalinden bir ayı aşkın süre sonra Rus gazeteciler için 90 dakika süren bir basın toplantısı düzenleyen Zelenski, ateşkes olmadan ve askerler çekilmeden hiçbir barış anlaşmasının mümkün olmadığını vurguladı.
Ruslar’ın kontrolundaki tüm toprakları zorla geri almaya çalışma seçeneğini dışlayarak, bunun üçüncü dünya savaşına yol açacağını belirten Zelenski, 2014’ten bu yana Rusya’nın desteklediği güçlerin denetiminde olan doğudaki Donbas bölgesiyle ilgili bir “uzlaşı”ya varmak istediğini söyledi.
Rusya, komşusunun ordusunu etkisiz hale getirmek için Ukrayna’da “özel bir askeri operasyon” yürüttüğünü belirtiyor. Ukrayna ve Batılı müttefikleriyle, bunu provoke edilmemiş bir işgal için bahane olarak niteliyor.
Rusya stratejisini değiştiriyor mu?
Öte yandan, Ukrayna güçlerinin sert bir direniş göstermesiyle birlikte bu ülkede hızlı bir zafer elde etme umutları sönen Rusya’nın, odağını Ukrayna’nın doğusuna çevirdiği belirtiliyor. Amerikan haber ajansı Associated Press’te yer alan bir habere göre, Moskova, doğuda Ukrayna ordusunu bastırarak, Kiev’i savaşı sona erdirmek için topraklarının bir kısmını teslim etmeye zorlamayı hesaplıyor.
Ukrayna ordusunun önemli bir kısmı ülkenin doğusunda toplanmış durumda. Bu bölgede yaklaşık 8 yıldır Moskova’nın desteklediği ayrılıkçılarla çatışmalar yaşanıyor. AP’nin haberinde, Rusya’nın, ülkenin sanayi merkezi konumundaki Donbas’ta Ukrayna güçlerini kuşatıp etkisiz hale getirmeyi başarması durumunda, Kiev’e kendi koşullarını kabul ettirme şansının artacağı ve potansiyel olarak ülkeyi ikiye ayırma girişiminde bulunabileceğine dikkat çekiliyor.
Ukrayna işgalinin başlangıcından bu yana direnişle karşı karşıya kalan ve herhangi büyük bir şehri ele geçiremeyen Rusya geçen Cuma günü, operasyonun ilk aşamasının büyük ölçüde tamamlandığını ve artık Ukrayna’nın doğusundaki ayrılıkçı Donbas bölgesine odaklanacağını açıklamıştı.
Birçok gözlemci, stratejideki değişimin Rusya Cumhurbaşkanı Vladimir Putin’in Ukrayna’da hızlı bir zafer elde etme planının başarısız olduğunu kabul ettiğine işaret ettiği yorumunu yapıyor. Gözlemcilere göre, Rusya’nın uluslararası toplumda dışlanmasına ve ekonomisinin ciddi hasar görmesine neden olan bir savaşta yaşanan bu durum Putin’i hedeflerini daraltmaya ve taktik değiştirmeye itti.
Putin Ukrayna’yı ikiye ayırmayı mı planlıyor?
Ukrayna ordu istihbarat şefi Kirilo Budanov dün yaptığı açıklamada, Rusya’nın odağını değiştirmesinin, Putin’in Kuzey ve Güney Kore gibi Ukrayna’yı da ikiye ayırma ve “işgal altında olan ve olmayan bölgeler arasında bir ayrım hattı” oluşturma ümidinin bir yansıması olabileceğini söyledi.
Budanov, Putin için, “tüm ülkeyi yutamaz” derken, Rusya’nın “işgal altındaki bölgeleri tek bir devlet benzeri yapıya dönüştürme ve burasını bağımsız Ukrayna’yla karşı karşıya getirmeye” çalışıyor göründüğünü kaydetti.
Amerikalı üst düzey bir savunma yetkilisi de, Rusya’nın son günlerde Donbas’a odaklanmasına dikkat çekerek, Putin’in şimdi doğunun tamamen kontrolunu ele alıp, Ukrayna’nın geri kalan güçlerini de Kiev ve diğer bölgeleri savunmakla meşgul kalmasını sağlamayı umuyor olabileceğini söyledi. Aynı yetkiliye göre, Rusya bunun ardından Ukrayna Cumhurbaşkanı Zelenski’ye Donbas’ı resmen teslim etmesi ve Moskova’nın 2014’te Kırım’ı ilhakını tanıması için baskı yapmaya çalışmanın hesabını yapıyor olabilir.
