Başkan Bush’un, Kongre’den izin almadan, terörist olmasından şüphelenilen vatandaşların izlenmesi için emir verdiğinin ortaya çıkması yoğun tartışma ve eleştirilere yol açıyor.
Olayı “iç casusluk” olarak sunan gazeteler, Başkan Bush’un onayladığı dinleme ve izleme operasyonlarının Beyaz Saray’ın açıkladığından çok daha geniş kapsamlı olduğunu belirtiyor. Giderek büyüyen tartışma, başkanların yetkilerinin sınırı konusunda Beyaz Saray’la Kongre arasında yaklaşan bir hesaplaşmanın belirtilerini taşıyor.
New York Times gazetesi Ulusal Güvenlik Dairesi’nin ülkenin başlıca telekomünikasyon şirketleriyle birlikte, başlangıçta açıklandığından çok daha büyük hacımda elektronik haberleşmeyi izlediğini duyurdu. Gazete bunun, yasalara aykırı olarak mahkemelerden izin alınmadan yapıldığını da yazıyor. Hükümetin soruşturma teknikleri hakkında kitapları bulunan James Bamford, bilgi toplamak için başvurulan bu uygulamayı maden aramacılığına benzeterek şöyle konuşuyor:
“Tıpkı bir elektrikli süpürge gibi, bir saatte milyonlarca haberleşmeyi çekip alıyorlar. Ve bu bilgilerle ne yaptıklarını da kimse bilmiyor.”
Başkan Bush Noel tatili dolayısıyla bu konuda konuşmuyor. Ancak diğer liderler konunun üzerine gidiyor. Barış eylemcisi, kişi hakları savunucusu ve politikacı Jesse Jackson, konu hakkında tam bir soruşturma yürütülmesini ve Başkan’ın, kimler hakkında bilgi toplandığını açıklamasını istiyor:
“Yapılan işin anayasaya aykırı olduğuna hüküm verilirse, bu Başkan hakkında Kongre yargılama kararı alabilir. Bir kenarda durup demokrasimizin faşist uygulamalarla baltalanmasına göz yumamayız.”
Amerika’daki Müslüman kuruluşlar, kendilerinin haksız yere hedef alındığını öne sürüyor. Merkezi Washington’daki Amerikan İslam İlişkileri Konsey’i, Başkan’ın verdiği izleme emrini incelemek için resmen başvuruda bulundu. Bununla birlikte eski Dışişleri Bakanı Colin Powell Başkan’ın Amerika’lıları koruma görevi bulunduğuna işaret ediyor. Bir televizyon programında konuşan eski dışişleri bakanı, telefonların dinlenmesi sırasında ve öncesinde mahkemelerden izin alınabileceğini kabul ediyor. Ancak Powell gizli elektronik izleme uygulamasında sakınca görmediğini de söylüyor.
“Bu mesele yüzünden ulusumuz çökmez. Başkan’ın kararlılıkla üzerinde durduğu, Kongre ile Amerikan halkının da kendisinden istediği iş, bizi terörizmden korumasıdır. Eğer bu amaç, haberleşmelerin gizlice izlenmesini gerektiriyorsa, bu yola gidilebilir.”
Dış İstihbarat İzleme Yasası, mahkeme izni alınmadan telefonların dinlenmesine imkan veriyor. Ancak bu yola gidildikten sonraki 72 saat içinde mahkemenin izni gerekiyor.