Fransa ve Hollanda’da düzenlenen referandumlar sonrasında buzdolabına kaldırılan Avrupa Anayasası’nı canlandırma çabaları sürüyor. Avrupa Birliği’nin çeşitli kanatlarından gelen “Anayasasız olmaz” mesajlarına Avrupa Parlamentosu da katıldı. Referandumlardan çıkan “hayır”lar sonrasında benimsenen değerlendirme sürecine ilişkin olarak hazırlanan raporda Avrupa Anayasası’nın yürürlüğe girmemesi halinde yeni bir genişleme hamlesinde bulunmanın mümkün olmayacağı görüşü savunuldu.
Andrew Duff ve Johannes Voggenhuber tarafından hazırlanan raporda Avrupa Anayasası’nın devreye girmemesi durumunda Bulgaristan ve Romanya’nın 2007 ya da 2008’de Birlik’e katılımlarının ardından genişlemeye kapının kapatılması gerektiği görüşü işleniyor. Buna gerekçe olarak ise yeni bir genişlemenin mevcut Nice Antlaşması kurallarıyla gerçekleştirilemeyeceği gösteriliyor.
Bu yaklaşım şu an aday ülke konumunda bulunulan Türkiye, Hırvatistan ve Makedonya’yı ilgilendiriyor. Ancak olası bir genişlemede diğer adayları geride bırakarak Avrupa Birliği’ne ilk sırada katılmasına kesin gözüyle bakılan Hırvatistan diğer ülkelerden biraz daha fazla endişelenmek durumunda. Normal şartlarda Avrupa Anayasası’nın 2009’da yürürlüğe girmesi öngörülüyor. Türkiye’nin olası katılımı için öngörülen en iyimser tahminler ise 2014’ü işaret ediyor. Dolayısıyla gerek Ankara gerekse Brüksel o trarihe kadar bir çok unsurun değişebileceği görüşüne sahip.
Raporda dikkat çeken bir başka noktayı ise değerlendirme sürecinin 2007 sonuna kadar uazatılması yönündeki talep oluşturuyor. Raportörler bunun Avrupa Birliği hükümetlerine belgeyi vatandaşlarına daha iyi bir şekilde anlatma ve yapıcı bir tarışma ortamı yaratılmasına katkıda bulunacağı görüşündeler.
Avrupa Anayasası, şu ana kadar sadece Fransa ve Hollanda’da reddedildi. Belgeye “evet” diyen ülke sayısı ise 13’ü buldu. Ancak belgenin yürürlüğe girebilmesi için tüm Birlik ülkeleri tarafından onaylanması gerekiyor.