Sanayileşmiş ülkelerden oluşan Sekizler Grubu’na katılmasından 8 yıl sonra Rusya, bu yılki toplantılara ev sahipliği yapıyor. Cumhurbaşkanı Vladimir Putin’in doğduğu kent olan St. Petersburg’daki toplantılara Amerika, İngiltere, Japonya, İtalya, Fransa, Almanya, Kanada ve Rusya katılıyor. Zirvede Rusya’yla Batılı ülkeler arasında gerginlik yaşanabileceği yönünde kaygılar var.
G-8 liderlerinin zirvede 3 küresel sorunu ele alması bekleniyor: Enerji güvenliği, eğitim ve bulaşıcı hastalıklara karşı savaş. Ancak Rusya’nın önemli bir amacı daha var, o da uluslararası alanda varlığını dünyaya kanıtlamak.
Heritage Vakfı’nın Moskova bürosunda görevli Yevgeni Volk, Amerika’nın Sesi mikrofonlarına, Rusya’nın, zirvede siyasi saldırılara maruz kalmayacağı güvencesi vermek istediğini söyledi. Volk’a göre, Ruslar, insan hakları ve demokrasi konularında ülkelerinin zaten Batı’nın yoğun eleştirisine hedef olduğuna inanıyor.
Uzman, Rusya’nın, gelişen enerji kaynaklarını, enerjiye ihtiyaç duyan Gürcistan ve Ukrayna gibi komşularına karşı şantaj yapmak için kullanmakla suçlandığını hatırlatıyor. Volk, Cumhurbaşkanı Putin’in eleştirilere sert tepki göstereceği görüşünde: "Putin, Rusya’nın durumunun iyi olduğunu, herşeyin yolunda gittiğini ve Batılıların birçok konuda değişiklik yapması gerektiğini söyleyebilir. Bence Rus lider, Amerika’daki insan hakları ihlallerini ve Fransa’da, geçen yıl Müslümanların yaptığı gösterileri gündeme getirecek."
Moskova’daki Carnegie Enstitüsü uzmanlarından Masha Lipman, Rus liderin bu sert tutumu geçtiğimiz haftalarda sergilediğini söylüyor: "‘İşte biz buyuz’ şeklinde bir mesaj vermek istiyor. Bunun yanlış olduğuna inanmıyoruz ve kimsenin de bize değişmemiz gerektiğini söylemesine ya da içişlerimizi nasıl yürütmemiz gerektiği konusunda bizi yönlendirmesine izin vermeyeceğiz. Putin’in mesaj bu."
Lipman’a göre Rusya’nın bu mesaji iletmek istemesinin nedeni, Sekizler Grubu liderleri arasında, Rusya’ya karşı nasıl bir tutum izlenmesi gerektiği konusunda görüş birliği bulunmaması. Ancak Lipman, buna rağmen zirvenin sorunsuz tamamlanacağına inanıyor: "Bütün beklentilere rağmen, Başkan Bush, son zamanlarda Rusya’yı açıkça eleştirmedi. Bu durumda Bush’un, üst düzey yardımcıları kadar eleştirel yaklaştığını söylemek yanlış olur. Bence Bush, başta İran olmak üzere Amerika için önemli sorunları çözmek amacıyla Putin’le ilişkilerini iyi tutmak istiyor."
Amerika, Rusya’nın İran’la ilişkisini kullanarak Tahran yönetiminin uranyum zenginleştirme programına son vermesini sağlamasını istiyor. Amerika, İran’ın zenginleştirilmiş uranyumla nükleer silah üretmesinden kaygılı. Ancak Heritage Vakfı’ndan Volk, zirvede Rusya ile Batılı ülkeler arasındaki benzerliklerden çok, farklılıkların ortaya çıkabileceğini vurguluyor: "Amerika ve Rusya enerji, Irak krizi, İran sorunu, Kuzey Kore’nin kitle imha silahı üretme amacı, terörle mücadele konusunda iki ülkenin işbirliği, Orta Asya’da sergilenecek tutum, Kafkaslar’da Sovyetler Birliği sonrası kurulan ülkelerle ilişkiler gibi konularda farklı görüşlere sahip."
Uzmanlar, zirvede ele alınacak konuların çok azı üzerinde uzlaşmaya varılacağını, bu konulardan bazılarının yoksullukla mücadele, HIV/AIDS’e karşı mücadele ve nükleer silahsızlanma çalışmalarının desteklenmesi olduğunu savunuyor.
Ayrıca Amerika’nın Rusya’nın Dünya Ticaret Örgütü’ne katılmasını destekleyebileceği tahmin ediliyor.
Bu arada yaklaşık bin 500 küreselleşme karşıtı göstericinin St. Petersburg’da, G-8 toplantısına alternatif bir zirve düzenlemeyi planladıkları bildirildi.
Daha önceki zirvelerde on binlerce gösterici, bazen şiddet içeren gösteriler düzenlemişti. Ancak alternatif zirvenin organizatörleri, gösteri sırasında G-8 toplantılarında ele alınan sorunları tartışacaklarını vurguladı.
Birçok üst düzey liderin katılacağı üç günlük zirve boyunca St. Petersburg’da havaalanları ve limanlar kapatılacak. Ayrıca yakınlardaki bir nükleer tesiste de güvenlik önlemleri arttırılıyor. Bunun yanı sıra silahların toplatılması için girişim başlatıldı.
Rus polisi, G-8 liderlerinin geçeceği yoldaki bir binada küçük bir silah deposu bulunması üzerine bu kararın alındığını açıkladı.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in üst düzey temsilcisi Igor Shuvalov, zirvenin sonunda, yetkililerin, Rusya’ya Sekizler Grubu’nun diğer üyeleriyle eşit olarak davranıldığı görmeyi umduklarını kaydetti.
