NATO, Rusya ile ilişkileri sınırlama kararı aldı.
NATO dışişleri bakanları, Brüksel’de yaptıkları açıklamada, Rusya ile düzenli temasların, Gürcistan’dan çekilmeden mümkün olamayacağını bildirdi.
İttifak Genel Sekreteri Jaap de Hoop Scheffer, bakanların Brüksel’deki toplantıda NATO’nun çekilme olmadan Rusya ile ilişkilerin eskisi gibi olamayacağı görüşünde birleştiklerini açıkladı.
Scheffer, bakanların Tiflis ile ilişkileri derinleştirme amacıyla yeni bir NATO-Gürcistan komisyonu kurma kararı aldıklarını söyledi. Genel Sekreter, bakanların Gürcistan’ın toprak bütünlüğü ve egemenliğine verdikleri desteği tekrarladıklarını ve ülkenin ihtiyaçları belirlemek için bir heyet göndereceklerini de belirtti.
Amerika Dışişleri Bakanı Condoleeza Rice, Avrupa’yı bölen yeni sınırlar çizilemeyeceğini ve Ukrayna ile Gürcistan’ın NATO üyeliği şansının devam ettiğini açıkladı.
Rusya Dışişleri Bakanı Sergei Lavrov ise Rus birliklerinin üç-dört gün içinde çekilebileceğini ancak bunun Gürcü kuvvetlerinin üslerine dönme hızına bağlı olduğunu söyledi.
Rusya’nın Gürcistan’a askeri müdahalede bulunmasının ardından ABD’nin talebi üzerine olağanüstü nitelikte
bir toplantıda bir araya gelen NATO dışişleri bakanları Moskova’yı uyardı. NATO
üyeleri arasındaki görüş ayrılıkları çıkan uyarının tonunu düşürse de Rusya’ya
üzerine düşenleri yerine getirmemesi halinde işlerin eskisi gibi yürümesinin
söz konusu olmayacağı mesajı verildi. Rusya’yla diyalog kapılarını kapatmayan
ancak ilişkilerin geleceğini Moskova’nın atacağı adımlara endeksleyen NATO,
ateşkes anlaşmasına uyulmasını istedi.
Toplantıda ABD oldukça sert bir yaklaşım
sergiledi ve Rusya’nın mümkün olan en sert şekilde uyarılmasını sağlamaya
çalıştı. ABD Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice toplantıda İttifak’la Moskova
arasındaki en yüksek karar organı olan NATO-Rusya Konseyi’nin dondurulmasını
talep etse de bu konuda konsensüs sağlanamadı. Özellikle ABD tarafından gündeme
getirilen ve askeri gerilimi tırmandırabilecek öneriler diğer üyelerin güçlü
muhalefeti nedeniyle kabul görmese de Washington istediğinin önemli bir kısmını
elde etti.
NATO Genel Sekreteri Jaap de Hoop Scheffer,
“Rusya’yla ilişkilerin geleceği Rusya Devlet Başkanı Medvedev’in verdiği
sözlerin arkasında durmasına bağlı. Ortada işgal durumu varken NATO-Rusya
Konseyi’nin toplanması söz konusu değil” dedi. Rice da Rusya’nın izlediği
politikayı eleştirerek Avrupa’da yeni sınırlar yaratılmasına NATO’nun izin
vermeyeceğini söyledi.
Toplantının ardından yayımlanan yazılı
açıklamada Gürcistan’daki askeri faaliyetlere bir an önce son verilmesi ve
birliklerin çatışmalardan önceki pozisyonlarına dönmesi istendi. Açıklamada
Rusya’nın müdahalesinin orantısız olduğu vurgulanırken Gürcistan’ın
egemenliğine, bağımsızlığına ve toprak bütünlüğüne verilen önemin altı çizildi.
Dışişleri Bakanı Ali Babacan, toplantıda
Türkiye’nin ortaya attığı “Kafkas İttifakı” konusunda da bilgi verdi. Ancak bu
proje müttefiklere “Kafkasya İstikrar ve İşbirliği Platformu” olarak sunuldu.
Toplantı sonrasında açıklama yapan Babacan, Boğazlar’dan geçmesi sorun olan
Amerikan gemileriyle ilgili olarak da Gürcistan’a yönelik insani yardım
taleplerinin şu ana kadar geri çevrilmediğinin altını çizdikten sonra “söz
konusu Boğazlar olduğunda 1936’dan beri geçerli olan ve titizlikle uygulanan
Montreux Antlaşması’nın uygulandığını” söyledi.
Toplantıdan çıkan sonuç Rusya’yı ise pek
memnun etmedi. Rusya’nın NATO Daimi Temsilcisi Büyükelçi Dimitry Rogozin, “Eğer
NATO canilerle işbirliği yapmak istiyorsa, bunu engelleyemeyiz, ama canilerle
çalışan bir kurumla işbirliği de yapmayız” yorumunda bulundu. Rogozin, NATO’nun
aldığı kararlar için “Dağ fare doğurdu” ifadesini kullandı.
