İran'da göstericilerin şiddetli bir şekilde bastırılmasından sonra yeni eylemler yapılmadığı bildiriliyor. Ancak ülke genelinde gerginlik hakim.
İran’da seçimi kaybeden cumhurbaşkanı adaylarından Mehdi Kerubi, gösterilerde öldürülenlerin anısına bir gün yas tutulmasını istedi.
Resmi rakamlara göre gösterilerde 17 kişi öldü. Görgü tanıklarına göre ise ölü salısı bu rakamın çok üstünde.
Dün gece, Tahran’da, seçim sonuçlarını protesto eden binlerce kişi balkonlara çıkarak “Allahü Ekber” diye bağırdı.
Tahran hükümeti, dün, seçimi iptal etmenini söz konusu olmadığını açıklamıştı.
Başkan Barack Obama, kararı eleştirdi seçimin meşruluğu konusunda ciddi kaygılar bulunduğunu söyledi.
Obama Göstericilere Şiddet Uygulanmasını Kınadı
Obama, İran’da seçimlerden sonra çıkan şiddet olaylarıyla ilgili olarak en sert açıklamasını yaptı. Basın toplantısının büyük bir bölümü İran’daki olaylara yoğunlaştı. Obama basın toplantısına geçmeden önce yaptığı açıklamada, İran hükümetinin Tahran’da göstericileri şiddet kullanarak bastırmasını eleştirdi.
Başkan, Amerika ve uluslararası toplumun son günlerde İranlı göstericileri hedef alan tehdit, gözdağı, dayak ve hapis cezası uygulamalarından şoka uğradığını söyledi. Obama, “Bu adaletsizlikleri şiddetle kınıyorum ve Amerikan halkıyla birlikte ölen her masum insan için yas tutuyoruz,” diye konuştu.
Başkan Obama, Tahran hükümetinin gösterileri kanlı bir biçimde bastırmasına daha sert tavır takınması yönünde gerek Cumhuriyetçi Partili muhalefetin, gerekse iktidardaki Demokrat Partililerin baskısı altında kaldı. İranlı göstericiler, 12 Haziran’da mevcut Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad’ın seçimleri yüzde 63 oyla kazanmasını protesto ediyor ve seçime hile karıştırıldığını savunuyor. Olayların başından bu yana takındığı ölçülü tavrını savunan Obama, Amerika’nın İran’ın içişlerine karıştığı gibi bir izlenimden kaçınmaya çalıştığını belirtti: “Bir başkan olarak ulusal çıkarlarımızı daima savunmak gibi sorumluluklarım var,” diyen Obama, başka ülkelerin istismarına araç olmayacaklarını söyledi.
İran basın yayın organları, Anayasa’yı Koruma Konseyi’nin seçim sonuçlarını iptal etmeyeceğini duyurdu. Muhalefet lideri Mir Hüseyin Musavi, seçimleri kendinin kazandığını savunuyor. Obama, İran’ın asıl kaygılanması gereken şeyin Amerika’nın değil, kendi halkının tepkisi olması gerektiğini kaydetti.
Obama, “Seçim sonuçlarının meşruluğu konusunda ciddi soru işaretleri var,” dedi ve İran hükümetinin, kendi halkının gözünde meşruluğunu sorgulamasının çok önemli olduğunu söyledi.
Seçimlerden sonra çıkan gösteriler ve çatışmalarda bugüne kadar 17 kişi öldü. Başkan Obama bunlar arasında özellikle, vurularak hayatını kaybeden ve video görüntüleri İnternet üzerinden tüm dünyada görülen Nida Ağa Sultan’a dikkat çekti. Obama, bu görüntüleri “içler acısı” diye niteledi.
Başkan Barack Obama, “Eğer İran uluslararası kurallar ve ilkelere uymayı tercih ederse, o zaman Amerika da iki ülke arasında 30 yıllık kötü ilişkilerin yarasını sarmaya hazır olacak,” diye konuştu.
AB İran Üzerindeki Baskıyı Arttırıyor
Avrupa Birliği, Tahran hükümetine baskıyı arttırmaya karar verdi. Birliğin Dış Politika Sorumlusu Javier Solana İran’ı eleştirirken; bazı üye ülkeler, İranlı diplomatlar nezdinde şiddet eylemlerin kınadı.
Bu arada İngiltere Başbakanı Gordon Brown, Tahran’ın sınır dışı ettiği iki İngiliz diplomatın halkı isyana teşvik ettiği suçlamasını reddetti.
İngiltere, karara misilleme olarak, iki İranlı diplomatı sınır dışı etti.