Erişilebilirlik

Terörün Dünya Ekonomisine Zararı Büyük - 2003-12-11


Avustralya Dışişleri ve Ticaret Bakanlığı’nın yayınladığı rapora göre, terör dünya ekonomisini ve özellikle kalkınmakta olan ülkeleri çok olumsuz etkiliyor. Raporda ayrıca terörle mücadele için harcanan paraların uzun vadede geri dönecek yatırımlar gibi görülmesi gerektiği de kaydediliyor. Ancak kalkınmakta olan bazı ülkeler, terörü hala üstesinden gelinmesi gereken temel bir sorun olarak görmüyor.

Endonezya’nın Bali adasında 2002 yılının Ekim ayında iki gece klübünü hedef alan bombalı saldırılar, bu ülkenin gayri safi milli hasılasında yüzde birlik bir düşüşe neden oldu. Buna rağmen kalkınmakta olan birçok ülkede yaşayanlar için terör, hala Amerika ve onun batılı müttefiklerinin bir sorunu olarak görülüyor.

Avustralya Dışişleri ve Ticaret Bakanlığı müsteşarı Geoff Raby, terörün meydana geldiği ülkenin ekonomilerini derhal ve doğrudan etkilediğini söylüyor. Raby, kalkınmakta olan ülkelerin terörün yarattığı dalgalardan neden daha çok etkilendiğini şöyle anlatıyor:

“Kalkınmakta olan ülkeler için ticaret son derece önem taşıyor. Dolayısıyla ticaretin milli gelirdeki payı da büyük oluyor. Aynı durum kalkınmakta olan ülkelerin yabancı yatırımlara bağımlılığı için de söz konusu... Ve bu alanlar, terörist faaliyetlere karşı son derece duyarlı.”

Geoff Raby, bir ülkedeki risklerin, o ülkedeki yatırım maliyetini arttırdığını vurguluyor. Bu durumun mevcut olduğu ülkelerde yabancı yatırımcılar uzun vadeli yatırımlara girmekten kaçınıyor ve yalnızca kısa vadeli iş yapma yolunu seçiyor. Dolayısıyla, kalkınmakta olan ülkelerin asıl ihtiyaç duyduğu ve otoyollar, demir yolları ve hidroelektrik santrallerinin yapılması gecikiyor.

Kaliforniya’daki Ekonomik Araştırmalar Merkezi Milken Enstitüsü Başkanı Ross DeVol, kalkınmakta olan ülkelerin terör konusunda daha çok kaygı duyması gerektiğini belirtiyor:

“Seyahat ve turizm sanayii gelişmiş ülkeler terörden daha çok etkileniyor. Örneğin Bali’deki turizmi ve saldırılardan nasıl etkilendiğini bir düşünün. Asya’daki birçok ülkenin gelirlerinde turizm önemli bir yer tutuyor. ”

Ekonomisi kötü yönetimden dolayı bir türlü düzelemeyen birçok Ortadoğu ülkesi, süregelen İsrail-Filistin çatışmaları ve Irak’taki durum nedeniyle daha da kötü durumda. Mısır’ın turizm sektörü, 1997 yılında yabancı turistlere yönelik saldırıdan bu yana toparlanamadı. Amerika’nın Mısır’ı da içine alan Kuzey Afrika seyahat uyarısı bu bölgede turizme büyük darbe vurdu. Gerek Mısır’da, gerekse İstanbul’da meydana gelen son dört saldırı Müslüman ülkelerin terörizmden muaf olmadığını gösteriyor.

Global Options adlı uluslararası risk yönetim şirketinin başkanı Neil Livingstone, Müslüman ülkeler dahil, gelişmekte olan ülkelerin, kendi içlerinde büyüyen teröre karşı çok az şey yaptığını belirtiyor:

“Birçok ülke gerek yeterli kaynakları bulunmamasını gerekse terörle mücadelenin merkezinde olmadıklarını bahane ederek terörü görmezden geliyor. Bu tabii ki hayal dünyasında yaşamak gibi bir şey... Bu ülkelerde üslenen teröristleri belirlemek zorundayız. Daha fazla istihbarat değişimine gereksinim duyuyoruz. Özellikle terörün hedefi haline gelen güney Asya’dakiler başta olmak üzere, Müslüman ülkelerle işbirliğini arttırmak durumundayız. Bu ülkeler, topraklarında faaliyet gösteren ve terörü destekleyen radikal unsurları derhal durdurmalıdır.”

Neil Livingstone, Bali saldırılarının kalkınmakta olan ülkelerin gözlerini açması için ciddi bir uyarı olduğunu vurguladı.

Ekonomistler ve terör uzmanları, hem hükümetlerin hem de sade vatandaşların teröre daha geniş bir açıdan bakmaları gerektiğini söylüyor. Birçok ülke güvenlik önlemlerinin arttırılmasını ek masraf olarak görüyor ama aslında bunun terör saldırılarının yaşanmaması için bir yatırım olarak değerlendirilmesi gerekiyor.

XS
SM
MD
LG