Amerikan piyasaları önemli verilerin açıklandığı ve bu verilerin etkisinde yükselişlerin gerçekleştiği bir haftayı geride bıraktı. Son birkaç haftadır piyasalarda hissedilen iyimserliğin baş nedenlerinden birisi olarak görülen beklentilerin üzerinde gelen çeyrek raporları sayesinde S&P 500 endeksi geçtiğimiz yılın son çeyreğinde gerilediği seviyeden tekrar Eylül 2018’de ulaştığı rekor seviyeye geri dönerken, Nasdaq ve Dow endeksleri de beraberinde toparlandı ve neredeyse kendi rekorlarına ulaştı. Endeksler sırasıyla bu haftayı 2939, 8146 ve 26 bin 543 puanda kapattı.
Uzmanlara göre bu toparlanmanın baş sebebi, sağlam çeyrek raporları, ama büyük şirketlerin Çin ve Amerika arasındaki ticari savaşın getirdiği yeni duruma alışmaları ve beklentilerin üzerinde gelen Mart ayı istihdam raporu gibi faktörler de önemli bir yer tutuyor. CNN Money uzmanlarıysa bütün bu faktörlerin yan faktörler olduğunu, piyasalarda artan güveninin ABD Merkez Bankası’nın faiz arttırma politikasını önümüzdeki bir yıl boyunca askıya almasından kaynakladığını düşünüyorlar. Piyasaların yükselme trendine başlayış tarihine bakılırsa, Mart ayında başlayan toparlanma Fed’in son toplantısının ardından geliyor ve bu da CNN uzmanlarının haklı olabileceğini gösteriyor.
Fed faiz politikası ve çeyrek raporları bir yana, yatırımcılar bu hafta boyunca Cuma günü piyasalar açılmadan önce açıklanması beklenen Amerika’nın birinci çeyrek gayri safi milli hasılasını bekliyordu. Tahminler %2,9- %2,8 arasında değişirken Ticaret Bakanlığı’ndan gelen açıklama, gayri safi yurtiçi hasılanın %3,2 oldu.
Birinci çeyrekteki büyüme, Amerikan ekonomisinin 2018 sonundaki sallantılı dönemi geride bırakıp, daha sağlam bir tablo çizdiğini gösterse de uzmanlar bu durumun yıl boyunca devam edip etmeyeceğini tartışıyor. 2018’in son çeyreğinde %2,2 olarak açıklanan ve geçtiğimiz yıl ortalaması %2,5 olan GSYH’nin bu çeyrekte %3,2’ye çıkmış olmasına rağmen bu büyüme oranının 2019’un tümüne yansıyıp yansımayacağını görmek için şimdiden sevinmenin erken olduğunu düşünenler çoğunlukta.
Gayri safi yurtiçi hasılanın bu ilk çeyrekteki artışını kutlamayı erken bulanlar da var. Ekonomist Ben Herzon bu büyümenin geçici olduğunu savunanlardan. Herzon bu büyümenin arkasındaki faktörlerin yüzeysel olduğunu yıl sonuna geldiğimizde GSMH’nin %2 de kalabileceğini düşünüyor. Herzon bu yıl büyük vergi kesintileri olmadığı ve hala küresel ekonomik gelişmelerin etkilerinin tam anlamıyla ortaya çıkmadığını, ve bu faktörleri büyüme oranına etkili olacağını savunuyor.
Salı günü gazetecilere konuşan Beyaz Saray’ın baş ekonomik danışmanı Larry Kudlow ise bu teorileri hiçe sayıyor. Kudlow ABD ekonomisinin 2019’un ilk yarısında daha da sağlamlaşacağını ve bu durumun 2019 boyunca devam edeceğini açıkladı.
Yılbaşı döneminde gelen tüketici raporları iç karartıcı denecek kadar kötüydü, bu durum Ocak ve Şubat aylarında da devam etti, ama Mart ayında yayınlanan istihdam ve tüketici rakamları Amerikalı tüketicilerin tekrar para harcamaya başladıklarını gösteriyor ki bu Amerikan ekonomisi için çok değerli bir veri. Çünkü Amerika ekonomisi harcamaya dayalı bir ekonomi. Moody Analytics baş ekonomisti Mark Zandi Amerikalı tüketicilerin Amerikan ekonomisinin en önemli verilerinden birisi olduğunu, Amerikalıların hem kendi ürettikleri ürünleri hem de dünyanın her yerinde üretilen ürünleri kullandıkları için sağlam bir tüketici raporunun sadece Amerikan ekonomisi için değil, global ekonominin nabzını da tuttuğunu belirtiyor.
Geçtiğimiz hafta boyunca açıklanan perakende sektöründen gelen pozitif çeyrek raporları da bu açıklamaları destekliyor. Perşembe günü çeyrek raporunu açıklayan Amazon, bir kez daha yatırımcıları sevindirdi. Amazon yetkilileri birinci çeyrekte şirketin kar oranının rekor 3,6 milyar dolar kar olduğunu, bir önceki yıl şirketin ayni dönemdeki karının ise 1,6 milyar dolar olduğunu açıkladı. Uzmanlar bu değişikliğin şirketin geçtiğimiz yıl aynı dönemde içinde bulunduğu darboğazı atlatarak yaptıkları yatırımların başarılı olduğunun göstergesi olarak açıklıyor. Şirketin dağıtım sistemi yenilerek daha da hızlanırken, bazı şehirlerde açtıkları fiziksel dükkanlar sayesinde kolay iade opsiyonları, hem müşteri trafiğini arttırdı hem de memnuniyetini. Geçtiğimiz bir kaç aydır Prime müşterileri iki yerine bir günde paketlerine kavuşuyor. Bu da tüketicilerin Amazon’u seçmeleri için önemli bir sebep olarak görülüyor.
Bu hafta açıklanan diğer önemli teknoloji sektörü haberi ise UBER’den geldi. Bir kaç hafta önce UBER’in rakibi Lyft halka arz edilmişti. Bu arzın hemen ardından UBER’de halka arz edileceğini açıklamıştı. Bu hafta UBER yetkilileri şirketi 90 milyar dolardan halka arz edeceklerini açıkladı. Hisseler 44 ila 50 dolar arasında satışa sunulacak ve bugün sonuna kadar tüm detaylar resmi olarak açıklanmış olacak.
