ABD’de büyük eczane zincirleri Ekim ayında grip sezonu başlamadan önce ilaç firmalarına verecekleri grip aşısı siparişlerinin sayısını arttırmaya çalışıyor. Corona virüsü salgınının önümüzdeki kış aylarında gelmesi olası ikinci dalgasıyla aynı dönemde binlerce grip vakasının da yaşanmasından endişe ediliyor. Bu durumun hastaneler üzerinde büyük yük oluşturabileceği belirtiliyor.
ABD’nin en büyük eczane zincirlerinden CVS, müşteri sayısında beklenen artışı karşılayabilecek yeterli miktarda aşı satın almaya çalıştıklarını bildirdi.
Rakip eczane zinciri Rite Aid ise talepte beklenen artışı karşılamak için normalden yüzde 40 daha fazla doz aşı siparişi verdi. Walmart ve Walgreens süpermarketleri de bu grip sezonunda aşı kullanması gerekecek Amerikalılar’ın sayısının artmasını bekliyor.
İlaç üreticileri de artan talebi karşılamak için çalışıyor. Avustralyalı aşı üreticisi CSL Seqirus, müşterilerin aşı talebinin yüzde 10 arttığını açıkladı. Merkezi İngiltere’de bulunan GlaxoSmithKline ise üretimi ihtiyaç doğrultusunda arttırmaya hazır olduklarını bildirdi.
“Amerika’da grip aşısı olmayı planlayanların sayısı arttı”
Reuters/Ipsos’un 13-19 Mayıs tarihleri arasında 4.428 yetişkin arasında yaptığı bir ankete göre Amerikalı yetişkinlerin yüzde 60’ı sonbaharda aşı olmayı planlıyor. Genelde Amerikalılar’ın yalnızca yüzde 50’sinden azı grip aşı oluyor. ABD Hastalık Koruma ve Önleme Merkezleri (CDC) aşıyı 6 aydan büyük herkese öneriyor.
Grip aşısı, Corona virüsünün neden olduğu solunum yolu hastalığına karşı koruma sağlamıyor. Corona virüsüne karşı aşı çalışmaları devam etse de aşının bir yıldan önce piyasaya çıkması olasılığı düşük görünüyor. Kamu sağlığı yetkilileriyse grip aşısının hastanelerin gelecek sonbahar ve kış döneminde hem grip hem de Corona virüsü vakalarıyla aynı anda baş etmek zorunda kalmamaları için önemli olduğunun altını çiziyor.
Uzmanlardan grip ve Corona için “çifte saldırı” uyarısı
Vanderbilt Üniversitesi Tıp Merkezi’nden salgın hastalık uzmanı Dr. William Schaffner, ‘‘Bu sonbahar ve kış aylarında grip ve korona tarafından çifte saldırı altında olacağız. Şimdilik bunlardan yalnızca grip için bir şeyler yapabiliyoruz’’ dedi.
CDC’ye göre ilaç üreticileri geçen yıl 170 milyon doz grip aşısı üretti. Geçen ay sona eren 2019-2020 grip sezonunda grip nedeniyle 740 bin kişi hastaneye kaldırıldı, 62 bin kişi hayatını kaybetti.
6,8 milyar dolarlık piyasa
Sigorta şirketleri genellikle doktor muayenehanesinde ya da anlaşmalı eczanelerde yapılan grip aşılarını karşılarken, bunun dışında grip aşısı piyasada yaklaşık 40 dolara satılıyor. Bu da ABD aşı piyasasının yaklaşık 6,8 milyar dolarlık bir hacmi olduğunu ortaya koyuyor. Hastalık Kontrol Merkezleri CDC, bazı dozları çocuk aşılama programı kapsamına alarak bunlara indirim uyguluyor.
Wall Street şirketi Bernstein’e göre küresel pazarda grip aşısının getirisi, yaklaşık 5 milyar dolar. ABD’de aşı olan Amerikalılar’ın sayısında yüzde 1 puanlık artış, ilaç firmalarına 75 milyon dolar kazanç sağlıyor.
CDC Başkanı Robert Redfield, bu sonbaharda grip ve Corona virüsünün birlikte Amerikalılar için geçen yılki Corona virüsü salgınının maliyetinden daha ağır yük getirebileceğini söylüyor.
“Grip aşısını teşvik için yeni yollar geliştirilmeli"
Bazı uzmanlar kişilerin Corona virüsü korkusu nedeniyle doktorlarını yüz yüze görerek aşı olmak istemeyebileceklerini söylüyor ve bu kişilerin aşılandığından emin olmak için yaratıcı yeni yollar geliştirilmesi gerektiğini savunuyor.
CDC Bağışıklık ve Solunum Hastalıkları Merkezi Başkanı Nancy Messonier, eczaneler ve kamu sağlığı kliniklerinin Corona virüsü testlerinde kullanılan araçla gidilen klinikler kurabileceklerini söyledi.
Messonier, ‘‘Benim hedefim üretilen her doz aşının koruma sağlaması amacıyla bir kişiye uygulanması. Aşı dozlarının doktorların ofislerinde ya da eczanelerin raflarında kalmasını istemiyorum’’ dedi.
Grip aşısı her zaman gribi önlemeyebiliyor
Amerikalılar’ın bazılarının grip aşısından kaçınmasının nedenlerinden biri aşı hazırlanırken kullanılan grip türünün aşı sezonunda baskın olan grip türüyle her zaman birebir örtüşmemesi. Bu da kişiler aşı olsalar da yine de gribe yakalanmaları anlamına geliyor. Ancak aşılar yine de hastalığın hafif geçirilmesini böylece hastaneye yatma oranlarının düşmesini sağlayabiliyor.
Minnesota Üniversitesi grip uzmanı Dr. Michael Osterholm’a göre aşının nüfusun yüzde 35 ila 40’ını koruması bile hiç korumamasından daha iyi.
CVS eczane zinciri tarafından Ocak-Mayıs ayları arasında yapılan bir araştırmaya göre grip aşısı olacağını söyleyen tüketicilerin oranı yüzde 34’ten yüzde 65’e çıktı. Bu kişiler arasında doktorun ofisine daha az, eczanelereyse daha çok gideceğini söyleyenlerin sayısı da arttı.
Rite Aid yetkilisi Jocelyn Konrad eczane zincirinin geçen yıl 2,6 milyon grip aşısı sağladığını, bu yıl ise siparişini yüzde 40 arttırdığını söyledi.
Rite Aid, sosyal mesafe politikalarının iş yerlerinde kurulan sağlık kliniklerinin sayısını azaltabileceğini, ancak çalışanlara kupon verilmesi gibi yöntemlerle ve araçla gidilen seyyar test noktalarıyla bu kişilerin aşı olmasının sağlanabileceğini bildirdi.
Grip aşısı üreticisi Seqirus’in ticari operasyonlarından sorumlu David Ross’a göre ABD’de bazı doktorlar parklarda ve toplum merkezlerinde kurulabilecek kliniklerde, hatta gerekli hastalar için evlerde aşı yapmayı planlıyor.
Ross, aşılamanın Corona virüsüyle mücadelede çok büyük rol oynamasını beklediğini söyledi.
Corona virüsü aşısının bulunması en erken 12-18 ay sürebilir
Corona virüsüne karşı henüz aşı geliştirilmiş değil, ancak çalışmalar hızla devam ediyor. Dünya genelinde yaklaşık 100 kadar potansiyel aşı, biyoteknoloji ve araştırma şirketleri tarafından geliştirme aşamasında. Bunların en az beş tanesi insanlar üzerinde birinci aşama olarak bilinen öncül klinik deneylere tabi tutuluyor. Uzmanlar, bir aşının bulunmasının en erken 12 ila 18 ay sürebileceğine dikkat çekiyor.
Pfizer, Johson&Johnson, Inovio ve Moderna, aşı çalışması yürüten ilaç firmaları arasında yer alıyor.
Amerika Oxford Üniversitesi ve İngiliz AstraZeneca firmasının yaptığı aşı çalışması için 1,2 milyar dolar kaynak sağlayacağını bildirmişti. Amerika’nın aynı zamanda bulunacak aşıdan 300 milyon doz sipariş vereceği belirtiliyor.
Aşının Amerika'daki klinik deneylerine bu yaz 30 bin gönüllünün katılması bekleniyor.
