Amerika Başkanı Donald Trump’ın damadı ve başdanışmanı Jared Kushner’ın kardeşi, Çinlilere yatırımcı vizesi vaat edince, ABD’nin vize programı yeniden gündeme geldi.
Kushner’ların aile şirketi, geçen hafta Çin’deydi. Şirket, başkent Pekin’de Çinli yatırımcılarla bir araya geldi.
Toplantıda ABD’ye ‘altın bilet’ olarak bilinen yatırımcı vizesinin de konuşulduğu öğrenildi. Jared Kushner’in kardeşi Nicole Kushner Meyer’in, New Jersey’deki iki gökdelenli inşaat projesine 150 milyon dolarlık yatırım bulmak için Çinlilere, Amerika’ya taşınmayı sağlayan EB-5 yatırımcı vizesi vaat etmesi, tartışmalara yol açtı.
EB-5 vizesi nedir?
EB-5 vize programı, Amerika’da ticari bir işletmeye gerekli yatırımı yapan ve ABD’li 10 işçiye tam zamanlı istihdam sağlayan girişimciler ve ailelerinin, kalıcı oturum için yeşil karta başvurmasını sağlıyor.
Gerekli yatırım ne kadar?
Bir milyon dolar. Ancak işsizliğin yüksek olduğu bir bölgede ya da kırsal bir alanda yatırım yapılacaksa 500 bin dolar da yeterli. Bu alanlara, “Hedeflenmiş İstihdam Bölgesi” (TEA) deniyor. İç Güvenlik Bakanlığı, EB-5 talep edenlerin yüzde 97’sinin yatırımlarını 500 bin dolarla bu bölgelerde yaptığını bildiriyor.
Ancak İç Güvenlik Bakanlığı, Ocak ayında TEA yatırımlarında limitin 500 binden 1 milyon 350 bin dolara çıkarılmasını önerdi. Düşük ve orta dereceli işsizlik bölgelerinin geliştirilmesi için de 1 milyon dolarlık yatırımın en az 1 milyon 800 bin dolarlık olmasını talep ediyor.
EB-5 vize programının amacı ne?
ABD Kongresi, bu programı 1990 yılında, ABD ekonomisini canlandırmak amacıyla yarattı. Böylelikle yabancılar sayesinde ülkede istihdam ve yatırım artacaktı. Program, 1992’de ilk defa yürürlüğe kondu. O günden bu yana da yeniden onaylanıyor. Yatırımcılar ayrıca, Amerikan Vatandaşlık ve Göçmenlik Bürosu tarafından onaylanmış, ‘bölgesel merkez’ olarak adlandırılan projelere para koyarak da EB-5 vizesi alabilir.
Bölgesel merkezler nedir?
Bu ticari merkezler, federal yönetimce onaylanmış üçüncü şahsa ait özel ve kar amacı güden kuruluşlardır. Yabancı yatırımcı ile yatırım arayan projeleri buluşturur ve komisyon alır.
Ne gibi işlere yatırım yapılabilir?
EB-5 yatırımcıları, 29 Kasım 1990’dan sonra kurulmuş ticari işletmelere yatırım yapmak zorundadır. Bu tarihten önce kurulmuş olan işletmelerin ise yeniden yapılandırılmış ve yatırım genişlemesi yapmış olması şartı aranır.
Her yıl kaç adet EB-5 vizesi veriliyor?
Tepe rakam yılda 10 bin vize. Ancak çoğu EB-5 vize sahibi ailelerini de beraberinde getirmekte. Aile fertleri de bu rakama dahil ediliyor. Yani aslında dağıtılan vize sayısı daha az.
İç Güvenlik Bakanlığı, 2008’deki ekonomik durgunluk öncesi, 600’den az başvuru olduğunu, sonrasında her yıl ortalama 5550 başvuru yapıldığını belirtiyor. 2014 ile 2015 mali yılları arasında bu rakam 25 bini aşmış. Sonuç olarak EB-5 vizesine olan talep, yıllık arzı çoktan aştı ve birçok başvuru, işlem için bekliyor.
EB-5’i en fazla hangi ülke vatandaşları alıyor?
2014’te dağıtılan 10 bin 692 vizenin yüzde 85’i Çinlilere gitti.
EB-5 programını gelecekte ne bekliyor?
EB-5 programı son olarak Eylül 2016’da Kongre tarafından uzatıldı. Bundan sonra ne olacağı ise Trump yönetiminin programı gözden geçirmesine bağlı. Beyaz Saray Sözcüsü Sean Spicer, yönetimin tüm vize programlarını, Amerikalı işçilerin çıkarlarına uygunluk ve amaçlarına hizmet açısından değerlendirdiğini söyledi. Öte yandan hem Cumhuriyetçi hem Demokrat Kongre üyeleri, programın yeniden düzenlenmesi konusunda hemfikir.
