ABD Çalışma Bakanlığı'nın bugün açıkladığı Eylül ayı istihdam raporuna göre Amerika'da istihdam hızlı bir yükseliş gösterdi. İstihdam piyasasının hala sağlam olmaya devam ettiğini gösteren veriler, ABD Merkez Bankası FED'in bu yıl içinde faizleri arttırabileceğine işaret ediyor. Rapor, maaş artışlarınınsa ılımlı bir seyir izlediğini gösteriyor.
Tarım dışı istihdam, Çalışma Bakanlığı verilerine göre Eylül ayında 336 bin arttı. Daha önce 187 bin olarak açıklanan Ağustos ayına ilişkin istihdam verileriyse güncellenerek 227 bin olarak açıklandı.
Reuters haber ajansının anketine katılan ekonomistler, Eylül'de 170 bin kişinin maaşlı işe başlayacağı öngörüsünde bulunmuş, tahminler 90 bin ila 256 bin arasında değişiklik göstermişti.
Amerikan ekonomisinin çalışma yaşı nüfusundaki artışı yakalamak için ayda 100 bin kişiye istihdam sağlaması gerekiyor.
FED'in talebi soğutmak ve enflasyonu dizginlemek için 18 ay önce başlattığı faiz artışı uygulamasına rağmen iş piyasasının dayanıklılık sergilemesi, para politikasının bir süre daha sıkı kalması gerekeceğine işaret ediyor.
Ekonomistlerin çoğu, ABD Merkez Bankası'nın bu yıl bitmeden önce faizleri tekrar arttıracağı olasılığının bulunmadığına inanıyordu. FED, 2022 yılı Mart ayından bu yana faizleri 525 baz puan arttırarak mevcut faiz aralığı olan yüzde 5,25-5,50'ye yükseltmişti.
Şimdiyse FED'in Aralık ayı toplantısında kısa vadeli gösterge faizini 25 baz puan arttırarak yüzde 5,50-5,75 aralığına yükseltebileceği olasılığı neredeyse yüzde 50 olarak değerlendiriliyor. İstihdam raporu öncesinde FED'in bu yıl faizlerde 25 baz puan artış yapabileceği olasılığı yüzde 34 olarak görülüyordu.
General Motors, Ford ve Chrysler'ın çatı firması Stellantis'te devam eden Birleşik Oto İşçileri Sendikası (UAW) grevi, istihdam verileri üzerinde etkili olmadı. 146 bin UAW üyesinin yaklaşık 25 bin 700'ünün katıldığı grev, ABD hükümetinin Eylül ayı istihdam raporu için işverenler arasında anket yaptığı haftanın sonuna doğru başlamıştı.
Hollywood aktör ve yazarlarının aylar süren grevden sonra işbaşı yapması da rakamlar üzerinde etki göstermedi. Bunun nedeni, grevdeki aktör ve yazarların, şirketlerin maaş bordrolarına ilişkin anketin tamamlanmasından sonra işe geri dönmeleri. ABD'de yüzde 3,8 olarak kayda geçen işsizlik oranı, sabit seyretti.
Öte yandan aylık maaş artışları ılımlı seyrini sürdürdü. Eylül'de ortalama saatlik ücretler, binde 2 oranında yükseldi. Aynı oranda yükseliş, Ağustos ayında da kaydedilmişti. Eylül ayına uzanan 12 aylık süreçte maaşlar, yüzde 4,2 oranında arttı. Ağustos'ta yıllık maaş artışı oranı yüzde 4,3 olarak gerçekleşmişti.
Maaşlar, hala, ekonomistlerin FED'in yüzde 2 olan enflasyon hedefiyle tutarlı şekilde olduğunu kaydettiği yüzde 3,5'ten daha hızlı yükseliyor.
Daha iyi çalışma olanakları arayışına girerek mevcut işlerinden istifa edenlerin sayısının azalmasıyla maaş artışının yavaşlayacağı, ancak son dönemde sendikaların yüklü sözleşmeler yapmasının bir risk teşkil edeceği kaydediliyor.
İş piyasasının güçlü seyretmesi, ekonominin sürdürülebilir olmasına yardım ediyor. Üçüncü çeyrek için büyüme tahminleri, yıllık yüzde 4,9'a kadar çıkabilir. Bu oran, FED yetkililerinin enflasyonu yükseltmeyecek oran olarak kabul ettiği yüzde 1,8'in iki katından fazla.
Ancak ABD Hazine bonoları getirilerinin hızlı artış göstermesi ve Washington'daki siyasi işlev bozuklukları, Amerikan ekonomisinin üzerine kara bulutlar toplanmasına yol açabilir.
Ekonomistler, bu ay milyonlarca Amerikalı'nın ertelenen yüksek eğitim kredisi ödemelerine yeniden başlayacak olmasının tüketici harcamalarını olumsuz etkileyeceğini öngörüyor. Bu durum, dayanıklı imalat ürünleri ve konut satışlarıyla seyahat ve eğlence sektörlerine yapılacak harcamaları etkileyebilir. Bu etkiler, istihdama yansıyabilir. Ekonomistlere göre üç yıldan uzun süredir dondurulmuş olan eğitim kredisi geri ödemelerinin yeniden başlaması, öğrenci borcu olan hane halklarının bütçesinde ayda en az 400 dolarlık kesintiye yol açabilir.
Forum