LONDRA —
Başkan Obama’nın Haziran ayında gerçekleştirdiği Almanya ziyaretinde yeni silah kontrol önerisini açıklaması kendisini izleyen kalabalık tarafından çoşkuyla karşılanmıştı.
Ancak Londra’daki Chatham House araştırma merkezinde görevli nükleer uzman Heather Williams, görüşmelerin öneminin bu coşkudan bile büyük olduğu görüşünde: “Kesintiler, silah sayısının azalması elbette önemli bir gelişme. Ama bu silah kontrolunun en önemli yanı değil. Bu tarafların birbiriyle görüşmeye başlaması demek. Amerika ve Rusya’ya görüşme masasına oturma ve ilişkilerini düzeltme fırsatı veriyor.”
Williams, Amerika-Rusya görüşmelerinin Hindistan gibi diğer nükleer güçler için de silah azaltmayı gündeme getirebileceği görüşünde.
Dünyada dokuz ülke nükleer silaha sahip ve bu gruba katılmaya çalışan birçok ülke var. Rusya görüşmelere Çin’in de katılmasını istiyor.
Ancak Amerika ve Rusya dünyadaki nükleer bombaların yüzde 90’ına sahip. Bunların çoğu yeraltı tesislerinde tutuluyor, emir gelir gelmez birkaç dakika içinde atılmaya hazır bekliyor
Kraliyet Hizmetleri Enstitüsü’nde görevli İngiliz hükümet danışmanı Malcom Chalmers’e göre Soğuk Savaş tipi Amerika-Rusya görüşmelerine hala ihtiyaç var: “Bunun birkaç ay içinde gerçekleşeceğini sanmıyorum. Bence Putin izlediği iç politika açısından buna hazır değil. Ama önümüzdeki beş ya da on yıl içinde bu hem Amerika hem Rusya’nın oynamaya ilgi duyacağı bir kart olacak.”
Amerika ve Rusya’nın kara, hava ve denizde binlerce nükleer silah konuşlandırmasına rağmen bir Amerikan-Rus nükleer çatışması kaygısı Soğuk Savaş yıllarına kıyasla çok azaldı.
Ancak Heather Williams silahları azaltmada başka bir neden görüyor: silahların pahalılığı.
Heather Williams, “Rusya, herkes biliyor, büyük mali baskı altında. Nükleer altyapılarına yatırım yapamadıl. Bir ölçüde Amerika da yapmadı. Ama Ruslar bu silahları mali açıdan kaldıramıyor ve bu nedenle bunlardan kurtulmayı Amerika’dan daha çok istiyor” diyor.
Nükleer gerginliklerin azaldığı zamanlarda bile tehdidi daha da düşürme isteği var. Ve belki de bu yolla aynı zamanda diğer konularda da Amerikan-Rus diyaloğu açılması hedefleniyor.
Ancak Londra’daki Chatham House araştırma merkezinde görevli nükleer uzman Heather Williams, görüşmelerin öneminin bu coşkudan bile büyük olduğu görüşünde: “Kesintiler, silah sayısının azalması elbette önemli bir gelişme. Ama bu silah kontrolunun en önemli yanı değil. Bu tarafların birbiriyle görüşmeye başlaması demek. Amerika ve Rusya’ya görüşme masasına oturma ve ilişkilerini düzeltme fırsatı veriyor.”
Williams, Amerika-Rusya görüşmelerinin Hindistan gibi diğer nükleer güçler için de silah azaltmayı gündeme getirebileceği görüşünde.
Dünyada dokuz ülke nükleer silaha sahip ve bu gruba katılmaya çalışan birçok ülke var. Rusya görüşmelere Çin’in de katılmasını istiyor.
Ancak Amerika ve Rusya dünyadaki nükleer bombaların yüzde 90’ına sahip. Bunların çoğu yeraltı tesislerinde tutuluyor, emir gelir gelmez birkaç dakika içinde atılmaya hazır bekliyor
Kraliyet Hizmetleri Enstitüsü’nde görevli İngiliz hükümet danışmanı Malcom Chalmers’e göre Soğuk Savaş tipi Amerika-Rusya görüşmelerine hala ihtiyaç var: “Bunun birkaç ay içinde gerçekleşeceğini sanmıyorum. Bence Putin izlediği iç politika açısından buna hazır değil. Ama önümüzdeki beş ya da on yıl içinde bu hem Amerika hem Rusya’nın oynamaya ilgi duyacağı bir kart olacak.”
Amerika ve Rusya’nın kara, hava ve denizde binlerce nükleer silah konuşlandırmasına rağmen bir Amerikan-Rus nükleer çatışması kaygısı Soğuk Savaş yıllarına kıyasla çok azaldı.
Ancak Heather Williams silahları azaltmada başka bir neden görüyor: silahların pahalılığı.
Heather Williams, “Rusya, herkes biliyor, büyük mali baskı altında. Nükleer altyapılarına yatırım yapamadıl. Bir ölçüde Amerika da yapmadı. Ama Ruslar bu silahları mali açıdan kaldıramıyor ve bu nedenle bunlardan kurtulmayı Amerika’dan daha çok istiyor” diyor.
Nükleer gerginliklerin azaldığı zamanlarda bile tehdidi daha da düşürme isteği var. Ve belki de bu yolla aynı zamanda diğer konularda da Amerikan-Rus diyaloğu açılması hedefleniyor.
