Erişilebilirlik

ABD’de üniversiteler İsrail’in Gazze savaşı nedeniyle gergin: Neler oluyor?


Columbia Üniversitesi'nde de gerginlik sürerken, protestolar başka kampüslere yayılıyor.
Columbia Üniversitesi'nde de gerginlik sürerken, protestolar başka kampüslere yayılıyor.

Üniversite kampüslerinde Gazze'deki savaş nedeniyle Filistin yanlısı ve İsrail yanlısı protestocular arasında gerilim artmaya devam ediyor. Columbia Üniversitesi yüz yüze dersleri iptal etti. Polis hafta başında New York Üniversitesi ve Yale'de en az 45 öğrenciyi tutukladı. Olayların devam ettiği Pazartesi gecesi de New York Üniversitesi'ndeki protestolarda 150'den fazla kişi gözaltına alındı. Eylemler Pazartesi akşamı Yahudiler'in Hamursuz Bayramı'nın başlamasından saatler önce gerçekleşti.

NYU ve Yale'de hafta başında ne yaşandı?

Yale Üniversitesi Rektörü Peter Salovey’nin açıklamasına göre en az 47 protestocu dahil 60 kişinin trafiği bloke ettikten sonra, kampüse izinsiz giriş yapmaktan tutuklandı.

ABD’de universite kampüslerinde İsrail-Filistin gerilimi tırmandı
lütfen bekleyin

No media source currently available

0:00 0:06:00 0:00

New York Üniversitesi’nde de öğrenciler tarafından kurulan bir kamp Pazartesi günü gün boyunca yüzlerce protestocuya ulaştı. Okul, kalabalığı dağılmaları için uyardığını, ardından olay yerinin kontrolden çıkması üzerine polis çağırdığını ve üniversitenin "korkutucu sloganlar ve birkaç Yahudi karşıtı olay" haberi aldığını bildirdi.

Pazartesi gecesi üniversiteden yapılan açıklamada, "Polis bina yerleşkesindekileri barışçı bir şekilde ayrılmaya çağırdı, ancak sonuçta çok sayıda tutuklama yaptı" denildi. Kamp tamamen kaldırıldı.

18 Nisan'da da New York polisi, “mülke izinsiz girme” suçlamasıyla Columbia Üniversitesi’nde 100’den fazla Filistin yanlısı protestocuyu tutuklamıştı.

Aralarında ABD Temsilciler Meclisi'nin Demokrat üyesi İlhan Omar'ın kızı Isra Hirsi'nin de bulunduğu çok sayıda öğrenci Columbia'nın ana kampüsünün karşısında yer alan fakültelerden de uzaklaştırılmıştı.

Öğrenciler neyi protesto ediyor?

Protestoların arkasında çeşitli öğrenci grupları var. En fazla öne çıkanlar arasında, Filistin'de Adalet İçin Öğrenciler, Barış için Yahudi Sesi gibi ulusal grupların yansıra üniversitelerin kendi içindeki Filistin yanlısı yapılanmalar bulunuyor.

Protestocuların ortak talebi, üniversitelerinin, İsrail'e silah satan, Gazze savaşından kâr sağlayan şirketlerden çekilmesi. Bir başka talep de üniversitelerin İsrail’in Gazze saldırısını ve Filistinliler’in öldürülmesini kınaması.

Protestoları eleştirenler ne diyor?

Bazı protestolarda Yahudi karşıtlığı ve Yahudi öğrencilerin taciz edildiği iddiaları eleştirilen odağında.

Columbia Üniversitesi kampüsü dışındaki Filistin yanlısı aktivistlerin İsrail yanlısı öğrencilere "Polonya'ya geri dönmelerini" söylediğini gösteren sosyal medya görüntüleri ortaya çıktı.

Yine kampüs dışında bir aktivist, Hamas'ın İsrail’e düzenlediği saldırılara atıfta bulunarak 7 Ekim’in "bir kez daha değil, beş kez daha, 10 kez daha, 100 kez değil, 1000 kez daha değil, 10 bin kez daha gerçekleşeceğini" söylüyor.

Uluslararası Ortodoks Yahudi hareketinin, Columbia şubesi Chabad da bir açıklama yaptı; protestocuların Yahudi öğrencilere "Kültürünüz yok", "Tek yaptığınız sömürgeleştirmek" ve "Avrupa'ya geri dönün" dediğini savunan bir bildiri yayınladı.

Üniversitenin Filistin yanlısı grubu CUAD ise bu iddialar ve görüntülerle ilgili, "Bizi temsil etmeyen kışkırtıcı bireylere odaklanan medyanın dikkat dağıtması" dedi.

New York Emniyeti Sözcüsü Tarik Shappard, Columbia'da Filistin ve İsrail yanlısı gruplar arasında öfkeli tartışmalar yaşanırken, polisin İsrailli öğrencilerin ellerinden bayraklarının alındığına dair şikayetler aldığını, ancak "herhangi bir öğrenciye fiziksel zarar verildiğine dair" bir ihbar olmadığını söyledi.

Adı öne çıkan Rektör Nemat Minouche Shafik’in protestolarla ilgisi ne?

Columbia Üniversitesi rektörü Nemat Minouche Shafik, Pazartesi günü personele ve öğrencilere gönderdiği e-postada, üniversitenin "öfkeyi yatıştırmak ve herkese bir sonraki adımları düşünme şansı vermek" için yüz yüze dersleri iptal ettiğini ve çevrimiçi eğitime geçildiğini açıkladı.

Kampüsteki gerilimin tırmanmasından günler önce ise Shafik'in de aralarında bulunduğu Columbia Üniversitesi yöneticileri, üniversitede yaşandığı iddia edilen antisemitizmle ilgili soruları yanıtlamak için ABD Temsilciler Meclisi’nde komisyon oturumuna katılmıştı.

Okulun protestocuların Yahudi düşmanlığı iddialarına verdiği yanıtı savunan Rektör Shafik, "Bu gerilimler, Columbia ile bağlantısı olmayan ve kendi gündemlerini takip etmek için kampüse gelen kişiler tarafından istismar edildi ve güçlendirildi. Yeniden yapılanmaya ihtiyacımız var" demişti.

Bundan önce Shafik, 17 Nisan'da antisemitizmle mücadele için sağlam adımlar atma sözü vermişti. Shafik, Columbia'nın halihazırda 15 öğrenciyi uzaklaştırdığını ve altı öğrenciye de disiplin cezası verdiğini söyledi.

Ancak İsrail yanlısı öğrenciler ve öğretim üyeleri Columbia yönetimini kendilerini güvende hissetmeleri için yeterince çaba göstermemekle eleştirdi ve Shafik'in istifasını istedi. Filistin yanlısı protestocular da Columbia'yı ifade özgürlüklerini engellemekle suçluyor.

Kasım ayında üniversite, Filistin için Adalet ve Barış için Yahudi Sesi gruplarının faaliyetlerini askıya almıştı. Ocak ayında da, Filistin yanlısı protestoculara kötü kokulu bir kimyasal püskürtülmesine karışmakla suçlanan bir grup kişiyi kampüsten uzaklaştırmıştı.

Pazartesi günü protestolar devam ederken, aralarında öğrenci ve öğretim üyelerinin de bulunduğu, yüzlerce kişi öğrencilerin tutuklanmasını ve uzaklaştırılmasını kınadı. Shafik'in daha önce öğrencileri dağıtmak için çevik kuvvet çağırma kararını eleştiren protestocular, rektörün istifasını istedi.

ABD Temsilciler Meclisi’nin Cumhuriyetçi New york üyeleri, Pazartesi günü gönderdikleri bir mektupla Shafik'i istifaya çağırarak son günlerde "anarşi kampüsü sarmışken" güvenli bir öğrenim ortamı sağlayamadığını belirttiler.

ABD Başkanı Biden ve diğer yetkililer ne diyor?

Biden, Yahudiler’in Hamursuz Bayramı münasebetiyle Pazar günü yaptığı açıklamada Columbia Üniversitesi'ndeki "bariz" antisemitizmi kınayarak bunu "menfur ve tehlikeli" olarak nitelendirdi ve "Antisemitizmin üniversite kampüslerinde ya da ülkemizin herhangi bir yerinde kesinlikle yeri yoktur" dedi.

Biden’dan önce Beyaz Saray da "Yahudi öğrencileri ve Yahudi toplumunu hedef alan fiziksel gözdağı"nı kınayan ayrı bir açıklama yayınladı.

BM Filistin Özel Raportörü Francesca Albanese ise Pazartesi günü Columbia Üniversitesi tarafından gerçekleştirilen tutuklamalara ve Avrupa üniversitelerinde Filistin ile dayanışma gösteren öğrencilerin hedef alındığı iddialarına dikkat çeken bir yazı kaleme aldı.

Albanese, "Batı üniversiteleri ve hükümetleri, Batı toplumlarının temelini oluşturduğu söylenen değerlere ve haklara saldırırken genç vatandaşlarına ve öğrencilerine hangi dersleri veriyor?" diye yazdı.

Pazar günü, Ortodoks Birliği'nin Columbia'daki Yahudi Öğrenim İnisiyatifi'nin hahamı Elie Buechler, yaklaşık 300 Yahudi öğrenciye bir WhatsApp mesajı göndererek kampüs daha güvenli hale gelene kadar evlerine gitmelerini tavsiye etti.

Forum

STÜDYO VOA

ABD’de üniversite protestolarında gözaltılar 2 bin 300’ü geçti - 3 Mayıs
lütfen bekleyin

No media source currently available

0:00 0:29:58 0:00
XS
SM
MD
LG