Pentagon Çin’e ait savaş uçağının uluslararası hava sahasında ABD uçağına “saldırgan manevrada” bulunduğunu belirtti. Pekin de ABD’nin iki tarafın savunma bakanlarının Singapur’da görüşmesi teklifini reddetti. İlişkilerde tansiyonun yükseldiği bir sırada Tesla'nın CEO'su ve Twitter'ın sahibi Elon Musk Çin’i ziyaret ediyor.
Washington ve Pekin arasında gerilimin tırmanmasına yol açan son olay geçen hafta Güney Çin Denizi'nde uluslararası hava sahasında yaşandı.
Çin’e ait savaş uçağı ve ABD’ye ait askeri bir uçak tehlikeli şekilde birbirine yaklaştı. ABD Savunma Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada Çin’in savaş uçağının uluslararası hava sahasında gereksiz şekilde saldırgan bir manevra yaptığı belirtildi.
ABD’nin Hint Pasifik bölgesinden sorumlu komutanlığı, olayın Çin’e ait J-16 savaş uçağı ve ABD’ye ait RC-135 uçağı arasında yaşandığını söyledi.
Yayınlanan görüntüde bir savaş uçağının ABD uçağının burnunun önüne geçtiği ve RC-135 uçağının oluşan türbülans sebebiyle sarsıldığı görülüyor.
Pentagon’dan yapılan açıklamada, “ABD uluslararası hukuk çerçevesinde güvenli ve sorumlu bir şekilde uçmaya, seyrüsefere ve bölgede faaliyet göstermeye devam edecek” ifadeleri kullanıldı.
Çin: “ABD’ye tehlikeli provokasyonları durdurma çağrısı yapıyoruz”
Çin’in Washington Büyükelçiliği’nden bir sözcü olaya ilişkin ayrıntılı bir açıklama yapmadı; ancak ABD’nin “Çin’e yönelik yakın keşif için sık sık uçak ve gemi konuşlandırdığı ve bu durumun Çin’in ulusal güvenliği için ciddi bir tehlike oluşturduğunu” söyledi.
Çinli sözcü, “ABD’ye bu gibi tehlikeli provokasyonları durdurması ve suçu Çin’e atmaya son vermesi çağrısında bulunuyoruz” dedi.
Çin’in egemenlik ve güvenliğini kararlı bir şekilde savunmak amacıyla gerekli önlemleri almaya devam edeceğini ve Güney Çin Denizi’nde barış ve istikrarı korumak için bölge ülkeleriyle çalışacaklarını kaydetti.
Çin Güney Çin Denizi’nin neredeyse tamamında hak iddia ediyor.
Pekin ABD ile görüşme teklifini reddetti
Yaşanan son gerilim öncesinde Pekin, ABD’nin iki tarafın savunma bakanlarının Singapur’da yapılan Shangri-La Asya Diyalog zirvesi kapsamında görüşmeleri teklifini geri çevirmişti.
Adının verilmemesi koşuluyla Reuters’a konuşan üst düzey bir savunma yetkilisi, 2021’den bu yana Çin’in Pentagon’la görüşme taleplerini ya reddettiğini ya da taleplere yanıt vermediğini; bu temasların iki taraf arasında yanlış anlaşılmaların ya da istenmeyen sonuçların engellenmesi ve iki ülke arasındaki rekabetin çatışmaya dönüşmemesi açısından önemli olduğunu söyledi.
Pentagon Wall Street Journal’a yaptığı yaptığı açıklamada, Mayıs ayında ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin ve Çin Milli Savunma Bakanı Li Shangfu ile görüşmesi teklifini reddettiğini açıklamıştı.
Li 2018 yılından bu yana Rusya’nın silah ihracatçısı Rosoboronexport’tan muharip uçak ve ekipman satın aldığı gerekçesiyle ABD’nin yaptırım listesinde bulunuyor.
Çin Dışişleri Bakanlığı yetkilisi Mao Ning ise ABD’nin yanlış uygulamalarını düzeltmesi, samimiyet göstermesi ve diyalog için gereken ortamı ve koşulları oluşturması gerektiğini savundu.
Geçen yıl Aralık ayında Çin’e ait askeri bir uçak ABD Hava Kuvvetleri’ne ait uçağa 3 metre mesafeye kadar yaklaşmış ve uçağın uluslararası hava sahasında çarpışmadan kaçınmak amacıyla manevra yapmasına neden olmuştu.
Dünyanın en büyük iki ekonomisi arasındaki ilişkiler, Güney Çin Denizi’ndeki askeri faaliyetler, ticaret uygulamaları, Tayvan krizi ve insan hakları gibi pek çok konuda yaşanan görüş ayrılıklarından dolayı gergin.
ABD Ticaret Bakanı Gina Raimondo ve Çin Ticaret Bakanı Wang Wentao geçtiğimiz hafta Washington’da biraraya gelmiş ve görüşmeye ticaret, yatırım ve ihracat politikaları alanında karşılıklı suçlamalar damga vurmuştu.
Xi Jinping’den ulusal güvenlik uyarısı
Çin Cumhurbaşkanı Xi Jinping de dün Ulusal Güvenlik Komisyonu toplantısında, ulusal güvenlik sisteminin modernize edilmesi sürecini hızlandırması gerektiğini söyledi.
Çin devlet medyasında yer alan haberlere göre, Xi Jinping ulusal güvenlik risklerinin izlenmesi ve erken uyarı sisteminin oluşturulması projesine de devam etmesi gerektiğini belirtti.
Uluslararası basında yer alan bazı haberlerde de Çin liderinin ulusal güvenlik alanında en kötü senaryoya hazırlıklı olunması uyarısında bulunduğu bilgisi de yer aldı.
Elon Musk Çin’i ziyaret ediyor
Çin ve ABD arasında tansiyon yükselirken, aralarında elektrikli otomobil üreticisi Tesla’nın CEO’su Elon Musk Çin’i ziyaret ediyor.
Çin’de yasaklı olan sosyal medya platformu Twitter’ın da sahibi olan Elon Musk 3 yıl sonra ilk kez gerçekleştirdiği Çin ziyareti kapsamında, Çin Dışişleri Bakanı ve Çin Ticaret Bakanı ile görüştü.
Elon Musk’ın Çin Dışişleri Bakanı ile görüşmesine ABD-Çin ilişkilerinde istikrar vurgusu öne çıkarken; Pekin’den yapılan açıklamaya göre Çin Ticaret Bakanı’nın görüşmede yabancı şirketlerin gelişmesine uzun vadede destek vaadinde bulunduğu belirtildi.
Musk’ın bu akşam Şanghay'daki Tesla fabrikasını da ziyaret etmesi bekleniyor. Buradaki Tesla fabrikasının genişletilmesi planları daha önce gündeme gelmişti.
Tesla’dan Elon Musk’ın Çin ziyaretiyle ilgili henüz bir açıklama yapılmadı.
Apple’ın CEO’su da, Covid-19 pandemisi yüzünden uzun süre seyahate kapalı kaldıktan sonra kısıtlamaların kalmasının ardından Çin’e giderek kabine yetkilileri ve Pekin’in üst düzey ekonomi yetkilileriyle biraraya gelmişti.
Çin Komünist Partisi, yavaşlayan ekonomiye yatırımcının ilgisini yeniden canlandırmaya ve veri güvenliği müdahaleleri ve danışmanlık firmalarına yapılan baskılar sebebiyle sarsılan şirketlere güvence vermeye çalışıyor.
Bu haberde Reuters ve Associated Press’ten alıntılar yapılmıştır.
