ABD Çalışma Bakanlığı'nın Ekim ayı istihdam rakamlarına ilişkin yeni yayınladığı rapora göre Amerikalı işverenler, Ekim'de, son beş aya kıyasla en az sayıda elemanı işe aldı. Rapor, Corona virüsü vakalarının hızla artmasının ve ekonomik teşvik paketinin süresinin dolmasının Amerikan ekonomisinin iyileşme ivmesini yavaşlattığına işaret ediyor.
Rapora göre tarım dışı istihdam Ekim ayında 638 bin arttı. Çalışma Bakanlığı'na göre bu sayı, Eylül ayında 672 bin olarak kayda geçmişti. Ekim ayı; Mart ve Nisan aylarında Corona pandemisi nedeniyle neredeyse durma noktasına gelen ekonomik faaliyetlerin Mayıs ayında yeniden başlamasından sonra en düşük seviyeli istihdamın kayda geçtiği ay oldu.
Eylül ayında yüzde 7,9 olarak belirlenen işsizlik oranıysa Ekim ayında yüzde 6,9'a indi. Reuters haber ajansının iktisatçılar arasında yaptığı ankete göre Ekim ayında istihdama 600 bin yeni çalışanın eklenmesi, işsizlik oranınınsa yüzde 7,7'ye gerilemesi tahmin ediliyordu.
Rapor aynı zamanda Amerika'nın yeni seçilecek başkanını bekleyen ekonomik zorlukları da gözler önüne seriyor. Yeni başkanın Büyük Buhran'dan sonraki en derin ekonomik gerileme sürecini arkasında bırakmaya çalışan Amerikan ekonomisinin büyümesini sağlamaya çalışması gerekecek.
3 Kasım'da yapılan başkanlık seçimlerinin son derece çekişmeli geçmesi ve sonucun henüz belli olmaması, hükümetin bu yıl içinde yeni bir Corona teşvik paketi çıkarması olasılığını daha da düşürüyor. Bütçe üzerinde anlaşma sağlansa da bunun, seçimlerden önce beklenenden daha küçük çaplı olması tahmin ediliyor.
Bu durum, dikkatlerin, Perşembe günü aldığı kararla faiz oranlarını sıfıra yakın seviyede tutmaya devam eden ABD Merkez Bankası FED'e çevrilmesine neden oluyor. FED Başkanı Jerome Powell, ABD ekonomisinin iyileşme hızının ve iş piyasasının yavaşladığını kabul ettiğini, daha fazla mali desteğin iyileşme sürecini güçlendirebileceğini söylemişti.
Corona pandemisinin ekonomiye yönelik olumsuz yansımalarını gidermek için şirketlere ve çalışanlara sağlanan 3 trilyon dolarlık yardım paketi, 2020'nin üçüncü çeyreğinde ekonomik büyümenin yıllık hızını tarihi oranda yükselterek yüzde 33,1'e çıkarmıştı. Bu oran, Nisan-Haziran aylarını kapsayan ikinci çeyrekte yüzde 31,4 oranında düşüş yaşamıştı.
Kış ayları zorlu geçebilir
Mali teşvik üzerinde anlaşma sağlanamaması ve Corona enfeksiyonu vakalarının Amerika çapında yükselişe geçmesi, ekonominin dördüncü çeyrekte çok daha yavaş bir büyüme çizgisi izleyeceği anlamına geliyor. Sıcak yaz aylarında faaliyetlerini açık havaya taşıyan çok sayıda restoran ve spor salonunun havaların soğuması ve vakaların artmasıyla birlikte zor günler geçirmesi bekleniyor.
Eyalet yöneticileri ve yerel idareciler, iş yerlerine yeni kısıtlamalar getirmese bile tüketicilerin Corona virüsüne maruz kalmamak için birçok işletmeden uzak durabileceği tahmin ediliyor. Reuters haber ajansına göre Amerika'da Çarşamba günü en az 102 bin 591 yeni vaka tespit edildi. Bu sayı, tek günlük rekor olarak kayda geçti.
Pandemi daha çok küçük ve orta ölçekli işletmelere zarar verse de büyük firmalar da ekonomik hasardan payını aldı. Exxon Mobil, geçtiğimiz ay Amerika'da 1.900 çalışanının işine son vereceğini açıkladı. Boeing ise 2021 sonuna kadar 30 bin kişiyi işten çıkarmayı planlıyor. Bu rakam, firmanın daha önce açıkladığından 11 bin daha fazla.
ABD'de işsizlik oranı, Nisan ayındaki rekor seviye olan yüzde 14,7'den gerilese de bu oran ”işi olan ancak işe gitmeyenler” olarak kendilerini yanlış sınıflandırma içine koyan kişiler nedeniyle olduğundan daha düşük olarak kayda geçmişti.
Ekim ayı ortasında en az 21 buçuk milyon Amerikalı işsizlik yardımı alıyordu. Çoğu kadın olmak üzere çok sayıda çalışan, çocuklarına bakmak ya da virüse maruz kalmaktan korunmak için işgücünden çekildi.
