ABD’nin Minneapolis kentinde dolandırıcılık suçuyla yakalanan siyah şüpheli, kendisini gözaltına almaya çalışan polisler tarafından nefessiz bırakılarak öldürüldü. Bir görgü tanığının görüntülediği olay ABD’de öfkeye neden oldu. Ölümle ilgili soruşturma açılırken, olaya karışan dört polisin işten atıldığı açıklandı.
Minnesota eyaletinin Minneapolis kentinde yaşanan olayda, beyaz bir polis “sahtecilik” şikayeti üzerine eşkal benzerliği nedeniyle George Floyd’u gözaltına almak için yere yatırdı.
Polisin, Floyd’un boynuna dizini basarak, diğer ekipleri beklemesi, yoldan geçenlerce büyük tepki gördü. Bazı görgü tanıklarının telefonlarıyla görüntülediği olayda, kelepçeli olan siyah şüphelinin yerde defalarca “Lütfen, nefes alamıyorum, lütfen” diye yalvardığı, bir süre sonra da hareketsiz kaldığı, ancak polisin dizini çekmediği görülüyor.
Bir süre sonra gelen ilk yardım ekipleri Lloyd’a ilk müdahaleyi ambulansta yaptı, ancak şüpheli kaldırıldığı hastanede hayatını kaybetti.
"Amerika’da siyah olmak, ölüm cezası olmamalı"
FBI yaptığı açıklamada, polislerin görevden uzaklaştırıldıklarını ve soruşturmanın sürdüğünü belirtti. Ancak gözaltına alınma şekli, siyahlara yönelik şiddet tartışmalarının dinmediği ülkede, büyük öfke yarattı.
Minneapolis Belediye Başkanı Jacob Frey olayla ilgili görüntüler üzerine Facebook'tan yaptığı açıklamada, Afrika kökenli Amerikalılar’dan özür diledi ve "Amerika’da siyah olmak, ölüm cezası olmamalı" dedi.
Frey, "5 dakika boyunca beyaz bir polisin dizini, siyah bir adamın boynuna bastırmasını izledik. 5 dakika. Birinin yardım istediğini duyduğunuzda yardım etmeniz gerekir. Bu polis, en temel insani sağduyuyu göstermekte başarısız oldu” ifadelerini paylaştı
Minneapolis polisinin kuvvet kullanım yöntemleri arasında şüphelinin boynuna dizle bastırmak da yer alıyor ancak bu yöntem için polisin nefes yolunu tıkamamak için özel eğitimden geçmesi gerekiyor. Görüntüyü izleyen uzmanlar, polisin ya iyi eğitilmediğini, ya da eğitimini hiçe saydığını, dizini çok uzun tuttuğunu söylüyor.
Geçen Şubat ayında da Georgia eyaletinin Brunswick kentinde silahsız bir siyahın bir babayla oğlu tarafından vurularak öldürülme anının görüntüleri üç hafta önce ortaya çıkmış ve büyük tepki toplamıştı.
Görüntülerde, silahlı babayla oğlunun iki şeritli yolda durdurdukları kamyonetleriyle mahallede koşuya çıkan siyah genci bekledikleri görülüyordu. Aracın sürücü tarafından inen silahlı kişinin koşusuna devam etmek için kamyonetin yanından geçen Ahmaud Arbery adlı 25 yaşındaki siyah gence saldırdığı, kamyonetin üzeri açık kasasındaki diğer kişinin de elindeki silahla ateş ettiği görülüyordu. Bir süre kendini savunmaya çalışan Ahmaud Arbery, daha sonra yere yığılıyor.
64 yaşındaki emekli polis memuru Gregory McMichael ve 34 yaşındaki oğlu Travis, 25 yaşındaki Ahmaud Arbery’ye ağır saldırıda bulunarak öldürdükleri suçlamasıyla tutuklandı.
Babayla oğlunun görüntüler ortaya çıkıncaya kadar bölge savcısı tarafından tutuklu olarak yargılanma talebiyle mahkemeye sevk edilmemesi de büyük tepki gördü.
Minneapolis’te yaşanan son olay, New York’ta 17 Temmuz 2014’te yaşanan Eric Garner olayını hatırlattı. Staten Island’da yaşanan ve bir görgü tanığınca filme alınan olayda kaçak sigara sattığı için gözaltına alınmak istenen Eric Garner, polisin kolunu boynuna dolayarak nefessiz bırakması sonucu hayatını kaybetmişti.
6 çocuk babası olan ve “Nefes alamıyorum” diye bağırmasına rağmen polisin boğmaya devam ettiği Garner’ın astım hastası olduğu ortaya çıkmıştı.
Garner yerde hareketsiz yatarken polis memurları tıbbi müdahalede bulunmamıştı. New York emniyeti, polislerin şüphelileri etkisiz hale getirmek için “boğazlarına sarılmalarını” yasaklıyor.
Garner’ın boğazını sıkarak ölümüne neden olan 33 yaşındaki polis Daniel Pantaleo, ‘’emniyet kemeri’’ manevrası denen yasal bir yöntemi uyguladığını savunmuştu.
2014’ün Aralık ayında New York mahkemesinde jüri üyeleri, polis memuru Daniel Pantaleo’yu, siyah zanlı Eric Garner’ı nefessiz bırakarak öldürme suçlamasından aklamış, hukuki kovuşturmaya gerek olmadığı kararına varmıştı.
Central Park’ta ırkçı tehdit
Öte yandan New York’ta yaşanan ve görüntüleri sosyal medyada hızla yayılan bir başka olay, ırkçılık tartışmalarını alevlendirdi.
Central Park’ın kuş gözlemcileri için ayrılan Ramble bölgesinde kuşları izleyen Christian Cooper adlı siyah adam, köpeğini kayışsız gezdiren Amy Cooper adlı beyaz kadını uyardı.
Park kuralları gereği bu bölgede köpeği kayışla gezdirmesi gerektiğini söyleyen siyah adam, kadının bunu reddetmesi üzerine yanında taşıdığını söylediği köpekler için ödül mamalarını çıkardı. Kadına da “Tamam siz nasıl istiyorsanız öyle yapın. Ben de istediğimi yapacağım ama siz bu da sizinhoşunuza gitmeyecek” dedi.
Amy Cooper ödül mamalarına sinirlenince Christian Cooper da yaşananları videoya çekmeye başladı. Sosyal medyada yayılan görüntülerde, Amy Cooper’ın “Lütfen beni videoya çekmeyin” dediği, Christian Cooper’ın da “Lütfen bana yaklaşmayın” tepkisini gösterdiği duyuluyor. Amy Cooper polisi arayacağını söylüyor, “Bir fotoğraf çekip polisleri arayacağım. Onlara burada, benim hayatımı tehdit eden bir Afrikalı Amerikalı erkek olduğunu söyleyeceğim” diyor.
Kadın, daha sonra polisi arayarak, "parkta siyah bir adamın kendisini tehdit ettiği" şikayetinde bulundu ve şikayet sırasında sesine saldırı altındaymış gibi panik kattı.
Bu noktaya kadar köpeğini tasmasından tutarak neredeyse boğulmasına neden olan kadının kayışı tasmaya geçirmesinin ardından, siyah adam olay yerini terk etti.
Görüntülerin sosyal medyada yayılmasının ardından genç kadın çalıştığı yatırım firması Franklin Templeton tarafından ücretsiz izne çıkarıldı. Firma daha sonra da ‘’Irkçılığın hiçbir türüne müsamaha göstermiyoruz’’ diyerek Cooper’ın kovulduğunu açıkladı.
''Özür diliyorum, ırkçı değilim''
Köpeği de olay sırasında yaşadığı stres nedeniyle bir barınak tarafından alınan Amy Cooper, CNN’e yaptığı açıklamada, “Herkesten özür diliyorum, ben ırkçı değilim” dedi.
“Sanırım sadece korkmuştum” diyen Cooper, parkın o bölgesinde yalnız olunca başına ne geleceğini bilmediğini söyledi. Cooper, “Bunun savunulacak bir yanı yok” diye konuştu.
Christian Cooper da CNN’e konuştu ve “Kameraya çektim çünkü olayları belgelemenin önemli olduğunu düşünüyorum. Ne yazık ki, Ahmaud Arbery gibi siyah erkeklerin hedef olarak görüldüğü bir çağda yaşıyoruz. Bu kadın bu durumu kendi lehine suistimal edebileceğini düşündü ama buna göz yummadım” dedi.
New York Belediye Başkanı Bill de Blasio da Twitter hesabından, videodaki görüntüleri nefret örneği olarak niteledi ve "Central Park'ta yaşanan olay açıkça ırkçılıktır, bu kadar basit" ifadesini paylaştı.
De Blasio, "Kadın polisi, sadece o adam siyah olduğu için aradı. Parkta kuralları kendisi ihlal ettiği halde, bildiğimiz sebepten dolayı, suçlunun siyah adam olduğuna karar verdi" yorumunu yaptı.
