Amerika’nın çekildiği İran’la uluslararası güçler arasındaki nükleer anlaşmanın diğer tarafları, Tahran’la ticaretin etkilenmemesi için önemli bir adım attı. İngiltere, Çin, Fransa, Almanya, Rusya ve İran, Amerika’nın yaptırımlarından etkilenmemek için bir ödeme sistemi kurmayı kararlaştırdı.
6 ülke yaptıkları toplantı sonrası ortak bildiri yayınladı. AB Dış Politika Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini yaptığı açıklamada, ekonomik faaliyette bulunan şirketlerin İran ile meşru şekilde ticaret yapma özgürlüğünü korumaya kararlı olduklarını belirtti. Mogherini, kurulacak yeni ödeme mekanizmalarının ayrıntılarını teknik uzmanların ele alacağını söyledi.
Amerika İran’la nükleer anlaşmadan çekildikten sonra Tahran’a yönelik yaptırımları devreye sokmuş, İran’la ticaret yapan ülke ve şirketlerin de ikincil yaptırımların hedefi olacağı konusunda uyarıda bulunmuştu.
Amerika’nın İran’ın petrol ve doğalgaz sektörünü hedef Avrupa ülkeleri, İran ve Çin’in kurmayı planladığı yeni sistemin adı “Special Purpose Vehicle” ( Özel Amaçlı Araç). Amaç da petrol dahil İran’ın ihracatlarıyla ilgili ödemelerin kolaylaştırılması.
Mogherini “Aldığımız karar pratikte AB ülkelerinin İran’la meşru mali işlemler yapmasını kolaylaştıracak yasal bir yapı oluşturması ve bu sayede de Avrupa ülkelerinin AB yasaları uyarınca İran’la ticarete devam etmesine imkan tanınması anlamına geliyor” diye konuştu.
AB, Rusya ve Çin arasında yapılan toplantı sonrası yapılan açıklamada, 2015 yılında İran’la yapılan nükleer anlaşmanın
tarafları, anlaşmanın etkili bir şekilde, iyi niyet içinde ve yapıcı bir atmosferde uygulanması konusundaki taahhütlerinin de altını çizdi.
Birçok dipolomat ve analistlerse böyle bir aracın Amerika’nın olası yaptırımlarını baypas edip etmeyeceği konusuna şüpheyle yaklaşıyor. Bunun sebebi de Amerika’nın bu tür sistemler üzerinden yapılan işlemleri yasaklayacak şekilde yaptırım yasasında değişikliğe gidecek olması.
Fransız bir diplomat da “Burada önemli olan bütün olasılıkları açık tutarak İranlılara kapının kapanmadığı sinyalini vermek” dedi.
