ABD liderliğindeki koalisyon güçleri 20 yıllık savaşın ardından ülkeden çekilirken Taleban hızlı bir saldırı başlatmış ve 15 Ağustos 2021 günü başkent Kabil'e girmişti. Batı’nın yıllar süren desteğiyle kurulan Afgan güvenlik güçleri dağılmış, Cumhurbaşkanı Eşref Gani ülkeden kaçmıştı.
Taleban Sözcüsü Zabihullah Mücahid zaferlerinin yıldönümünde yaptığı açıklamada, "Kabil'in fethinin ikinci yıldönümünde Afganistan'ın mücahit (kutsal savaşçı) halkını tebrik ediyor ve onlardan bu büyük zafer için şükretmelerini istiyoruz" dedi.
Afganistan onlarca yıldır görmediği bir barışı yaşıyor. Ancak Birleşmiş Milletler'e göre şimdiye kadar bazılarını Taleban'ın rakibi IŞİD'in üstlendiği sivillere karşı onlarca saldırı da düzenlendi.
Taleban iktidarının bedelini kadınlar ödüyor
Batı’nın desteklediği hükümetin 20 yıllık iktidarı boyunca geniş hak ve özgürlüklerden yararlanan kadınların durumu Taleban'ın geri dönmesinden bu yana iyice zorlaştı.
BM Genel Sekreter Yardımcısı Amina Muhammed açıklamasında "Taleban'ın Afganistan'da iktidarı ele geçirmesinin ardından iki yıl geçti. Bu Afgan kadın ve kızların hayatını, haklarını ve geleceklerini altüst eden iki yıl oldu" ifadelerini kullandı.
Başkentte Taleban iktidarının yıldönümü nedeniyle tatil ilan edildi ve sıkı güvenlik önlemleri alındı. Taleban savaşçıları, destekçileri ve bazı Kabilliler sokaklarda toplandı. Asker ve çocukları taşıyan araçlar konvoylar oluşturdu.
Sayed Haşmatullah Sadat, "Bugün Taleban iktidarının ikinci yıldönümü kutlamalarını görmek için buraya geldim. Bu Afganistan'ın düşmanlarının ülkemizden kovulduğu gündü, o yüzden kutlamaya geldim" dedi.
Eğitim Bakanlığı'nın da aralarında olduğu birçok bakanlık da kutlamalar düzenledi.
Sözcü Mücahid, "Ülkemizin genel güvenliği artık sağlandı, tüm topraklar tek bir liderle yönetiliyor, İslami sistem hakim oldu ve her şey şeriat bakış açısıyla yorumlanıyor" dedi.
Kabil'deki bir terzi dükkanının sahibi 27 yaşındaki Meryem ise durumdan memnun olmayan çok sayıdaki kadından biri. Meryem terzi dükkanını uluslararası bir projedeki görevini ve daha sonra öğretmenlik işini kaybettikten sonra kurmuş.
Meryem, "Bugün bana 2 yıl önceki hislerimi hatırlatıyor. O zamanki hislerim korkunçtu, hala da korkunç hissediyorum" dedi.
Taleban'ın tanınması önündeki en büyük engel kızlara eğitim hakkı tanımaması
Taleban'ın iktidara gelmesinin ardından Afganistan'da 12 yaşın üstündeki kız çocukları sınıflardan büyük ölçüde uzaklaştırıldı. Birçok Batı hükümeti için bu yasak Taleban hükümetinin resmen tanınması önündeki en büyük engel.
Taleban hak ve özgürlüklere kendi İslam yorumlarına uygun olduğu sürece saygı duyuyor. Afganistan'da birçok kadının yardım kuruluşlarında çalışması engellendi, güzellik salonları kapatıldı, kadınların parklara girişi ve bir erkek refakatçi olmadan seyahat etmeleri yasaklandı.
Batı’nın desteklediği hükümet döneminde ülkede önemli bir yer edinen gazetecilik de Taleban rejimiyle birlikte yeniden baskılandı.
Aralarında önde gelen eğitim hakları savunucusu Matiullah Wesa'nın da olduğu medya ve sivil toplum çalışanları gözaltına alındı.
Taleban bu konularda ayrıntılı açıklama yapmadı ancak kolluk güçleri ve istihbarat teşkilatlarının şüpheli bulduğu faaliyetleri soruşturduğunu söyledi.
Öte yandan BM özel temsilcisine göre Taleban'ın 2001'de devrilmesinin ardından Batı’dan nakit para akışının artmasıyla patlama yapan yolsuzluk azaldı.
Ayrıca Taleban'ın narkotik ürünlerin yetiştirilmesine getirdiği yasağın da afyon üretimini önemli ölçüde azalttığı belirtiliyor.
Taleban bu ilerlemenin diğer ülkelerce tanınması, yaptırımların kaldırılması ve ABD New York Merkez Bankası’nda 2021'de dondurulan 7 milyar dolarlık varlığının serbest bırakılmasını umuyor.
Kalkınma yardımlarındaki azalma istihdam olanaklarının azalmasına neden oldu. BM nüfusun üçte ikisinden fazlasının hayatta kalmak için insani yardımlara ihtiyaç duyduğunu söylüyor.
Forum