ABD’li yetkililer, dün üç ülkeyi ziyaret edeceği Ortadoğu gezisine başlayan ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin’in, Washington’un dış politikasının son dönemde Rusya ve Çin’e odaklanmasına rağmen bölgedeki müttefiklerine güvence vermeyi hedeflediğini söyledi.
Yetkililer ayrıca Austin’in İsrailli ve Mısırlı liderlere samimi mesajlar vermeyi planladığını belirtti.
Dün Amman'a varan ABD’li bakanın İsrailli liderlere Batı Şeria'daki gerilimi azaltmaları için ve Mısırlı liderlerle müzakerelerdeki bağları güçlendirmeleri için baskı yapması bekleniyor. Austin’in ayrıca insan haklarına dair endişelerden bahsetmesi bekleniyor.
Amman yakınlarındaki bir eğitim merkezini ziyaret eden Austin gazetecilere verdiği demeçte, "Dünyanın herhangi bir yerinde ihtiyaç duyduğumuz anda kapasitemizi hızla arttırabileceğimizi tekrar tekrar gösterdik. Özellikle de burada, Ortadoğu’da. Çünkü burada yirmi yıldan fazladır faaliyet gösteriyoruz" dedi.
Bölgede yaklaşık 30 bin askeri bulunan ABD’nin askeri varlığı, İran etkisine karşı koymada çok önemli görülüyor.
Geçen yıla kadar Ortadoğu'daki Amerikan güçlerine liderlik eden emekli ABD Deniz Piyadeleri Generali Frank McKenzie, Çin'in artan rolü nedeniyle bölgenin ABD için nispeten önemli olduğunu söyledi.
Güney Florida Üniversitesi Küresel ve Ulusal Güvenlik Enstitüsü’nün başına geçen McKenzie, "Bence bu gezi, bölgedeki insanlara bizim için hala önemli olduklarını söylemeye devam etmek için mükemmel bir fırsat" dedi.
Çin ile Ortadoğu ülkeleri arasındaki bağlar, bölgenin ekonomik çeşitlendirme hedefleriyle genişledi. Bu durum, ABD'nin Çin'in Birleşik Arap Emirlikleri gibi Körfez ülkelerinde önemli altyapıya katılımına dair endişelerini arttırdı.
ABD geçen hafta İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu'nun Maliye Bakanı Bezalel Smotrich'in bir Filistin köyünün "silinmesi" yönündeki çağrısını tanımamasını istemişti. Netanyahu dün bu açıklamayı "uygunsuz" olarak nitelendirdi. ABD Dışişleri Bakanlığı, Smotrich'in açıklaması için "çirkin" ifadesini kullandı.
İsmini vermek istemeyen üst düzey bir ABD savunma yetkilisi, "Austin, Batı Şeria'daki şiddet sarmalı ile ilgili endişeleri konusunda İsrailli liderlerle oldukça açık sözlü olacak ve İsrailli liderlerin yaklaşan tatillerden önce sükuneti anlamlı bir şekilde yeniden tesis etmek için hangi adımları atabilecekleri konusunda istişarede bulunacak" dedi.
Pentagon, Austin'in dün Ürdün Kralı Abdullah ile yaptığı görüşmede Batı Şeria ve Kudüs'teki gerilimin tırmanmasıyla ilgili endişelerini paylaştığını söyledi.
Müslümanlar’ın kutsal ayı Ramazan’a ve Yahudiler’in Hamursuz Bayramı'na haftalar kala yabancı arabulucular, Netanyahu'nun aşırı sağcı bir koalisyonun başında yeniden iktidara gelmesinin ardından yükselen gerilimi azaltmaya çalıştı.
Austin’in ayrıca, Mısır Cumhurbaşkanı Abdülfettah El Sisi'ye insan haklarına saygı göstermesi gerektiğine dair net bir mesaj göndermesi bekleniyor. Austin’in bu konuda Washington'un endişesinin altını çizeceği düşünülüyor.
ABD'li savunma yetkilisi Austin’in gezisi için, "İnsan haklarını ve temel özgürlüklere saygıyı gündeme getirmesini bekliyorum" dedi.
Sisi, 2013'te Mısır'ın demokratik olarak seçilmiş ilk cumhurbaşkanı devrildiğinde genelkurmay başkanıydı. Sisi’nin yönetiminde İslamcılar kadar liberal muhalifler de yoğun baskı altında.
ABD, insan hakları koşullarının karşılanmadığını öne sürerek Kahire'ye küçük miktarlardaki askeri yardımı durdurdu. İnsan hakları örgütleri, daha fazla yardımın durdurulması için baskı yapıyor.
Ortadoğu'da uzun süredir önemli bir aktör olan ABD, Biden yönetimi döneminde, Rusya'nın Ukrayna'yı işgali ve Çin'in özerk Tayvan adası yakınlarındaki askeri faaliyetleriyle ilgili endişeler gibi diğer uluslararası meselelerle meşgul oldu.
ABD, Ukrayna'ya 32 milyar dolardan daha fazla değerde silah taahhüt etti. Bunların arasında gelişmiş hava savunma sistemleri ve tanklar da var.
Ortadoğu'da bazı kesimler arasında ABD’ye karşı güvensizlik, 2011 "Arap Baharı" ayaklanmalarından bu yana artmakta.
2011’de Körfez liderleri eski ABD Başkan Barack Obama yönetiminin Mısır Cumhurbaşkanı Hüsnü Mübarek'i onlarca yıllık ittifaktan terk ettiğini düşünerek şoka uğramıştı.
ABD'nin 2021'de kaotik bir geri çekilmeyle Afganistan'daki son birliklerini ülkeden çıkarması, Washington'un güvencelerine ilişkin soru işaretlerini daha da arttırdı.
