Erişilebilirlik

Avrupa Cihatçılarının 'Robot Resmi' Çıkarıldı


Fransa'da Uluslararası Stratejik İlişkiler Enstitüsü (IRIS-Institut de Relations Internationales et Strategiques) Avrupa'nın çeşitli ülkelerinden 197 cihatçı üzerinde yaptığı geniş bir araştırmanın ardından "Suçlulardan, teröristlere: Avrupalı cihatçılar kimler?" adlı bir rapor yayınladı. IRIS, Slovak düşünce kuruluşu Globsec'le Avrupa'nın 11 ülkesinde yürüttüğü çalışma sonunda, "Avrupa'daki cihatçıların robot resmini" çizdi.

Raporda, banliyölerden cihat gruplarına uzanan ortak bir "cihatçı profili" belirleniyor: Buna göre, göçmen bir ailenin Avrupa'da doğan, banliyölerde yetişen, okulda başarısız olan, iş dünyasına girmeyi başaramayan, psikolojik sorunları da olabilen ve küçük suçlar nedeniyle cezaevine düşen gençlerin cihatçı gruplarla buluşma ihtimali diğerlerinden yüksek.

Avrupa Cihatçılarının 'Robot Resmi' Çıkarıldı
lütfen bekleyin

No media source currently available

0:00 0:05:54 0:00

Fransa'nın iki büyük düşünce kuruluşundan birisi olan IRIS'in Globsec'le işbirliği içinde iki yıl boyunca yürüttüğü "Avrupa cihadının profili" projesi oldukça iddialı. Araştırmacılar cihatçı akımdan en çok etkilenen Avrupa'da, Avusturya, Belçika, Bulgaristan, Fransa, Almanya, İrlanda, İtalya, Hollanda, İspanya, Yunanistan ve İngiltere'den 197 cihatçı üzerinde çalışarak, bir genel fotoğraf ortaya çıkarıyor.

Bu 197 kişinin "120'si terör suçundan yargılanan ve hapiste olan, 29'u terör saldırısı sırasında ölen, 20'si ulusal güvenliği tehdit ettiği gerekçesiyle sınır dışı edilen, 28'i de terör kayıtlarında bulunan" cihatçılardan oluşuyor.

IRIS'in yürüttüğü çalışmanın sonunda cihatçılık olgusunun kıtasal boyutu şüpheye yer bırakmayacak şekilde gözler önüne seriliyor. IRIS, "Kim bu Avrupalı cihatçılar?" sorusunun yanıtlarını tespit ediyor. Rapora göre, Avrupalı cihatçıların yüzde 50'si Avrupa'da doğmuş, yüzde 87'si erkek, yüzde 13'ü ise kadın. Kadın ve erkek birlikte, cihatçıların yaş ortalaması 30,5. Kadınlarda bu ortalama erkeklerden daha yüksek. Kadın cihatçıların yaş ortalaması 32,8, erkeklerin ise 29,9 civarında.

Raporda incelenen 6 kadın cihatçının durumundan hareketle, kadınların cihada katılımlarıyla ilgili olarak, "Sayılarının az olması radikalleşme sürecinde etkin olmadıklarını göstermiyor" tespitine yer veriliyor. Raporda, "eşlerinin radikalleşmesinde kadınların da önemli hatta itici rol üstlendikleri" vurgulanıyor.

Fransa, İspanya ve İngiltere ilk sırada

Bu 197 terör suçlusunun 58'i Fransa'dan, 31'i İspanya'dan, 31'i İngiltere'den, 28'i Yunanistan'dan, 27'si İtalya'dan, 13'ü Belçika'dan, 11'i Avusturya'dan, 8'i Hollanda, Almanya ve Bulgaristan'dan, 2'si ise İrlanda'dan geliyor.

Cihatçı olma süreci

Cihatçı profilinde göze çarpan ve raporda vurgulanan bir başka tespitse şu: "Cihatçı doğulmuyor, koşullar yüzünden sonradan olunuyor". Rapora göre, cihatçı militanların eğitim seviyeleri oldukça düşük. Üzerinde çalışılan 197 cihatçının yüzde 80'i liseye dahi gitmemiş. Bunların arasında yalnızca 3 kişi üniversite diplomasına sahip.

Eğitim seviyesinin düşük olması, radikalleşme zincirinin bir sonraki halkasını yani bu kişilerin işsiz olmaları sonucunu getiriyor. Üzerinde çalışılan 197 cihatçının yalnızca yüzde 28'inin öldüğü ya da yakalandığı anda bir işi var, yüzde 36'sı işsiz, yüzde 22'si ise çok düşük ücretlerde ve geçici işlerde çalışan kişiler. Bunların yüzde 40'ı sorunlu ve yoksul banliyölerden geliyor.

Yine 197 kişinin yüzde 25'inin Suriye ve Irak'ta en az bir kez bulunduktan sonra Avrupa'ya döndüğü belirleniyor.

Cezaevlerinin rolü

Rapor, radikalleşme sürecinde bugüne kadar söylenen 'cezaevlerinin radikalleşme konusunda işlediği rolü' de doğruluyor. Sabıka kayıtları incelenen cihatçıların yüzde 54'ünün en az bir kez adi suçlardan ceza aldığı ve demir parmaklıklar arkasında radikalleşerek cihatçı olduğu belirlendi. Bu suçtan yargılanarak ceza alanların yüzde 69'u Fransız, yüzde 22'si çifte vatandaş, yüzde 59'unun ise ailesi Magrep kökenli.

'Yalnız kurt' değil 'takım çalışması'

Ve zincirin son halkası bu aşamadan sonra geliyor. Durumları incelenen 197 cihatçıdan 7'si yani yüzde 4'ü altı aydan kısa sürede radikalleşme sürecini tamamlıyor. Yüzde 19'unda ise ilk etkileşim 5 yıl öncesine dayanıyor. Aileler, arkadaşlar ve İnternet, radikalleşmenin temel etmenleri olarak ortaya çıkıyor. Yalnız yakalanan 58 cihatçıdan sadece 3'ünün 'yalnız kurt' olarak tanımlanan ve kendi başına internet aracılığıyla radikalleşen kişiler olduğu, diğerlerinin ise sanal ya da gerçek ortamda bir grubun ya da ağın etkisiyle hareket ettiği belirleniyor. Raporda, "Avrupa cihadı yalnız gerçekleşen adımlardan çok, bir takım sporu" olarak tanımlanıyor.

STÜDYO VOA

Trump’a ‘sus payı davası’ öncesinde konuşma yasağı – 27 Mart
lütfen bekleyin

No media source currently available

0:00 0:29:59 0:00
XS
SM
MD
LG