ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, İsrail ve Hamas arasında 11 gün devam eden çatışmalarda sağlanan ateşkesin ardından taraflarla görüşecek. Dışişleri Bakanlığı yetkilileri önceliğin çatışma durumuna yeniden dönülmemesi ve orta vadede özgürlük, güvenlik ve refah açısından hem İsrail hem Filistinliler’in hayatının iyileştirilmesi olduğunu söyledi.
Biden yönetimi yetkilileri, İsrail ve Hamas arasındaki çatışmaların sona erdirilmesi konusunda sessiz ve yoğun bir diplomasi yürüttüklerini belirtmiş, taraflar Mısır’ın arabuluculuğunda yapılan görüşmeler sonucunda Cuma günü ateşkes anlaşmasına varmıştı.
ABD Dışişleri Bakanı Blinken, İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu ve Filistin Yönetimi lideri Mahmud Abbas’la görüşecek. Blinken’ın süreçte arabuluculuk rolünü üstlenen Mısır’da Cumhurbaşkanı Abdülfettah El Sisi ve Dışişleri Bakanı Sami Şükrü ile görüşmesi, Kudüs’te kutsal yerlerin hamisi olan Ürdün’de de Kral Abdullah ile bir araya gelmesi bekleniyor.
Blinken’ın temaslarından beklentiler ABD Dışişleri Bakanlığı yetkililerinin haftanın ilk günü düzenlediği telekonferans toplantısında gündemdeydi. ABD’nin ateşkesi sağlamak için bölgedeki ortaklarıyla yoğun bir şekilde ve daha da önemlisi perde arkasında çalıştığını vurgulayan bakanlık yetkilisi, süreçte Mısır, Ürdün ve Katar’ın üstlendiği role dikkat çekti.
Üst düzey yetkili, gelinen noktada en önemli şeyin ateşkese uyulması ve çatışma durumuna dönülmemesi ve yeniden yapılanmanın sağlanması olduğunu söyledi. Yetkili, Blinken’ın bölgedeki temaslarının gelecekte barış görüşmeleri için zemin hazırlanması için bir fırsat olup-olmayacağı sorusuna, şu anda önceliğin ateşkesin devamı ve bölge halkının hayatının kalitesini arttırmak üzere somut adımlar atılması olduğunu belirtti.
Gazze’nin yeniden yapılandırılmasında Hamas pürüzü
2006 yılından bu yana Gazze’nin kontrolunu elinde bulunduran Hamas ABD’nin terör örgütü listesinde. Peki bu durumda Gazze’ye yapılacak insani yardım süreci nasıl işleyecek?
Gazze halkına yardımın iletilmesi konusunda Birleşmiş Milletler ve Mısır hükümetinin devreye girmesi bekleniyor. ABD Dışişleri Bakanlığı üst düzey yetkilisi, bölgede yeniden yapılanma çalışmalarında Birleşmiş Milletler’in öncülük etmesini beklediklerini söyledi.
Bir gazetecinin konuya ilişkin sorusunu yanıtlayan ABD Dışişleri Bakanlığı yetkilisi, Hamas’la görüşülmemesinin önemli zorlukları beraberinde getirdiğini; ancak sürecin Filistin Yönetimi ve BM üzerinden yürütülmesinin Filistin Yönetimi’nin Gazze’ye bir ölçüde yeniden entegre olmasını sağlayabileceğini umduklarını belirtti.
Dışişleri Bakanlığı yetkilisi, Gazze’ye yardımın iletilmesi konusunda Körfez ülkeleriyle de yakın temasta olduklarını, ancak öncesinde Birleşmiş Milletler’in Gazze’ye giderek bölgenin ihtiyaçlarını değerlendireceğini söyledi.
Taraflar Washington’a davet edilebilir mi?
Biden yönetiminin İsrail ve Filistinli tarafları ya da bölge ülkelerini barış görüşmelerini yeniden başlatmak amacıyla Washington’a davet etme niyeti olup-olmadığı da merak edilen bir başka konu.
Dışişleri Bakanlığı yetkilisi ABD’nin iki devletli çözüme bağlı kalmaya devam ettiğini vurguladı; bu vizyondan taviz verilmediğinin altını çizdi. Ancak tarafları şu aşamada Washington’a ya da başka bir yere davet etmek için henüz erken olduğunu belirtti.
İsrail, Gazze’de Hamas’ın altyapısını imha etmeyi amaçladığını söylemiş; İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu “amaçlarına ulaşana kadar operasyonun devam edeceğini” belirtmişti.
ABD Dışişleri Bakanlığı yetkilisine İsrail’in bu amacına ulaşıp-ulaşmadığı; ulaşmadıysa da ateşkese uymayı kabul edip-etmediği soruldu. Yetkili, “Hamas’ın kapasitesinin yok edilmesi konusunda, bizim hissiyatımız bunun tamamlanmadığı yönünde. Hamas hala sahada, varlık gösteriyor. Bu nedenle biz de bu konudaki rolümüzü, onların çabalarını azaltacak ve kontrol altına alacak şekilde yeniden yapılandırıyoruz. Tüm taraflardan aldığımız taahhütleri ciddiye alıyoruz ve ateşkese en azından orta vadede uyulmaya devam edilmesini umuyor ve bekliyoruz” ifadelerini kullandı.
Gerilim ve şiddet olayları
Çatışmaların yaşandığı sırada İsrail’de Ortodoks Yahudiler’in Filistinli Araplar’ı hedef aldığı gerginlikler ve şiddet olayları yaşanmıştı. Dışişleri Bakanlığı yetkilisine İsrail’e bu konuda bir mesaj verilip-verilmediği soruldu.
ABD’li yetkili, yaşanan gerilimin önemli bir endişe kaynağı olduğunu söyledi; “ABD de kendi içimizdeki sorunlarla karşı karşıya geldiğimiz, gelmek zorunda kaldığımız bir dönemden geçti. Başka ülkelerin de benzer zorlukları yaşadığını anlıyoruz. Odak noktamız Gazze’deki ateşkesin sürmesi ve görüşeceğimiz hükümetlerle ikili ilişkiler. Bu gibi diğer konular da eminim gündeme gelecektir” ifadelerini kullandı.
