Avrupa Konseyi, Avrupa Parlamentosu ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin ardından, Birleşmiş Milletler de, Fransa’da 3 aydır devam eden Sarı Yelekliler eylemlerinde polisin kullandığı orantısız güç ve şiddeti eleştirdi. BM İnsan Hakları Yüksek Komiseri Michelle Bachelet, Fransız hükümetinin Sarı Yelekliler'le diyaloğa girmesini ve polisin eylemlerde kullandığı orantısız güç konusunda acil olarak derin soruşturma açmasını istedi.
BM İnsan Hakları Yüksek Komiseri Michelle Bachelet, Cenevre’deki İnsan Hakları Konseyi’nde yaptığı konuşmada, Fransız polisinin Kasım ayından bu yana devam eden Sarı Yelekliler hareketi mensuplarına karşı kullandığı şiddeti eleştirdi. Fransa gibi gelişmiş bir ülkede bile halkın ekonomik ve kamusal alandan dışlandıklarını hissettiklerini dile getiren Bachelet, "Fransız hükümetinden, Sarı Yelekliler'le diyaloğa geçmesini ve acil olarak polis tarafından kullanılan aşırı güç vakalarının tümü hakkında derin bir soruşturma açmasını istiyoruz" dedi. Michelle Bachelet, eşitsizliklerin tüm ülkeleri etkilediğini hatırlatarak, Sudan, Zimbabve ve Haiti'deki son protestoların şiddetle bastırılmasını da kınadı.
"Haiti ile aynı listede olmak"
Fransa hükümet sözcüsü Brenjamin Griveaux, Bakanlar Kurulu toplantısının ardından, BM’nin uyarılarını dikkatle izleyeceklerini belirterek, "Ama, Fransa’yı, gösterilerde pek çok kişinin öldüğü Venezuela ve Haiti ile aynı listede sıralamaları karşısında şaşırdığımı belirtmek isterim. BM standartlarına göre, Fransa’daki ekonomik ve demokratik katılım düzeyi dünyadaki en yüksek ülkelerden birisi" diye konuştu. Griveaux, 3’üncü ayını tamamlayan Sarı Yelekliler eylemlerinde meydana gelen 162 olay hakkında idari ve adli soruşturma açıldığını belirtti. Diyalog eleştirisine ise, ‘ülke çapında büyük tartışma başlattıkları’ yanıtını verdi.
Başbakan Edouard Philippe ise, Fransa’nın bir hukuk devleti olduğunu, yaralanma vakalarına ilişkin soruşturmaların açıldığını ve bu soruşturmaların sonuçlarının beklendiğini söyledi.
Eleştirilerin hedefindeki İçişleri Bakanı Christophe Castaner de, Twitter hesabından "Haiti karşılaştırması mantıklı mı? Oradaki gösterilerde 41 kişi öldü. Venezuela’da ise Maduro halkına insani yardım gitmesini engelliyor" dedi.
Şiddet olayları artıyor
Sarı Yelekliler eylemlerinin başından beri yaşanan şiddet olaylarında 4 binin üzerinde gösterici yaralandı. Özellikle polisin kalabalıkları dağıtmak için kullandığı LBD marka plastik mermi ile geri dönülmez sakatlıklara yol açması sert eleştiriliyor. Fakat Fransız hükümeti, "Plastik mermi olmazsa geriye polisle göstericilerin yüz yüze çatışması ya da gerçek silah kullanma ihtimali kalıyor. Bu da söz konusu olamaz" diyerek, plastik mermi kullanımında ısrar ediyor.
Fransız polisi eylemlerin başından bu yana 12 bin 122 LBD plastik mermi, bin 428 gaz bombası, 4 bin 942 ses bombası kullandı. Eylemlerde bugüne kadar kullanılan plastik mermiler nedeniyle 1 kişi öldü, 20 kişi gözünü, 5 kişi de kolunu kaybetti.
AB, AİHM ve Avrupa Konseyi de uyardı
BM İnsan Hakları Konseyi’ne mensup uzmanlar, 14 Şubat’ta bir açıklama yayınlayarak, Fransa’da gösteri yapma özgürlüğünün orantısız polis şiddeti nedeniyle engellendiğini ve bin 700 kişinin ciddi seviyede yaralandığını dile getirdi.
Bu açıklamadan bir gün sonra, Avrupa Parlamentosu (AP), barışçıl eylem yapan göstericilere karşı kullanılan "orantısız polis şiddetini" kınandı. Bu kararın hemen ardından 25 Şubat’ta 47 ülkenin üye olduğu Avrupa Konseyi, geri dönüşü olmayan ağır yaralanmalara yol açan LBD plastik mermilerin kullanımının yasaklanmasını istedi.
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, insan hakları komiseri Dunja Mijatovic, 10 sayfalık raporunda Fransız hükümetini sert eleştirerek, "LBD kullanımının yol açtığı yaralanmalar, orantısız güç kullanımının yanı sıra bu tür bir silahların gösterilerde kullanımının yanlış olduğunu ortaya koyuyor" ifadelerini kullandı.
Fransız Senatosu, daha önce parlamentoda kabul edilen ve gösterilerde şiddet olaylarına karışanlara verilecek cezaları ağırlaştıran bir yasayı 12 Mart’ta oylayacak. Yasa, muhalefetin yanısıra iktidar partisi milletvekilleri tarafından da eleştirilirken, yasanın özellikle gösteri yasağını hakimden alıp valiliğe veren maddesi tepki çekiyor.
