Trump yönetiminin eski ulusal güvenlik danışmanı John Bolton’ın henüz piyasaya çıkmadan davalık olan kitabının ayrıntıları ABD basınına sızdı. Bolton’ın iddiasına göre ABD Başkanı Donald Trump, geçen seneki bir görüşmede, Çin Devlet Başkanı Xi Jinping’in 2020 seçimini kazanması konusunda yardımını istedi. Kitapta Türkiye ile ilgili ayrıntılar da var.
John Bolton’ın 17 ay boyunca ulusal güvenlik danışmanı olarak görev yaptığı dönemi anlattığı kitabından bazı bölümler Washington Post, Wall Street Journal ve New York Times gazetelerinde yer aldı.
Bu gazetelerin haberine göre, Bolton kitapta 2019 yılı Haziran ayında düzenlenen G20 Zirvesi sırasında Çin Devlet Başkanı Xi Jinping ve ABD Başkanı Donald Trump’ın yaptığı yemekli görüşmenin ayrıntılarını şu ifadelerle aktardı:
“Trump şaşırtıcı bir şekilde sohbeti ABD başkanlık seçimine getirip Çin’in devam eden kampanyaları etkilemedeki ekonomik kapasitesine atıfta bulunarak Xi’den kendisinin seçimi kazanmasını sağlaması ricasında bulundu. (Trump) çiftçilerin önemini ve Çinliler’in daha fazla miktarda soya fasülyesi ve buğday satın almalarının ABD’deki seçim sonuçlarını nasıl etkileyebilceğini vurguladı.”
“Kushner ve Albayrak arasındaki damat kanalı”
John Bolton’ın hatıratında Türkiye ile ilgili bazı ayrıntılar da yer aldı. Üç ABD gazetesinin haberine göre, Bolton Başkan Trump’ın üst düzey danışmanı ve damadı Jared Kushner ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın damadı olan Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak’ın görüşmesine değindi.
Kushner’ın Albayrak’ı arayacağını öğrendiğini anlattığı bölümde Bolton şu ifadeleri kullandı:
“Pompeo ve (Maliye Bakanı) Mnuchin’i bu yeni ‘damat kanalı’ konusunda bilgilendirdim ve her ikisi de sinirlendi. Pompeo çok öfkelenmişti. Çünkü bu Kushner’ın (aslında hiçbir zaman hazır olmayan Ortadoğu Barış Planı ile birlikte) yapmaması gereken uluslararası ilişkiler müzakerelerinde bulunduğu bir başka örnekti.”
Trump'tan Erdoğan'a ''meseleyi halledeceğim'' sözü
Washington Post'un haberine göre, kitapta Bolton, 2018 yılının Mayıs ayında Erdoğan'ın Başkan Trump'a, İran yaptırımlarını ihlal ettiği gerekçesiyle New York Güney Bölgesi Savcısı'nın soruşturması altındaki bir Türk şirketinin suçsuz olduğunu savunan bir not verdiğini anlattı. Kitaptan yapılan alıntıda şirketin ismi belirtilmiyor ancak haberde bu şirketin Halkbank olduğunun tahmin edildiği ifade ediliyor.
Bolton, ''Trump Erdoğan'a, meseleyi halledeceğini söyledi ve Güney Bölgesi savcılarının kendisine değil Obama'ya yakın kişiler olduğunu anlattı. Bunların yerine kendisine yakın kişiler geldiğinde sorunun çözülebileceğini belirtti'' diye yazdı.
Washington Post'un haberinde, ''Bolton (kitabında), Trump'ın Erdoğan ve Xi gibi otoriter liderlere iyilikler yapma kararlılığından duyduğu endişeler nedeniyle 2019'da Adalet Bakanı William Barr'la bir görüşme ayarladığını söylüyor. Bolton, Barr'ın da Başkan'ın davranışının yarattığı görünümlere dair aynı endişeleri paylaştığını yazıyor'' ifadesine yer verildi.
New York Times'ın kitapla ilgili haberine göre de, Bolton, Temsilciler Meclisi'ndeki Demokratlar'ın azil soruşturmasını sadece Ukrayna'yla sınırlamasını eleştiriyor. Gazete, Bolton'un, ''(Demokratlar) Trump'ın Cumhurbaşkanı Erdoğan'a yaranmak için Halkbank ya da Xi'ye iyilik olsun diye Çin şirketi ZTE gibi şirketlere yönelik soruşturmalara müdahale etme niyetini de incelemeleri gerekirdi'' diye yazdığını bildirdi.
Trump yönetimi, kitabın yayınlanmasından önce gereken inceleme sürecini tamamlamadığını savunarak eski ulusal güvenlik danışmanı John Bolton aleyhinde dava açmıştı.
Beyaz Saray’dan henüz Bolton’ın kitabında yer alan iddialarla ilgili bir açıklama gelmedi.
