Brezilya, Çin'deki Sinovac şirketinin geliştirdiği ve Türkiye’nin de tercih ettiği Corona virüsü aşısının, semptomatik enfeksiyonları önlemede yalnızca yüzde 50,4 oranında etkili olduğunu açıkladı. Brezilya'daki testlerde açıklanan oran, aşının onay alması için gereken yüzde 50 etkinlik şartını kıl payı farkla geçebildi.
Çin aşısı CoronaVac ile ilgili geçmiş haftalarda daha yüksek etkinlik oranları açıklanmıştı. Son sonuçlar, ölümcül ikinci dalga Corona virüsü salgını sırasında aşılama çalışmaları birçok ülkede başlamışken, Brezilya’da büyük bir hayal kırıklığı yarattı.
Bazı bilimadamları, CoronaVac’ın üretiminde Çin ile işbirliği yapan Brezilya devlet araştırma merkezi Butantan’ı, birkaç gün önce gerçekçi olmayan beklentiler yaratan kısmi verileri yayınladığı için sert biçimde eleştirdi. Bu karışıklık, Brezilya'da Devlet Başkanı Jair Bolsonaro'nun eleştirdiği ve "kökenini" sorguladığı Çin aşısı hakkındaki şüpheleri arttırabilir.
Brezilyalı araştırmacılar geçen hafta, aşının "hafiften şiddetliye" tüm Corona virüsü vakalarına karşı yüzde 78 etkili olduğunu gösteren sonuçlar aldıklarını açıklamışlardı. Ancak aşının yapıldığı kişiler arasında klinik yardım gerektirmeyen başka bir "çok hafif" enfeksiyon grubu hakkında o sırada hiçbir açıklama yapmamışlardı.
Butantan'ın klinik araştırma birimi tıbbi direktörü Ricardo Palacios Salı günü yaptığı açıklamada, yeni düşük etkinlik bulgusunun bu "çok hafif" vakalarla ilgili verileri içerdiğini söyledi.
Çin aşısı denemeleri hakkında parça parça yapılan bu açıklamalar, ABD ve Avrupa'daki alternatiflerle aynı denetim sürecine tabi olmadıkları konusunda küresel çapta endişeye yol açmış durumda.
Butantan'a fon sağlayan Sao Paulo eyalet yönetimi yetkilileri ve Palacios ise CoronaVac aşısı yapılan gönüllülerin hiçbirinin Corona virüsü semptomlarıyla hastaneye kaldırılması gerekmediğine dikkat çekti.
Halk sağlığı uzmanları da bu haberin, ani vaka yükü altında ezilen Brezilya hastaneleri için tek başına bir rahatlama olacağı görüşünde. Ancak bu kadar çok hafif vakaya etki etmeyen bir aşıyla pandemiyi kontrol altına almak daha uzun sürebilir.
Sonuçların açıklanması üç kez ertelendi
Butantan'daki araştırmacılar, sonuçların açıklanmasını üç kez ertelemiş ve Sinovac ile yaptıkları bir sözleşmedeki gizlilik maddesini gerekçe göstermişlerdi.
Aynı dönemde, Türk araştırmacılar, geçen ay açıkladıkları bir ara değerlendirmeyle, CoronaVac'ın yüzde 91,25 etkili olduğunu bildirmişlerdi. Endonezya da bu hafta başında yüzde 65 etkili olduğunu gösteren ara verilere dayanarak, aşı için acil kullanım onayı verdi.
Butantan yetkilileri, Brezilya'da şiddetli bir salgın sırasında ön saflardaki sağlık çalışanlarına odaklanan ve yaşlı gönüllüleri de içeren Brezilya çalışmasının tasarımının, sonuçları doğrudan diğer deneyler veya aşılarla karşılaştırmayı imkansız hale getirdiğini söylüyor.
Ancak Pfizer/BioNTech ve Moderna’nın son aşama deneylerinde aşılarının, hastalıkları önlemede yüzde 95 civarında etkili olduğu kanıtlandı.
Salgında 200 binden fazla can kaybı yaşanan Brezilya’nın aşılama programında CoronaVac ve Oxford/AstraZeneca aşısına güveniliyor; ancak iki aşı da bu ülkede henüz onay almış değil.
Brezilya Sağlık Düzenleme Kurumu (Anvisa) aşılar için en az yüzde 50 etkinlik şartı koşuyor. Butantan’ın geçen Cuma, acil kullanım izni için yaptığı başvurunun ardından Anvisa, çalışmaya ilişkin daha fazla ayrıntı paylaşması için enstitüye baskı yapıyor.
Brezilya’dan gelen son açıklamanın ardından, Sinovac ile satın alma anlaşması olan Malezya ve Singapur, tedariki onaylayıp satın almadan önce Çinli firmadan etkinlik oranları hakkında daha fazla veri talep etti.
Sinovac aşıyı savundu
Çin ise güvenli ve etkili olduğunu açıkladığı aşısının arkasında. Sinovac Başkanı Yin Weidong bir basın toplantısı düzenledi ve "Faz 3 klinik araştırma sonuçları, CoronaVac aşısının güvenliğinin ve etkinliğinin dünya çapında iyi olduğunu kanıtlamak için yeterli" dedi.
Yin, farklı ülkelerin deneylerinde aynı üretim grubundan aşı kullandığını, ancak ülkelerin aynı test protokollerine sahip olmadığını söyledi.
