California eyaletinde bir federal savcı, anayasal hakları ihlal ettiği gerekçesiyle eyaletin taarruz silahlarına yönelik 30 yılı aşkın süredir uyguladığı yasağı iptal etti.
Eyalet 1989 yılından bu yana “askeri-amaçlı” olarak nitelenen silahların, özellikle de AR-15 olarak bilinen yarı otomatik makineli tüfeğin satışına yasak getirmişti. Uygulama, 32 yıl boyunca Cumhuriyetçi ya da Demokrat, tüm eyalet yönetimlerinde devam etti.
Yasağı “yasadışı” bularak kaldıran federal yargıç Roger Benitez gerekçesinde, taarruz silahlarına ABD Anayasa Mahkemesi’nin izin vermesini ve ABD’nin diğer eyaletlerinde satışının serbest olmasını gerekçe gösterdi. Yargıç bununla birlikte temyiz hakkı için kararını 30 gün erteledi.
Yargıç Benitez’in örnek gösterdiği AR-15 yarı otomatik makineli tüfek, son on yılda ABD’de en kanlı kitlesel saldırı ve cinayetlerde kullanılan silah. Ancak Benitez gerekçesinde AR-15’i “İsviçre çakısına” benzetti ve “gerek ev gerek yurt savunmasında en iyi araçlardan biri” olarak tanımladı.
“Yargıcın kararı kamu güvenliğine tehdit”
California eyaletinin Demokrat Partili valisi Gavin Newsom, yargıcın kararını sert dille kınadı ve kararı “kamu güvenliğine ve masum Californialılar’ın hayatlarına yönelik doğrudan tehdit” olarak niteledi.
Newsom, yargıcın AR-15 tüfeğini bir çakıya benzetmesine yönelik olarak da “kararın güvenilirliğini tamamen zedelediği ve (yalnızca) bu silah yüzünden sevdiklerini kaybetmiş kişilerin yüzüne tokat vurulduğu” yorumunda bulundu.
California eyaleti Adalet Bakanı Rob Bonta da yargıcın yasağı kaldırma kararını kesinlikle temyize götüreceklerini söyledi.
Toplu katliam silahı: AR-15
AR-15 yarı otomatik tüfeği, her ne kadar silah yanlıları tarafından “meşru-müdafaa” silahı olarak görülse de bu tüfekle ABD’nin son 10 yılında birçok kanlı katliam işlendi.
- Temmuz 2012’de Colorado eyaletinde bir sinema perdesinin arkasından seyircilerin üzerine ateş açılması sonucu 12 kişinin öldüğü, 58 kişinin yaralandığı Aurora katliamı.
- Aralık 2012’de Newtown, Connecticut’ta bir ilkokulda çoğu 6-7 yaşındaki çocuklar ve öğretmenlerin olduğu 20 kişinin öldüğü Sandy Hook katliamı.
- Aralık 2015’te California eyaletinde IŞİD adına eylem düzenleyen evli bir çiftin iki ayrı yerde açtığı ateş sonucu 14 kişinin öldüğü ve 22 kişinin yaralandığı San Bernardino katliamı.
- Haziran 2016’da ağırlıklı olarak eşcinsel müşterilerin gittiği Pulse adlı gece kulübünde 49 kişinin öldüğü ve 53 kişinin yaralandığı Orlando katliamı.
- Ekim 2017’de bir müzik konserindeki seyircilerin üzerine yukarıdan bakan bir otel odasından ateş açılması sonucu 60 kişinin öldüğü, 41 kişinin yaralandığı Las Vegas katliamı. Polis intihar eden saldırganın otel odasında 14 AR-15 tüfeğinin bulunduğuna dikkati çekmişti.
- Kasım 2017’de Teksas eyaletine bağlı Sutherland Springs’de, eski eşinin ailesinden intikam almak isteyen birinin bir kiliseye girerek 26 kişiyi öldürdüğü ve 20 kişiyi yaraladığı kilise katliamı.
- Şubat 2018’de Parkland, Florida’da bir öğrencinin 17 okul arkadaşını öldürüp, 17’sini yaraladığı lise katliamı.
- Ekim 2018’de ırkçı bir saldırganın Pittsburgh kentinde 11 kişiyi öldürdüğü ve 6 kişiyi yaraladığı sinagog katliamı.
Bu liste uzuyor.
Yine aynı yargıç
ABD Anayasası, eski zaman koşullarına uygun olarak halkın silah sahibi olmasına izin verse de özellikle askeri amaçlı taarruz silahlarıyla ilgili bir ayrıntıya yer vermiyor. Ancak ülkenin kurulduğundan bu yana geçen 235 yıl içinde en güçlü ve en zengin siyasi oluşum haline gelen silah lobisinin baskıları yüzünden zaman zaman ABD anayasasındaki silah tanımı taarruz silahlarının satışına kadar esnetilmiş durumda.
Yargıç Benitez’in kararıyla sonuçlanan davada eyalet yönetimi Mart ayında verdiği savunmada silah satışına yönelik başka kısıtlamaların bulunmadığına, son bir yılda 1,16 milyon tabanca, tüfek ve pompalı tüfek satışı yapıldığına dikkat çekildi. Eyalet yönetimi bu satışın üçte birinin “ilk kez silah sahibi olan” kişilere yapıldığını da belirtmiş, taarruz silahlarına yönelik yasağın yasal ve öz savunma amaçlı silah satışlarını hiçbir şekilde etkilemediğini vurgulamıştı.
Öte yandan, mevcut yasağa rağmen California eyaletinde ruhsatlı 185 binin üzerinde taarruz silahı sahibi olan var. Yargıç Benitez’in hüküm verdiği bu son dava da 2019 yılında San Diego’daki güçlü silah lobileri tarafından açıldı. Davayı açanlar, halen ellerindeki yarı otomatik silahları tam otomatiğe dönüştürecek yüksek kapasiteli şarjör alabilmek istiyor. Yarı otomatik diye tanımlanan tüfekler, çekilen tetik başına tek mermi boşaltabiliyor ve davayı açanlar bu tarz silahların satış ve kullanımının ABD’de 41 eyalette serbest olduğuna dikkati çekiyor. Ancak yarı otomatik tüfeklerin kapasitesini tam otomatiğe çevirebilecek şarjörler de bu silahları California’da yasaklı “taarruz silahları” kapsamına sokuyor.
San Diego federal yargıcı Roger Benitez’in 2019 yılında aldığı bir karar da hala temyiz aşamasında. Benitez o dönem 20 yıldır yürürlükte olan 10 mermiden fazla kapasiteli şarjörlere uygulanan yasağı kaldırmış, yasağın kaldırılmasından mahkeme kararıyla temyiz sonuçlanıncaya kadar satış yasağı getirilen bir haftalık süre içinde bu şarjörler yok satmıştı.
Benitez yine geçen yıl mühimmat alımı için California eyaletinin 2019’da yürürlüğe koyduğu geçmiş taraması zorunluluğunu da kaldıran bir karar almıştı. Bu karar da hala temyiz sürecinde.
