Türkiye’de tüm baroların itiraz ettiği kamuoyunda ‘çoklu baro düzenlemesi’ olarak tanımlanan ‘‘Avukatlık Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi’’ 163 milletvekilinin ret oyuna rağmen AKP ve MHP’li 251 milletvekilinin oyuyla kabul edildi.
417 milletvekilinin katıldığı oylama, Cumhuriyet Halk Partisi’nin açık oylama yapılma isteği reddedilerek elektronik olarak yapıldı.
Gece 2.30’da yapılan oylama öncesi, TBMM Genel Kurulu’nda harareti yüksek tartışmalar yapıldı.
Erkan Baş: ‘‘Temsilde adalet diye pazarlıyorsunuz ama bu bir paralel baro yasasıdır’’
Oylamadan hemen önce söz alan TİP Genel Başkanı ve İstanbul milletvekili Erkan Baş, yeni düzenlemeyi ‘paralel baro yasası’ olarak tanımladı.
Baş ‘‘Meclisin etrafı polis tarafından kuşatılmış, her yere bariyerler örülmüş, Meclis televizyonu bile çalışmıyor, bir yasayı geçirmeye çalışıyorsunuz. Öncelikle, bu kapkaç kanun yapma anlayışını şiddetle protesto ediyorum. Biz, bu yasaya ‘hayır’ oyu vereceğiz çünkü 10 avukat 1 delegeyle temsil edilirken; ‘5 bin avukat 1 delegeyle temsil edilsin’ diyorsunuz. Temsilde adalet diye pazarlıyorsunuz, saraya tam teslimiyet istiyorsunuz ama bu bir ‘paralel baro’ yasasıdır’’ dedi.
AKP’li Kaya: ‘‘İstanbul, Ankara ve İzmir Barolarının, Anadolu baroları üzerindeki vesayetine son veriyoruz’’
Yasa teklifini savunan AKP İzmir milletvekili Mahmut Atilla Kaya’ysa düzenlemeyle, İstanbul, İzmir ve Ankara barolarının diğer barolar üzerindeki vesayetine son verileceğini söyledi.
Kaya ‘‘İstanbul Barosu’nun Muş Barosu’na, Ankara Barosu’nun Trabzon Barosu’na, İzmir Barosu’nun Denizli Barosu’na üstünlüğü yok. 1736 sayılı Avukatlık Kanunu'nun hiçbir yerinde bir baronun başka bir baroya ilişkin üstünlüğünün olduğuna dair bir ibare yok ve bakın kanunun gerekçesi hiç değişmeden bugüne kadar geldi. Ankara, İstanbul ve İzmir Barolarının kanunun çıktığı 1969'da temsil oranları yüzde 17, bugün yüzde 45'lere gelmiş noktada. İşte biz, bu akşam, hep birlikte, birazdan burada İstanbul, Ankara ve İzmir Barolarının, Anadolu baroları üzerindeki vesayetine son veriyoruz’’ dedi.
Yasa, Resmi Gazete’de yayınlandıktan sonra yürürlüğe girecek.
Cumhuriyet Halk Partisi, yasanın Resmi Gazete’de yayınlanmasının ardından yasanın yürürlüğünü durdurmak için Anayasa Mahkemesi’ne başvuracak.
Durakoğlu’ndan ‘‘Yeni bir baro kurulursa Anayasa Mahkemesi de üç ay sonra iptal kararı verirse o baro kapatılamaz’’ ikazı
Önceki gün VOA Türkçe’nin sorularını yanıtlayan İstanbul Barosu Başkanı Mehmet Durakoğlu, AYM başvurusunda yürürlüğü durdurmanın neden önemli olduğunu şöyle izah etmişti:
‘‘Eğer yasanın Resmi Gazete’de yayınlanmasının hemen ardından yeni bir baro kurulursa Anayasa Mahkemesi de üç ay sonra iptal kararı verirse o baro kapatılamaz. Dolayısıyla CHP’nin açacağı iptal davasının dosyasında yürütmenin durdurulması da istenecek. CHP’nin Anayasa Mahkemesi’ne başvurmasının ardından biz de baro başkanları olarak ‘Biz sizin her türlü kararınıza saygılıyız, ancak kararınızı açıklamadan öncelikle yürütmenin durdurulması yönünde karar verin ve bu vahameti önleyin’ demek için ziyaret etmeyi planlıyoruz’’ demişti.
Yeni düzenlemeyle İstanbul, Ankara ve İzmir’de yeni barolar kurmak mümkün
Yasa, 5000’den fazla avukatın bulunduğu illerde en az 2000 üyenin katılımıyla yeni bir baro kurulmasına imkan sağlıyor. 2020 yılı itibariyle Türkiye’de bu kapsamda olan üç il İstanbul, Ankara ve İzmir.
İstanbul Barosu, yaklaşık 50 bin avukat üyesiyle yalnızca Türkiye’nin değil dünyanın da en büyük barosu. Ankara Barosu’nun üye sayısı 17 bin 600, İzmir Barosu’nun üye sayısı ise 9612. Antalya Barosu ise 4757 üye sayısıyla geri kalan 77 baro arasında çoklu baro kapsamına girmeye ilk aday.
Türkiye Barolar Birliği (TBB) Genel Kurulu’nda 477 üyenin katılımıyla TBB Başkanı ve yönetim kurulu seçiliyordu. Eski yasa her 300 avukat için bir delege hakkı verdiğinden en fazla avukata sahip İstanbul Barosu’nun 137, ardından gelen Ankara’nın 52, İzmir’in ise 29 delegesi vardı.
Temsilde adalet mi temsilde adaletsizlik mi?
Yeni düzenleme delege yapısını da değiştiriyor. Buna göre, her baro, TBB Genel Kurulunda, baro başkanı ile sabit üç delege ve ilaveten her 5 bin avukat için ekstra bir delegeyle temsil edilecek.
31 Aralık 2019 itibariyle 42 üyesi bulunan Tunceli Barosu ile 49 üyesi bulunan Ardahan Barosu gibi 4757 üyesi bulunan Antalya ve 3757 üyesi bulunan Bursa Barosu da dört delege ile katılım sağlayacak.
2017 yılında yapılan son TBB Genel Kurulu’nda Ardahan ve Tunceli iki delege ile temsil edilirken Antalya’nın 15, Bursa 12 delege ile temsil edilmişti.
İstanbul Barosu’nun delege sayısı 137’den 19’a, Ankara Barosu’nun delege sayısı 52’den 7’ya, İzmir Barosu’nun delege sayısı ise 29’dan 5’e düşecek.
Barolar Birliği Seçimi Aralık ayında yapılacak
Önceki yasaya göre, 10 baronun çağrısıyla TBB olağanüstü toplanması ve onun sonunda olağanüstü seçim yapılması mümkün iken yeni yasa olağanüstü toplantı için 25 baro yönetimin başvurusunu zorunlu hale getirdi. Bu toplantıda olağanüstü seçim kararı da alınamayacak.
Yeni düzenleme, Türkiye Barolar Birliği’nin seçim takvimini değiştirmedi. Barolar, ekim ayında kendi seçimlerini yapacak, Aralık ayında ise Türkiye Barolar Birliği Genel Kurulu’nda yeni başkan ve yönetim kurulu seçilecek.