DİYARBAKIR - Türkiye’de son 50 yılda meydana gelen en yıkıcı yer sarsıntılarından biri olan Lice depreminin yıldönümüne açıklama yapan Jeoloji Mühendisleri Odası Diyarbakır Şubesi, Türkiye’deki deprem etkinliğinin “birkaç milyon yıl” daha süreceğini bildirdi.
18 kentin risk altında olduğuna dikkat çekilen açıklamada, Fay Yasası çıkarılması çağrısı yapıldı.
Diyarbakır’ın Lice ilçesinde 6 Eylül 1975 tarihinde meydana gelen depremin 48'inci yıldönümü nedeniyle Jeoloji Mühendisleri Odası (JMO) Diyarbakır şubesi, deprem riskine dikkat çekmek amacıyla bir basın toplantısı düzenledi.
Toplantıda ilk sözü alan JMO Şube Başkanı Dicle Barç, AFAD tarafından 2019 yılında hazırlanan Türkiye Deprem Tehlike Haritası’na göre, Diyarbakır il merkezi ve kuzey ilçelerinin deprem riski altında olduğunu söyledi.
Diyarbakır çevresindeki fayların kent üzerinde büyük tehdit oluşturduğunu kaydeden Barç, “Birkaç milyon yıldan bu yana devam eden deprem etkinliği, birkaç milyon yıl daha etkinliğini sürdürecektir. Bu nedenle bu gerçek hiçbir zaman göz ardı edilmemelidir” dedi.
Türkiye’deki 18 kentin aktif fayların üzerinde olduğunu vurgulayan Barç, Fay Yasası’nın bir an önce çıkarılması çağrısı yaptı.
100 bin binanın risk altında oluğunu ifade eden Barç, “2012 yılında MTA Genel Müdürlüğü tarafından yayınlanan Türkiye Diri Fay Haritası baz alındığında, 18 kent merkezinin, 80'i aşkın ilçenin ve 502'yi aşkın köyünde 100 bini aşkın binanın doğrudan aktif fay zonları üzerinde yer aldığı belirlenmiştir. Belirlenen diri fayların üreteceği deprem büyüklükleri de dikkate alınarak yerleşim yerlerinin bu faylar üzerinde yapılması engellenmelidir. Bu amaçla 'Fay Yasası' çıkarılmalıdır” diye konuştu.
Fay Yasası nedir?
Peki Fay Yasası çıkması halinde ne getirir? JMO Şube İkinci Başkanı Dr. Mehmet Şefik İmamoğlu, yasayla fayların karakterlerinin belirlenerek, ona göre önlem alınabileceğini söyledi.
Yasanın acilen çıkarılması gerektiğini kaydeden İmamoğlu, “Her bir fayın iki tarafındaki bloklarının durumuna göre, kenar kısımlarında bazı buruşukluklar meydana getirebiliyor. Bazen tek kırık hatta giderken, bazen 100 200-300 metrelik genişlikte geçebiliyor. Onların tespit edilmesi lazım. Ciddi bir yüzey araştırması yapılırsa tespit edilebiliyor. 18 şehir bu kırık fayların direk içinden geçtiği şehirlerdir. İstediğiniz kadar sağlıklı bina yapın, eğer kırık fayın geçeceği noktada yaparsanız, binayı alır parçalar. Şehir içlerinden geçen aktif fayların belirlenmesi lazım. Belirlendikten sonra, onun karakterine uygun olarak, etkileyebileceği bölge tespit edilip, oraların mutlak sonra surette yapılaşmaya açılmaması lazım. Park veya bahçe olarak kullanılabilir “diye konuştu.
Lice’de ne olmuştu?
Lice fay hattındaki kırılma sonucu meydana gelen Lice depreminde 2 bin 385 kişi yaşamını yitirmişti.
8 bin 149 bina yıkıldığı depremde, 20 bine yakın bina ise ağır hasar görmüştü. Dönemin iktidarı, depremden sonra yapılan prefabrik konutların yerine kalıcı binaların yapılacağı sözünü verse de kalıcı evler 47 yıldır yapılmadı.
Türkiye’deki son yıkıcı depremler Elazığ ve İzmir’de meydana gelmişti.
24 Ocak 2020'de Elazığ’da meydana gelen 6,8 büyüklüğünde depremde 41 kişiyi hayatını kaybetti, binin üzerinde insan yaralandı.
Aynı yılın Ekim ayında İzmir'in Seferihisar ilçesinde yaşanan 6,6 büyüklüğündeki depremde 116 kişi hayatını kaybetti ve binden fazla kişi yaralandı. Depremden sonra bazılarının şiddeti 4’ün üzerinden olan 3 bin 630 artçı sarsıntı kaydedildi.