Aşırı Sağ'ın Yükselişi Kabine Değişikliği Getirdi

PARİS —  Fransa’da Cumhurbaşkanı François Hollande iktidarının provası niteliğinde olan iki turlu belediye seçimlerinin ilk turu dün yapıldı. Halk sandığa gitmeyerek iktidarı cezalandırmak isteyince, Sosyalist Parti (PS) ve Hollande seçmenden ‘sert uyarı’ aldı. Sol, başkent Paris dahil bir çok ilde gerilerken, seçimleri % 46.5 oyla Halk Hareketi Birliği (UMP) ve ittifakları kazandı. Seçimin en büyük galibi pek çok ilke imza atan aşırı sağ Front National oldu.

Seçimlerin ilk kaybı sandığa katılım oranında yaşandı. Seçmenin yüzde 38’i sandığa gitmeyince, yerel seçimlerde ilk kez bu kadar düşük katılım yaşandı. Uzmanlar, daha çok Hollande’ın icraatlarını protesto etmek isteyen sol seçmenin sandığa gitmemeyi tercih ettiğini açıkladı. İçişleri Bakanlığı tarafından açıklanan kesin rakamlara göre, Sol yüzde 37,6 oy oranıyla ciddi kayba uğradı. Sarkozy hakkında birbiri ardına patlak veren yolsuzluk iddialarıyla sarsılan ana muhalefet UMP ise beklediğinin de üzerinde oy alarak yüzde 46.5 ile seçimleri kazanan parti oldu. Ama seçimlerin en büyük galibi, giderek kitle partisi olmaya doğru ilerleyen aşırı sağ parti Front National (FN) oldu. FN yüzde 4,6 ile tarihinin yerel seçimlerdeki en büyük puanını elde etti. Radikal sol partiler ise yüzde 0,5’de kaldı.

FN'in oy patlaması

Seçimlerde Front National’in yükselişe geçmesi bekleniyordu. Ancak bu başarının daha ilk turda aday çıkaracak seviyeye ulaşması sürpriz yarattı. Gecenin en büyük sembolü, işsizlik oranının yüzde 20’leri aştığı kuzey kenti Hennin-Beaumont'ta FN adayı Steeve Briois’nın yüzde 50.2 oyla ilk turda seçilmesi oldu. FN ayrıca yüzlerce ilde ikinci turda, ikili ve üçlü yarışa kaldı. Liberation gazetesi, Fransızların korkulu rüyası olmaktan çıkıp giderek kitle partisine dönüşmeye başlayan FN’in zaferini "Kentlerin üzerinde dehşet" manşetiyle verdi. FN, ünlü tiyatro festivalinin yapıldığı Abignon kentinde birinci gelince, Festival yönetimi, “Eğer FN kazanırsa, kenti terk etmek zorunda kalırız” açıklaması yaptı. Sınır Tanımayan Gazeteciler Örgütü’nün eski başkanı Robert Menard da, şaşırtıcı bir şekilde aday olduğu FN listesinden Beziers kentinde büyük başarı elde ederek ilk sıraya yerleşti. FN, ülkenin diğer önemli kentleri Forbach ve Frejus’te de birinci gelirken 315 kentte ikinci turda yarışma başarısını elde etti.

AB ve Euro karşıtı politikalarıyla tanınan FN esas ‘altın vuruşunu’ ise Mayıs ayındaki Avrupa Parlamentosu seçimlerinde yaparak birinci parti olmayı hedefliyor. FN’in Avrupa’ya daha güçlü gelmesi, İngiltere’nin ardından Fransa’da da ‘Eurosceptic’lerin elini güçlendirecek. Bu da, Türkiye’de seçim öncesi yaşanan tartışma ve yasaklar ile yolsuzluk iddiaları nedeniyle AB ile ciddi krize giren Türkiye’nin AB yolculuğunun daha da zora girmesi anlamına geliyor.

UMP de kazandı

Ana muhalefet partisi, bütün yolsuzluk iddialarına rağmen Sol'a beklenenin çok üzerinde fark attı. UMP lideri Jean François Cope, hakkında yeni bir yolsuzluk iddiası ortaya atılmasına rağmen ilk turda yüzde 62 gibi yüksek bir oyla seçildi. Bordeaux Belediye Başkanı Alain Juppe de yüzde 61 oyla yeniden seçilmeyi başardı. Paris'te bütün anketler PS’in adayı Hidalgo'nun birinci turu 1 puan farkla alacağını gösterirken, UMP'li Nathalie Kosciusko-Morizet (%35.8) tahminleri tersine çevirerek, rakibi Hidalgo’nun (%34.5)1 puan önüne geçti. Ancak Morizet seçimleri önde bitirse de, Sosyalistler, hükümet ortağı yeşillerle ittifaka gideceği için kazanma şansı yüksek değil. İkinci turun favorisi halen Hidalgo.

Seçim gecesinin ikinci büyük şoku hiç şüphesiz Marsilya kentinde yaşandı. Belediye Başkanı UMP’li Jean-Calude Gaudin, 4’üncü kez aday olduğu Marsilya’da yüzde 38,2 oyla birinci geldi. Şok üzerine şok, FN’in adayı Stephan Ravier’nin yüzde 22 oyla ikinci sıraya yerleşmesiyle yaşandı. Seçmenden tam bir tokat yiyen PS’in adayı Patrick Mennucci 3’üncü sıraya yerleşti.

Şimdi ne olacak?

Fransa’da önümüzdeki Pazar günü ikinci tur seçimler yapılacak. Yüzlerce ilde 3’lü aday yarışı ortaya çıkması FN’i kendi tabanında güçlendirdi. Bu aritmetik içinde hafta boyunca adaylar ve partiler arası pazarlıklar sürecek. Ancak FN, UMP ile ittifaka gitmeme tutumunda ısrar ederse bu durum tümüyle PS’in işine yarayacak. PS, ikinci turda toparlama umudunu UMP’nin FN ile ittifaka gitmemesine bağlamış durumda ve UMP ile anlaşarak FN’e karşı ‘cumhuriyetçi cephe’ oluşturma çağrısı yaptı. İktidar partisi, bir taraftan da hükümet ortağı Yeşiller partisi ile pazarlığa oturdu.
Seçim depremi ve kabine değişikliği

Fransa Cumhurbaşkanı François Hollande, sağın zaferiyle sonuçlanan iki turlu yerel seçimlerin ilk turunda seçmenden ciddi uyarı aldı. Solun oylarının düşmesi üzerine Elysee Sarayı’nda 10 bakanla toplantı yapan Hollande, daha geç yapmayı planladığı ‘köklü kabine değişikliği’ kararını hızlandırdı. Süper bakanlardan oluşan ‘dar kabine’ yöntemine geçmeyi planlayan Hollande, Sosyalistler’in önemli isimlerinden eski eşi Segolene Royal’in kabineye girmesi için de yeşil ışık yaktı.

Sandıkta ciddi yenilgiye uğrayan Hollande, seçimlerin ikinci turunda toparlanma umudunu, ilk turun en büyük galibi aşırı sağ parti Front National’in sağın oylarını bölmesine bağladı. Hollande, ilk turda aldığı sert tokadın etkisini, 30 Mart’ta yapılacak ikinci turda ittifaklarla gidererek, seçimlerin hemen ardından kabine değişikliğine gitmeye hazırlanıyor.

Hollande büyük kabine revizyonunda Başbakan Jean Marc Ayrault’yu korumayı planlıyor ancak parti içindeki sol kanat Başbakan’ın değişmesini istiyor. Sol eğilimli Liberation gazetesi, Salı günkü baskısında “Revizyon yapın” manşetiyle çıkarken, Le Figaro gazetesi de “Hollande’ın seçim hezimetinden sonra partisinin baskısı altında olduğunu ve köklü değişişime gitmeyi planladığını” yazdı.

‘Süper kabine’nin, ‘süper bakanları’

Kulislere yansıyan bilgilere göre, Hollande bakan sayısını ise 38’den 20’ye indiren dar kapsamlı ama güçlü bir kabine kurmayı planlıyor. Yeni ‘süper kabine’de, bir tek bakan, dört bakanlığın birden sorumluluğunu üzerine alacak. Bu bakanlardan bazılarının isimleri medyaya sızmaya başladı bile. Buna göre, Yeşiller kontenjanından kabineye giren Kentleşme bakanı Cecile Duflot, “Lojman, Ulaşım, Çevre ve Enerji ”, Sanayi Bakanı Arnaud Montebourg “Sanayi, Dış Ticaret, Araştırma ve Yenilik”, Çalışma Bakanı Michel Sapin da istihdam, sağlık ve kamu çalışanlarının bağlanacağı büyük “Sosyal İşler Bakanı” olacak.

Eski eş de kabinede

Kulislere sızan bir diğer bilgi de Hollande’ın dört çocuğunun annesi, eski eşi Segolene Royal’i de süper kabinesine alacağı. PS’in en popüler isimlerinden olan ve 2007’deki cumhurbaşkanlığı seçimlerinde partinin adayı olan Royal, Hollande’ın seçilmesinin hemen ardından yeni sevgilisinin kıskançlık krizinin kurbanı olmuştu. Royal, 2012’de, Sosyalist Parti’nin (PS) resmi adayı olarak La Rochelle bölgesinden milletvekili seçilip, Ulusal Meclis Başkanı olmayı planlıyordu. Ancak Hollande’ın sevgilisi Valerie Trierweiler’in desteklediği PS’li Olivier Falorni’nin karşısında aday olması Royal’e seçimleri kaybettirdi. Hollande’ın sanatçı Julie Gayet ile ilişkisinin ortaya çıkmasından sonra Trierweiler’den ayrılması, eski eşin kabineye girmesinin de yolunu açtı. Kulislere sızan bilgilere göre Segolene Royal güçlü bir bakanlıkla ve yeni ve güçlü bir imajla dönüş yapacak. Royal’in 3 bakanlığın birleştirildiği bir süper bakanlıkta “Milli Eğitim, Kültür, Gençlik ve Spor Bakanı” olarak görev alacağı dile getiriliyor.