Fransa’da 5 haftadır ülke gündemini belirleyen Sarı Yelekliler, Hükümetin 'gösteri yapmayın' çağrıları ve Strasbourg'da meydana gelen terör saldırılarının gölgesinde 5’inci kez sokaklara çıkarak hükümeti protesto etti.
Hükümetin tüm çağrılarına rağmen sokağa çıkma kararı alan Sarı Yelekliler’in başkent Paris’teki eylemlere katılımı, sert şiddet olaylarına sahne olan önceki öylemlere oranla düşüş gösterdi. Geçtiğimiz hafta yaklaşık 10 bin kişinin gösteri yaptığı Champs Elysees üzerinde eylem yapan göstericilerin sayısı 5 bine yaklaştı. Gösterilerde Paris genelinde katılım öğle saatlerinde 3 bin ila 5 bin arasında değişti. İçişleri Bakanlığı rakamlarına göre, Fransa genelindeki gösterilere ise 66 bin kişi katıldı.
Bu hafta da yoğun güvenlik önlemleri alan İçişleri Bakanlığı, Elysee Sarayı, Meclis, Başbakanlık ile tarihi ve turistik merkezleri polis koruması altına aldı. Paris’te 8 bin, Fransa genelinde ise 69 bin polis gösterilerin güvenliğini sağlamak için görev yaptı. Polis, gösteri alanına giriş çıkışlarda üst aramaları yaparken, çantasında sert ya da kesici cisim getirenleri gözaltına aldı.
Cumhurbaşkanı Macron’un hafta başında Sarı Yelekliler’in taleplerine verdiği 10 milyar Euroluk yardım paketini yetersiz bulan Sarı Yelekliler, gösterilerden önce bir açıklama yaparak, eylemlerin süreceğini ve barışçıl bir havada geçeceğini duyurdu.
Beşinci eylemde yeni pankart: "R.I.C"
Paris’te eş zamanlı olarak Opera Meydanı’nda ve Champs Elysees bulvarında toplanan Sarı Yelekliler, protesto gösterilerinde yine tek bir slogan attılar: “Macron istifa.” Ancak göstericilerin elinde bu hafta farklı ve yeni bir pankart daha göze çarptı. Çok sayıda gösterici, Sarı Yelekliler'in "Referandum için Halk İnisiyatifi/ Referandum d'Initiative Citoyenne" talebinin ilk harflerinden oluşan "R.I.C." yazılı pankartlar taşıdı.
Katılım az olunca polis de Paris'teki gösterilere daha erken müdahale etti. Saatler 17.00'yi gösterdiğinde polis ile bir grup gösterici arasında sokak aralarında çatışmalar başladı. Polis, gösterileri biber gazı, tazyikli su ve flash-ball kullanarak dağıttı. Saatler 18.00'i gösterdiğinde Champs Elysees boşaltıldı, yollar ve metro durakları trafiğe açıldı.
Paris'teki gösteriler sırasında 7 kişi yaralandı, 168 kişi de gözaltına alındı. Fransa genelinde geçtiğimiz hafta gösterilere yaklaşık 136 bin kişi katılmış, bunlardan yaklaşık 1000'i Paris'te olmak üzere toplam 2 bin kişi göz altına alınmıştı.
Sarı Yelekliler’den basın açıklaması
Sarı Yelekliler, eylemlerin sona ermesi için Facebook üzerinden yaptıkları eğilim yoklaması sonucu en çok öne çıkan temel taleplerini Opera Meydanı’nda düzenledikleri basın açıklamasında duyurdular.
Opera Meydanı’nda toplanan 1000 kadar gösterici, öğlen saatlerinde Sarı Yelekliler’in sözcülerinin düzenlediği basın açıklamasına eşlik etti. Basın toplantısı Strasbourg’daki terör saldırısında yaşamını yitirenler anısına bir dakikalık saygı duruşu ve oturma eylemi ile başladı.
Sarı Yelekliler’in sözcülerinden Priscilla Ludosky, “Fransız halkına ve Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’a sesleniyoruz. Bu hareket halkın hareketi ve 5 haftadır ülkeyi sarsmaya devam ediyor. Evet Sayın Cumhurbaşkanı kararlıyız. Ülkemizi cendere altında tutan vergilere, kazancın küçük bir gruba gitmesine artık hayır diyoruz. Topladığınız vergiler nereye gidiyor? Komisyonlar, eş dost ilişkisi, halkın parası nereye gidiyor? Bu durumu daha fazla kabul etmiyoruz. Temel ihtiyaç, gıda, enerji, giyim alanında uygulanan vergilerin geri çekilmesini, ayrıcalıklı maaşlarının düşürülmesini istiyoruz” dedi.
Sarı Yelekliler’in sözcülerinden Maxime Nicolle de, “Bundan böyle halk adına karar alınırken ‘Referandum için Yurttaş İnisiyatifi’ ile halka sorulmasını istiyoruz. Bizler barışçı eylemcileriz ve öyle de kalacağız” diye konuştu.
Paris'in yanısıra ülke genelinde Nantes, Marsilya, Lyon, Bordeaux, Saint Etienne kentleri başta olmak üzere çok sayıda kentte ve küçük yerleşim biriminde de Sarı Yelekliler sokağa çıktı. Ülke genelindeki gösterilere 66 bin kişi katıldı.
Eylemler nedeniyle dükkanlarını kapatmak zorunda kalan Champs Elysees caddesi üzerindeki lüks mağazaların yanısıra esnaf da büyük zarar gördü. Dükkan ve mağaza vitrinlerinin bariyerlerle kapatılması bu sefer işe yaradı. Yıkıp dökmek için Sarı Yelekliler'e katılan gruplar bu sefer, polisin de gösterileri hızla dağıtma stratejisiyle, geçtiğimiz haftalarda verdikleri zararı veremediler. Ancak, Noel arefesinde yine dükkanlarını kapatan esnafın mali zararı büyük oldu.
Türk lokanta sahibi Gökdemir: "Destekliyoruz ama çok zarar gördük"
Champs Elysees'ye açılan bir sokak başında Elysee İstanbul adlı lokantanın sahibi Saffet Gökdemir, VOA Trükçe'ye yaptığı açıklamada, en çok kar edilen hafta sonları kapatmak zorunda kaldıkları için çok büyük maddi zarara uğradıklarını dile getirdi. Gökdemir, "Sarı Yelekliler'in haklı yönleri var, onları destekliyoruz ama bize de bu eylemlerin çok büyük zararı dokundu" dedi.
Ölü sayısı 8'e yükseldi
Öte yandan eylemlerin başlamasından bu yana düzenlenen otoyol kapama eylemlerinde yaşanan kazalarda ölenlerin sayısı da artıyor. Dün gece Fransa-Belçika sınırındaki küçük bir kasabada bir kamyonun Sarı Yelekliler’in oluşturduğu baraja çarpması sonucu bir kişi yaşamını yitirdi. Akşam saatlerinde de Aisne bölgesinde de yol üzerine gerçekleşen eylemde meydana gelen bir başka kaza sonucu 1 kişi daha yaşamını yitirince eylemlerde yaşamını yitirenlerin sayısı 8’e yükseldi.
İçişleri Bakanı Chrsitophe Castaner, "Gece olaylarda yaralanan 8'inci kişi de yaşamını yitirdi. Yol tıkama eylemleri sona ermeli ve herkesin güvenliği yeniden sağlanmalı" dedi. Artık hükümetle diyaloğa geçmenin zamanının geldiğini söyleyen Castaner, Twitter hesabından, "Şimdi Fransa'yı dönüştürmek isteyen herkesle diyalog başlamalı" mesajını paylaştı.
Noel molası verilecek mi?
Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un Sarı Yelekliler'in taleplerine yanıt veren bir dizi adım atılacağını açıklaması Sarı Yelekliler arasında, "Eyleme son verilip diyaloğa geçilmeli mi?" tartışması başlattı. Salı günü Strasbourg kentinde yaşanan terör saldırısının ardından, hükümet Sarı Yelekliler'den eylemlerine son vermesini yeniden istedi. Bütün bu gelişmelerin gölgesinde 5'inci büyük eylemlerini gerçekleştiren Sarı Yelekliler'in sayısında ülke genelinde bir düşüş yaşandı. Bazı Sarı Yelekliler önümüzdeki hafta "Noel tatili" nedeniyle eylemlere ara verilmesini ve yeni yıl ile birlikte yeniden eylemlere başlamayı önerirken, bir grup ise ara verilirse eylemlerin güç kaybedeceğini savunarak devam edilmesi çağrısı yaptı.
Hükümet, Pazartesi gününde itibaren illerde kurduğu komiteler aracılığıyla diyalog çalışmalarını başlatmayı umut ediyor. Macron, 4'üncü büyük eylemin ardından 10 Aralık Pazartesi akşamı kameraların karşısına geçerek, diyalog komitelerinin çalışmasının 3 ay süreceğini, ardından halkın istekleri doğrultusunda reforma gideceklerini dile getirmişti.
