İnsan Hakları Derneği Diyarbakır Şubesi tarafından hazırlanan bir rapor çocukların yaşadıklarını gözler önüne serdi. “2018 Yılı Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi Çocuk Haklarına Yönelik İhlaller Raporu”ndeki verilere göre en az 41 çocuk yaşamını yitirdi, 92 çocuk istismara maruz kaldı.
Rapor, İHD Diyarbakır Şubesi’nde düzenlenen basın toplantısıyla kamuoyuna açıklandı. Derneğin kendi kaynakları ve basında çıkan haberlerden derlediği rapor öncesi konuşan İHD Diyarbakır Şubesi Çocuk Komisyonu Üyesi Ercan Yılmaz, çocuklara yönelik hak ihlallerinin devam ettiğini söyledi. Yılmaz, “2018 yılı çocuklar açısından hak ihlallerinin çok fazla yaşandığı bir yıl olarak geride kalmıştır. Çocuklar, 2018 yılında anadillerinde eğitim haklarını kullanamadıkları için gelişimsel olarak olumsuz etkilendiler. Hayatı anlama ve anlamlandırma süreçlerinde desteklenmek yerine kısıtlandılar. Güvenlik güçleri tarafından açılan ateş sonucu öldürüldüler. Güvencesiz ve yasaya aykırı bir şekilde çalıştırıldılar. Tutuklandılar ve özgürlüklerinden mahrum bırakıldılar. Kapatıldıkları yerlerde şiddete ve işkenceye maruz kaldılar. Raporumuzun bilançosunda yer alan istatistiksel verilere baktığımızda, çocukların özellikle güvenlik güçleri tarafından gerçekleştirilen yargısız infazlar, gözaltında ve gözaltı yerleri dışında yapılan işkence ve kötü muamele uygulamaları dikkat çekmektedir” dedi.
Çocukların ölüm nedenleri
Açıklanan rapordaki verilere göre, geçen yıl en az 41 çocuk yaşamını yitirdi. Çocukların ölüm nedenleri rapora şöyle yansıdı; “1 çocuk güvenlik güçleri tarafından açılan ateş sonucunda, bombalı saldırılar sonucunda 1, resmi hata ve ihmal sonucunda 3, mayın ve sahipsiz bırakılan patlayıcıların infilak etmesi nedeniyle 2, kuşkulu şekilde 2, intihar sonucu 3, aile içi şiddet sonucu 3, toplumsal alanda şiddet sonucu 4, İş sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi’nin verilerine, çalışmaya zorlanan en az 22 olmak üzere en az 41 çocuk hayatını kaybetmiştir.”
Raporda ayrıca toplumsal gösterilerde veya ev baskınlarında 54 çocuğun gözaltına alındığı, 2 çocuğun ise gözaltında işkenceye maruz kaldığı öne sürüldü. 92 çocuğun istismara maruz kaldığına dikkat çekilen raporda, 4 çocuğun ise kaçırılarak alıkonulduğu belirtildi.
Çocukları korumaya yönelik yasa çağrısı
Komisyon üyesi Ercan Yılmaz, hükümete de, çocukları korumaya yönelik yasalara uyulması çağrısı yaptı. Yılmaz, “Aile ortamında ya da toplumsal alanda çocuklara yönelik yaşanan hak ihlallerinin en önemli nedeni, çocuklara yönelik yapıcı sosyal politika ve yasal düzenlemelerin hayata geçirilmemesidir. Son dönemde tekrardan gündeme gelen ‘erken yaşta evlenenlere af’ kanun tasarısı gibi çocuğun üstün yararı ve gelişme hakkını tamamen yok sayan düzenlemelerin erken yaşta zorla evlendirilmelerinin sayısının arttıracağı şüphesizdir. Bu düzenlemenin yasallaşması ile birçok istismar fiilinin, gerçekleşen zoraki evliliklerle cezasız kalmasının yolu açılacak ve Birleşmiş Milletler (BM) Çocuk Hakları Sözleşmesi’ne 24 yıl önce taraf olan Türkiye’nin, sözleşmeyle güvence altına alınan çocuğun yüksek yararı, yaşama ve gelişme hakkı, katılım hakkı, güvenli bir ortamda büyüme hakkı gibi yükümlüklerini yerine getirmediğini kanıtlayacaktır. Oysa sözleşme, taraf devletleri çocuk haklarına saygı duymaya davet etmekte, bu hakların korunmasına yönelik pozitif ve bu hakların ihlal edilmemesi için de negatif yükümlülükler getirmektedir” diye konuştu.
