İnsanoğlu yüzyıllardır yiyeceklerin genetiğini değiştiriyor. Örneğin yabani domatesler veya havuçlar, bugün yediğimiz seri imalat gıda ürünlerine pek benzemiyor. Günümüzde tüketiciler, “Frankenfoods” adı verilen bu GDO’lu ürünlerden uzak durmaya çalışıyor. Geliştirilen yeni bir gen düzenleme tekniği, bu durumu değiştirecek gibi görünüyor.
Holstein inekleri en çok süt veren ineklerdir. Ancak boynuzları sorun olabiliyor.
California Üniversitesi'nden Alison Van Eenennaam, “Hem işçiler hem de diğer inekler için oldukça tehlikeli. Boynuzlar normalde elle çıkarılıyor,” diyor.
Ancak, çok özel bir gen düzenleme yöntemi sayesinde, artık Holstein ineklerinde boynuz büyümüyor.
Alison Van Eenennaam, “Bir çeşit molekül makası gibi düşünün. DNA’yı, genomun çok belli bir noktasında kesiyorsunuz. Bu da, genomu oluşturan binlerce gen arasından sadece bir tanesini değiştirmenize imkan veriyor. Böylece, yararlı genetik değişiklikler yapabiliyorsunuz,” diyor.
Holstein ineklerinde, genetikçiler, hayvanların boynuz büyütmelerini sağlayan geni, boynuzsuz Angus sığırlarının genetiğiyle değiştiriyor.
Genetik mühendisliğinde gelecek akım olması beklenen bu özel gen düzenleme tekniği, Holstein ineklerinin ötesinde, gıda sektörünü değiştirmeye başladı bile.
Bu soya fasulyelerindeki trans yağ, genetik düzenlemeyle çıkarılmış.
Ve bu mantarların genetiği de, kararmayacak şekilde düzenlenmiş.
Bilimadamları, bu yeni araçlarla, tarım dünyasındaki ciddi sorunları çözmeyi umuyor.
Bu sorunlardan biri, Amerika, Hindistan ve Çin’de görülen turunçgillerin yeşermesi hastalığı.
Florida Üniversitesi'nden Fred Gmitter, “Bu hastalık yüzünden, Florida’da 15 ila 18 yıl önce 240 milyon kasa olan turunçgil üretimi geçtiğimiz yıl 45 milyon kasaya düştü,” diyor.
Araştırmacılar, bitkilerin genetik kodlarıyla oynayarak, hastalığa dayanıklı bir turunçgil ağacı yaratmaya çalışıyor.
Bitkilere hiçbir yabancı genetik madde eklenmiyor. Onun yerine, doğal evrim süreçleri değiştiriliyor.
Fred Gmitter, “Bitkideki doğal DNA dizilişini değiştiriyoruz,” diyor.
Uzmanlar, genetik mühendisliğiyle genetik düzenleme arasındaki farkın önemli olduğunu da söylüyor.
Kuzey Carolina Üniversitesi'nden Jennifer Kuzma, “Bütün GDO’lar ilk kuşaktır. Bir gen koyarsanız bu gen kromozomun herhangi bir yerine gidebilir. Ancak gen düzenleme, bir cümleyi veya bir kelimeyi değiştirmeye benzer. Belirli yerlerde, belirli düzenlemeler yapıyorsunuz,” diyor.
Kuzma, hassas gen düzenlemenin bile GDO’lu gıda riski taşıdığını, çünkü küçük değişikliklerin istenmeyen sonuçlar doğurabileceğini söylüyor.
Kuzma’ya göre her GDO’yu ayrı ayrı ve çok titiz bir onay sürecinden geçirerek, herhangi bir yaşayan organizmanın genetiğini değiştirme tehlikesini önlemek gerekiyor.
