Başkan Donald Trump ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin Hamburg’daki G-20 zirvesi çerçevesinde ilk kez yüz yüze görüşecek. Kremlin’den yapılan açıklamada liderlerin gündeminde terör, Suriye ve Ukrayna olacak.
Beyaz Saray bunun sıradan bir ikili görüşme olduğunu ve hangi konuları gündeme getireceğine Trump’ın karar vereceğini bildirdi. Uzmanlar Trump’ın herhangi bir konuyu görüşebileceğini söylüyor.
Dış İlişkiler Konseyi adlı düşünce kuruluşundan Steve Sestanovich Trump için, “Görüşmeyi beklenmedik bir noktaya götürebilecek bir konuyu gündeme getirmek isteyebilir. Buna hazırlıklı olmalıyız çünkü açıkçası bu onun tarzı” diye konuşuyor
Ancak Trump’ın seçim kampanyasına yönelik Rusya ile gizli anlaşma iddiaları, bu görüşmeye ve yönetimin ikili zirvenin ilişkilerin geliştirilmesine katkıda bulunacağı umutlarına gölge düşürüyor.
Hudson Enstitüsü’nden Hannah Thoburn da görüşmeyle ilgili olarak “Trump ve Putin arasında gerçekleşen her şey bu bağlamda görülecek. Trump çok dost yanlısı mıydı? Yoksa eve döndüğünde karşılaşacağı eleştirileri göğüslemek için Rusya’ya karşı gerçekten sert görünmeyi mi denedi? Bu ve benzeri birçok sorunun cevabını kısa bir süre içinde göreceğiz” dedi.
Ödün Olmayacak Gibi
Barack Obama yönetiminin kapattığı Amerika’daki Rus diplomatik tesisler masadaki konulardan olabilir. Kremlin eğer bu tesisler iade edilmezse karşılığında misilleme yapmakla tehdit ediyor. Obama söz konusu kararı Rusya’nın Amerikan seçimlerine karıştığını gösteren kanıtlara yanıt olarak vermişti.
Thoburn, Trump’ın önemli bir ödün verecek gibi görünmediğini söylüyor. Thoburn “Fazlaca bir şeyler vermek Başkan Donald Trump açısından özellikle çok zor olacaktır. ‘Tamam bazı ambargoları kaldırıyoruz’ demek özellikle ülke içerisindeki siyasi durumu açısından bir hayli zor olacaktır” diyor.
Trump’ın bir iddiayı gündeme getirmesi konusunda beklenti oldukça düşük. O da,kendisinin seçilmesi için Rus bilgisayar korsanlarının çalışma yürüttüğü yolundaki Amerikan istihbaratı suçlamaları.
Carnegie Moskova Merkezi’nden Andrei Kolesnikov, “Amerika Trump’tan Rusya’nın seçimlere karıştığı iddiası ile ilgili son derece sert bir dil kullanmasını bekliyor. Ancak sanırım Trump bu konuyu gündeme taşımak konusunda biraz çekinecektir. Putin de doğal olarak bu konuya değinmeyecektir. Dolayısıyla konu gündemde olmayabilir” yorumunu yapıyor.
Moskova sokaklarındaysa halk, bu görüşmenin zorlu geçen yılların ardından ilişkileri düzeltmesini umuyor.
Adının Konstantin olduğunu söyleyen bir Moskovalı “Birileri eğer işbirliği yapmazsak, ilerlemeyeceğimizi anlamalı” diyor.
Amerika-Rusya ilişkileri, Kremlin’in 2014 yılında Kırım’ı ilhakı ve Ukrayna’nın doğusundaki Rusya yanlısı ayrılıkçılara destek vermesi nedeniyle dibe vurmuş durumda.
Kremlin yönetimi, seçim kampanyası boyunca Putin’e övgülerde bulunan ve Suriye krizinin çözümü yolunda Rusya ile çalışmak istediğini söyleyen Trump’ın seçilmesiyle, mevcut durumda bir U dönüşü olmasını umuyor.
Zehirli Rusya
Ancak Rusya’nın sanal saldırıları iddiası ve Trump’ın seçim kampanyası sırasında Rusya ile gizli anlaşma iddiaları Amerika-Rusya ilişkileri konusunun yoğun bir değerlendirmeye maruz kalacağı anlamına geliyor.
Rus Bağımsız Dozhd Televizyonu yorumcusu Konstantin von Eggert konuyla ilgili olarak “Rusya zehirli bir kavram haline geldi. Washington’da FBI’ın takip listesine takılmayı başarmadan Rus yemeği yediğinizi ima dahi edemezsiniz. Bir noktaya kadar çelişkili bir durum söz konusu. Öyle ki Rus ve Amerikalı liderler doğrudan konuşamaz, çünkü görüşmeye dair her adım Amerika’daki demokratik muhalefet, medya ve devletin bürokratik yapısı tarafından en ince ayrıntısına kadar mercek altına alınıyor. Bununla yüzleşelim” yorumunu yapıyor.
Bazı uzmanlar da ikili ilişkilere dair adımların sadece sözde kalacağını söylüyorlar.
Kolesnikov, “Hali hazırda ne somut bir gündem, ne somut hedefler, ne de bunları uygulayacak bir irade görüyoruz. Trump, Amerika içerisindeki kendi sorunları başa çıkamazken Putin bazı adımları Trump’tan bekler görünüyor. Trump, Putin’e karşı davranışlarını nasıl şekillendireceğini bilemiyor. Hedef yok, irade yok, ilerleme yok” diyor.
Thoburn, Trump’ın Ukrayna’ya destek ve Suriye konularında sert bir tavır alması gerektiğine dikkat çekiyor çünkü “Kremlin bu konularda bir zayıflık görürse bunu kullanır” diyor. Thoburn “Başkana tavsiyem Suriye konusunda neler istediğini, nelerin kırmızı çizgileri olduğunu ve hangi davranışlara Amerika’nın hoşgörü göstermeyeceğini net bir biçimde ortaya koyması olur” diyor ve kimyasal saldırının ardından Amerika’nın Suriye’de hava üssünü bombalayarak güçlü bir mesaj verdiğine dikkat çekiyor.
Kolesnikov’sa sonuç ne olursa olsun, bu ikili görüşmenin Kremlin için bir kazanç olduğunu söylüyor.
Eğer görüşme kötü giderse Rusya Amerika’yı suçlayacak, ama iyi giderse Putin puan kazanacak.
Başkan Trump’ın tweetlerinin dışında gözlemciler görsel olarak iki lider arasındaki görüşmenin ipuçlarını okuyacaklar. Özellikle de ilgi Trump’ın diğer liderlerin de farklı tepkiler verdiği el sıkışmasında olacak. Sestanovich hem Amerika, hem Rusya başkanlarının fiziksel olarak güçlü bir imaj ortaya koyduklarını söylüyor. Ancak Putin 170 cm’lik boyu ile 188 cm’lik Trump’tan kısa. Sestanovich “Buradan herkese tavsiyem, Putin’in Trump’tan daha küçük olmaktan nasıl rahatsız olacağını izleyin. Putin kendisinden kısa Amerikalı liderler ile kendisini daha rahat hissediyor uzun olanlardan ise rahatsız oluyor” diyor.
