Diyarbakır’da haftasonu Güneydoğu’daki 200’e yakın sivil toplum kuruluşu ve meslek odasının katılımıyla düzenlenen “Kürt meselesinde çözüm için sivil toplum buluşması” toplantısında, silahların susması ve yeni çözüm süreci başlatılması vurgusu öne çıktı.
Kürt sorununa çözümün tartışılması amacıyla Diyarbakır Kent Koruma ve Dayanışma Platformu tarafından haftasonu düzenlenen toplantının sonuç bildirgesi Pazartesi günü basın toplantısıyla açıklandı.
Platform adına konuşan Diyarbakır Tabip Odası Başkanı Dr. Elif Turan toplantıda, ülkede yaşanan birçok sorunun temelinde Kürt meselesinin çözümsüzlüğünün yattığının vurgulandığını söyledi.
“Kürtçe etkinlikler hala zaman zaman yasaklanıyor”
Toplantıda silahların susması ve yeni bir çözüm sürecinin başlaması gerektiğinin sıkça vurgulandığına dikkat çeken Turan, Kürtçe üzerinde yıllardır süregelen yasaklar ve asimilasyon politikalarının eleştirildiğini söyledi. Kürtçe icra edilen sanatsal etkinliklerin halen kamu makamlarınca zaman zaman yasaklandığı eleştirilerine vurgu yapan Turan, anadilinde eğitim ve öğretim hakkının ve Kürtçe’nin kamusal alanda kullanımının önündeki yasal engellerin hala devam ettiği tespitinin öne çıktığını kaydetti.
Turan, kontrolsüz ve abartılı güvenlik tedbirleriyle kent ve ilçe merkezlerinde devam eden zırhlı araç çarpmaları sonucu yaşanan çocuk ölümleri ve faillere yönelik yargının cezasızlık politikasının devam ettiği tespitinin de paylaşıldığını söyledi.
“Kürt meselesindeki çözümsüzlük kadına yönelik şiddet ve kadın yoksulluğunu arttırıyor”
Kürt meselesindeki çözümsüzlüğün kadına yönelik şiddeti ve kadın yoksulluğunu arttırdığı tespitinin de yer aldığı toplantıda, milletvekillerinin dokunulmazlıklarının kaldırılması ve tutuklanmaları, kayyum uygulamaları ve siyasi partilere yönelik kapatma davalarının devam ettiği, geçmişte de benzer uygulamaların yaşandığı ve sorunları daha da derinleştirdiği, bu uygulamaların anayasa ve uluslararası sözleşmelerle güvence altına alınan seçme ve seçilme hakkının açık ihlalini oluşturduğu da dile getirildi.
Toplantıda çatışmalarla yaşanan can kayıplarına dair kaygıların vurgulandığını, özellikle 2015-2016 sonrası başlayan ve hala devam eden temel hak ve özgürlükler alanındaki ihlallere dikkat çekildiğini kaydeden Turan, güvenlikçi politikalarla meseleye bakış açısının temel hak ve özgürlükler alanını daralttığının vurgulandığını söyledi.
Hukuk ve yargı alanında yaşanan gelişmelerin de ele alındığını belirten Turan, “Özelikle yargının Kürt meselesi ekseninde ifade özgürlüğü konusundaki olumsuz pratiğine dikkat çekilmiş, siyasi parti faaliyetlerinin kriminalize edilerek yargılamalara konu edilmesi ve ağır cezalarla neticelendirilmesi, cezaevlerinde yaşanan hak ihlalleri ve özellikle infaz hukuku açısından ayrımcı uygulamalarla görüş hakkının engelleyici ve uluslararası hukukta tecrit olarak tanımlanan bu uygulamalara dikkat çekilmiştir” dedi.
“Silahlar sussun yeni bir çözüm süreci başlasın”
Turan, toplantıda özellikle silahların susması ve yeni bir çözüm sürecinin başlatılması talebinin öne çıktığını ifade ederek, şu noktalara dikkat çekti:
“Toplantının önemli bir konu başlığı ise Kürt meselesinin çözümüne yönelik son kırk yılda toplumun büyük umut ve beklenti içerisine girdiği değişik tarihlerde gerçekleşen çözüm girişimleri olmuştur. Kürt meselesinin barışçıl çözümünü amaçlayan bu girişimlerin önemli olduğu ancak süreçlerin istenilen neticeye evrilememiş olmasının toplumda bir hayal kırıklığı yarattığı, hayal kırıklıklarına rağmen benzer süreçlere yönelik beklentinin toplumda devam ettiğine yönelik gözlemler ifade edilmiştir.”
Elif Turan, Kürt meselesinin çözümü açısından yeniden bir çözüm iradesine ihtiyaç olduğu, bunun açığa çıkması için silahların susması gerektiğinin ele alındığını da belirtti.
Yeni sivil anayasa çağrısı
Turan, “Kalıcı bir çözüm ve barışın tesisi için tüm aktörlerin rolünü oynayabilmesinin önündeki engellerin kaldırılması ve gerekli imkânların sağlanması, Kürt meselesinin ülkedeki hukuk, demokrasi ve ekonomik sorunların ana nirengi noktası olduğu, siyasi partilerin politik çekişmelerden sıyrılıp bu minvalde meseleye yaklaşım göstermeleri, bütün bu adımlarla birlikte toplumsal sorunların çözümünün önceleyecek hazırlık sürecine her kesimden katılımın sağlanacağı demokratik ve sivil yeni bir anayasaya ihtiyaç olduğu ve çalışmalarının da başlatılması gerektiği, sonuçlarına varılmıştır” dedi.
Diyarbakır Tabip Odası Başkanı, öneriler doğrultusunda oluşturulacak bir heyetle, çalışmalara devam edileceğini de sözlerine ekledi.
Daha sonra söz alan Diyarbakır Barosu Başkanı Nahit Eren ise Kürt sorununun sadece seçim dönemlerinde konuşulmasından rahatsız olduklarını söyledi.
Eren, çözüm için silahların mutlaka susması gerektiğine vurgu yaparak, “Operasyonlar aynı zamanda yeni ölüm haberlerini beraberinde getiriyor. Bu tür ölüm haberleri de maalesef sorunun konuşulması, tartışılmasını engelleyen geciktiren meseleler. Bu anlamda biz silahların susma gerekliliği, olası bir diyalog ve müzakere süreci açısından olmazsa olmaz, zorunlu bir koşul olarak görüyoruz” diye konuştu.
Katılanlar umutlu
Katılımcılar toplantıyla ilgili görüşlerini VOA Türkçe’yle paylaştı. Rosa Kadın Derneği Başkanı Suzan İşbilen, Türkiye’nin demokratikleşmesi için Kürt sorununun mutlaka çözülmesi gerektiğini söyledi.
“Kürt sorunu çözülmediği sürece, ülkede demokrasiden bahsedilebiliyor mu?” diye soran İşbilen, “Yargı tacizi, tehditler altındayız ve bu yargı tacizleri tehditlerinden kaynaklı hiçbirimizin huzuru, güveni yerinde değil. Bu sorun çözülmek zorunda” diye konuştu.
İnşaat Mühendisleri Odası Diyarbakır Şube Başkanı Mahsum Çiya Korkmaz ise toplantıya ilginin yoğun olmasının kendisini umutlandırdığını dile getirdi.
Korkmaz, “Kentte biraz da insanların konuşmama havasını kırdık. Bu toplantıda biraraya gelinmesi, bu toplumun biraraya gelmesi bizler açısından umut vericiydi ve sadece bizler açısından değil, toplum açısından da umut verici bir gelişme” dedi.
Forum