New York Güney Bölgesi Federal Mahkemesi’nde devam eden Rıza Sarraf davasında, ABD finans sistemini dolandırmak amacıyla komplo kurmak, ‘Uluslararası Acil Ekonomik Güç Yasası'nı’ İran’a para transferleri yaparak ihlal etmek için komplo kurmak, ABD bankalarını dolandırmak, ABD bankacılık ve finans sistemini dolandırmak amacıyla komplo kurmak, kara para aklamak, kara para aklamak amacıyla komplo kurma suçlamasıyla sanık olarak yargılanan Halkbank’ın yargı süreci, ABD Anayasa Mahkemesi’ne taşındı.
İlk itiraz başvurusunda Halkbank, Rıza Sarraf davasında sanık olarak yargılandığı New York Güney Bölgesi Federal Mahkemesi’ne “Bağımsız Yabancı Devlet Dokunulmazlığı Yasası” kapsamına girdiği için ABD’de yargılanamayacağı iddia ederek dava dosyasının kapatılması, aleyhinde hazırlanan iddianamenin düşürülmesini talep etti. Yargıç Richard Berman, Halkbank’ın ABD’de yargılanabileceğine hükmetti.
Halkbank, bu kez İkinci Bölge İstinaf Mahkemesi’ne aynı gerekçeyle başvurdu. Halkbank’ın yaptığı bu temyiz başvurusu da aynı gerekçeyle reddedildi. Bir üst mahkeme olan İkinci Bölge İstinaf Mahkemesi’nin kararı sonrasında, bu mahkeme için son şansını yeniden kullanan Halkbank’ın ikinci temyiz talebi de yeniden reddedildi.
Halkbank, ABD yasalarına göre tüm alt mahkemelere yasal başvurularını yapıp başka seçeneği kalmayınca son çare olarak ülkenin en yüksek mahkemesine başvuru kararı aldı. Halkbank, İkinci Bölge İstinaf Mahkemesi’ne sunduğu dilekçede davasını ABD Anayasa Mahkemesi’ne taşımak istediğini gerekçeleriyle iletti.
Halkbank’ın talebini değerlendiren mahkeme, savcılığın itirazına rağmen geçtiğimiz ay Anayasa Mahkemesi’ne başvurabileceği yönünde karar aldı.
Halkbank’ın başvurusunu Obama’nın atadığı yargıç değerlendiriyor
Halkbank’ın, ABD Anayasa Mahkemesi’ne sunduğu ilk dilekçe, başvuru için verilen yasal sürenin uzatılması oldu. ABD Anayasa Mahkemesi’nin başvuru kabul sistemi kurallarına göre Halkbank davasının başvurusu, mahkeme katipliği tarafından incelenmesi için mahkeme üyesi dokuz yargıçtan birine veriliyor. Halkbank’ın, Anayasa Mahkemesi’ne başvuru süresinin uzatılması ile ilgili verdiği ilk dilekçe mahkemenin üç Demokrat Başkan tarafından seçilmiş üç üyesinden biri olan Sonia Sotomayor’a verildi. Eski ABD Başkanı Barrack Obama tarafında 2009 yılında Anayasa Mahkemesi’ne atanan Sotomayor, Halkbank’ın mahkemeye başvurusunu değerlendirerek başvuru sürecini 13 Mayıs 2022 tarihine kadar uzattı.
Halkbank, Anayasa Mahkemesi’nin verdiği son tarih olan 13 Mayıs’a kadar başvuru dilekçesini mahkemeye sunmak zorunda. Halkbank, verilen tarihe kadar dilekçeyi mahkemeye sunmazsa, temyiz hakkını kaybedecek.
Anayasa Mahkemesi Katipliği, Halkbank’ın başvuru dilekçesini aldıktan sonra incelemesi için yeniden yargıca sevk edecek. Anayasa Mahkemesi bir tarih belirledikten sonra başvurunun kabul edilip edilmeyeceği yönünde karar verecek. Mahkeme, bu süreçte gerek duyarsa New York Güney Bölgesi Başsavcılığı’nın, davanın Anayasa Mahkemesi’nde görüşülemeyeceği yönündeki itirazıyla ilgili ek görüş de isteyebilecek.
Halkbank’ın, “Bağımsız Yabancı Devlet Dokunulmazlığı Yasası” kapsamında ABD’de yargılanamayacağı yönündeki başvurusunun kabul edilip edilemeyeceğiyle ilgili gelinecek karar aşamasında ise başvuruya alınacak davanın kamu için ne kadar önem taşıdığı ve Anayasa Mahkemesi’nde derhal görüşülmesi için herhangi bir zorunluluğu olup olmadığı sorgulanacak.
