Hollanda Parlamentosu’nda 1915 olaylarıyla ilgili “Ermeni soykırımı” iddiasını tanıması üzerine Türkiye’den karar için “yok hükmünde” ve “İslam düşmanlığını yansıtıyor” tepkileri geldi.
Hollanda Parlamentosu, dünkü oturumunda 1915 olaylarıyla ilgili Ermeni iddialarını “soykırım” olarak tanımıştı. Parlamentoda Türk kökenli Hollandalı milletvekillerine sahip Denk Partisi’nin 3 oyununa karşılık 142 oyla “soykırım” iddiası kabul edilmişti. Oylama öncesinde, Hollanda Dışişleri Bakanı Vekili Sigrid Kaag ise, “Hollanda hükümeti, Birleşmiş Milletler (BM) tarafından bağlayıcı bir karar ya da Srebrenitsa olayında olduğu gibi uluslararası mahkeme tarafından verilen bir hüküm olduğu zaman soykırımdan bahsedebilir,” diyerek hükümet olarak karara uymayacaklarını açıklamıştı.
Hollanda’nın kararı sonrasında Türk Hükümeti’nden ilk tepkiyi, Avrupa Birliği (AB) Bakanı Ömer Çelik gösterdi. Tarih üzerinden polemik yapılmasıyla Türkiye – Ermenistan ilişkilerine ve toplumlar arası diyaloğa katkı sunulmayacağını söyleyen Çelik, “Bizim arzu ettiğimiz şey, Srebrenitsa gibi bir soykırım meselesinde son derece sorumluluğu olan, son derece yanlış işlere imza atmış olan, bu soykırım konusundaki sorumluluğu açık olan Hollanda'nın bu konularda daha dikkatli davranması gerektiğiydi. Dolayısıyla Türkiye açısından bir geçerliliği yoktur. Hollanda Hükümeti’nin, Parlamento’nun aldığı bu karara karşı bir bilgi notunu göndermesini not ediyoruz. Bu önemlidir. Ama her halükarda bu kararı kınıyoruz, bizim için yok hükmündedir,” dedi.
Çelik, Türkiye’nin ortak tarih komisyonu kurulması, devlet arşivlerini karşılıklı olarak tarihçilere açma ve güven arttırıcı çalışmalar yürütülmesi tavrını her zaman açıkladığını ancak Ermenistan Anayasa Mahkemesi’nin bu konudaki işbirliğini reddetmesiyle sürecin tıkandığını da hatırlattı.
Çavuşoğlu: "Hiçbir bağlayıcılığı yok"
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu da, Antalya’daki açıklamasında, “Hollanda’nın sözde soykırım kararının bir bağlayıcılığı yok, İslam düşmanlığının bir yansıması” ifadelerini kullandı.
Çavuşoğlu, “Hollanda zaten aşırı akımların merkezi olmuştur. Irkçı partilerinin de desteği her zaman artar. Karar doğaldır ama yanlıştır. Siyasetçiler tarihle ilgili kıt bilgileriyle karar almamalıdır. Dışişleri Bakan Yardımcısı, hükümetin bu kararı onaylamayacaklarını söylemiştir. Bizim savunduğumuz tezleri söylemiştir. 1915 olayları ile ilgili verilen kararlar var. Ama herkesi bağlayan AİHM kararları da vardır. Son 1 yıldır Hollanda ile ilişkilerimiz, referandum öncesi onların insanlığa ve hukuka sığmayan uygulamalardan sonra bir gerginlik oldu. Hollanda bizimle ilişkileri düzeltmek istiyorsa, böyle şeylerle uğraşmak yerine Türkiye'yi kazanmak için ne yapması gerektiğine kafa yormalı. Kararın hiçbir bağlayıcılığı yok. Kendi kendilerini tatmin etmişlerdir,” diye konuştu.
Hollanda Maslahatgüzarı bakanlığa çağrıldı
Bu arada Dışişleri Bakanlığı’ndan da konuya ilişkin yazılı açıklama yapıldı. Açıklamada, “Hollanda Temsilciler Meclisi’nin bugün 1915 olaylarını soykırım olarak tanıyan kararlar almasını şiddetle kınıyoruz. Avrupa’nın ortasında Srebrenitsa’da acısı hala dinmemiş soykırıma göz yuman bir ülkenin meclisinin aldığı söz konusu mesnetsiz kararların ne tarihte ne adalette yeri vardır. Dolayısıyla hiç bir hukuki bağlayıcılığı ve geçerliliği yoktur. Türkiye’nin 1915 olaylarına ilişkin tutumu, tarihi olgulara ve hukuki normlara dayalıdır. Avrupa hukukuna yerleşmiş içtihatlar ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin kararları, bu hususta haklılığımızı ortaya koymaktadır. Diğer yandan, Hollanda Hükümeti’nin, Temsilciler Meclisi’ninsoykırıma ilişkin değerlendirmesini uygulamayacağı ve Erivan’da düzenlenen anma törenlerinde temsil edilmenin olayların soykırım olarak kabul edildiği anlamına gelmeyeceği yönündeki açıklamasını not ediyoruz,” denilmişti.
Bugün Hollanda’nın Maslahatgüzarı Erik Westsrate, Dışişleri Bakanlığı’na çağrıldı. Maslahatgüzar Weststrate’ye, Türkiye’nin 1915 olaylarına ilişkin dün Hollanda Temsilciler Meclisi’nde alınan karardan duyulan rahatsızlık ve kaygılar aktarıldı.
Maslahatgüzar Weststrate ise, Twitter hesabından Hollanda Hükümeti’nin bu kararı uygulmayacağına ilişkin yazılı açıklamasını paylaşmıştı.
