İngiltere’de çalışanlar için açıklanan Corona maaşlarına başvurular başladı. Kısıtlamalar nedeniyle zorunlu ücretli izne çıkarılanların maaşı devlet tarafından ödenecek.
Bu destekten faydalanacak kişiler arasında özellikle son zamanlar Ankara Anlaşması’yla İngiltere’de iş kurup çalışanlar da var.
Bu başvuruların nasıl yapılacağını ve kimin ne kadar maaş alabileceğini Avukat Yaşar Doğan anlattı.
VOA Türkçe: Corona destek paketinde neler var?
Avukat Yaşar Doğan: "Hükümet çok farklı programlar açıkladı. Onlardan biri ‘job retention scheme’ dediğimiz, 'iş koruma programı'. Çalışanlar ve onların işverenleri faydalanabiliyorlar. Çalışanlarını bir süreliğine ücretli izne ayırmış olan işverenler, çalışanlarının maaşlarının %80’i oranında bir destekten faydalanabilecekler. Bu aynı zamanda kendi şirketinde çalışan durumunda olanların da faydalanabileceği bir program. Direktörler eğer şirketlerine para kazandırmıyorlarsa onlar da bu plandan faydalanabilir. Bir de ‘self employed’ şeklinde anılan; 'serbest çalışan' kişilerin faydalanabileceği bir plan var. Önceki yıllardaki gelirlerine bakılarak elde edilen ortalamayla, yine aylık kazançlarının %80’ini 2.500 sterlin'le sınırlı olarak almaları mümkün."
VOA Türkçe: Son zamanlarda İngiltere’ye gelen Türk göçmenler de bu kapsamda mı?
Avukat Yaşar Doğan: "Ankara Anlaşması’yla İngiltere’de bulunan kişiler de bu plandan faydalanabilecek kişiler arasında. Şu an yürürlükte olan iki tür destek var. Biri, ‘Corona ekonomik tedbirleri’ olarak açıklanan maaş koruma programı; diğeri serbest meslek sahipleri için gelir destekleme programı; bunların yanısıra hükümetin garantisi yoluyla bankalardan alınacak krediler. Bunların hepsi devlet destekleri olarak tabir edilmeli. Ayrıca sosyal yardımlar olarak bilinen; ‘universal credit’ yani kira ve işsizlik yardımları var. Bunları birbirinden ayırmak gerek."
VOA Türkçe: Ankara Anlaşmalılar kesin olarak bu kapsamda mı?
Avukat Yaşar Doğan: "Corona’dan dolayı gelen devlet desteklerinden Ankara Anlaşmalılar da faydalanabiliyorlar. Bu kesin bir bilgi; ancak sosyal yardımlarla ilgili durumlar biraz daha karışık. Açıklamalar üzerinden sosyal yardımlara başvurulmamasını tavsiye ediyoruz; çünkü Ankara Anlaşmalılar’ın vizelerini riske atmadan sosyal yardımlardan faydalanabileceklerini düşünmüyoruz. Ancak tekrar vurgulamak gerekirse, Corona’dan gelen devlet desteklerinden ‘job retention scheme’ ya da ‘self employed income support’ dediğimiz bu devlet desteklerinden faydalanabilirler."
VOA Türkçe: Türkler'den kaç kişi bu destekten faydalanacak?
Avukat Yaşar Doğan: "Tam bir sayı vermek mümkün değil ama bu durumdan etkilenen insanların sayısı binlerle ifade edilebilir."
VOA Türkçe: Ellerine ne kadar geçecek?
Avukat Yaşar Doğan: "Kişilerin maaşı ne kadarsa onun %80’ini alabilecekler, 2.500 sterlin'le sınırlandırılmış olarak. Serbest çalışanlar için de aynı; daha önceki yıl elde ettikleri gelirin %80’i olarak hesaplanacak ve ayda 2.500 sterlin’e kadar olan bölümünü, destek olarak alabilecekler."
VOA Türkçe: Maaş desteği ne kadar sürecek?
Avukat Yaşar Doğan: "İlk etapta 3 ay süreceği açıklandı; Haziran sonuna kadar. Zaman ne gösterecek, virüsün yayılması duracak mı? Hayat normale dönmeye başlarsa destek ortadan kalkacaktır. Virüs devam ederse destekler de devam eder."
VOA Türkçe: Başvurular nasıl olacak?
Avukat Yaşar Doğan: "İngiltere vergi dairesi yani HMRC’nin açmış olduğu programlar var. Maaş destekleri için başvurular 20 Nisan’da başladı. Bu başvurular muhasebeciler aracılığıyla da olur, bireysel de olur. Serbest meslektekilerin başvurularıysa Mayıs ortasında açılacak deniyor."
Avukat Yaşar Doğan, ''Türkiye’nin Büyükelçiliği bu konuda ne yapıyor?'' sorusuna ''Kesin olarak bilmiyorum; ancak İngiltere’nin Dışişleri Bakanlığı ile temasta olduklarının duyumunu aldım'' diyerek yanıt verdi.
Ankara Anlaşmalılar’dan bazıları Türkiye’den göçenlerin kurduğu dayanışma örgütlerince de destekleniyor. Bu destek bir süre yetebilecek gıda kolileri şeklinde.
Avukat Doğan, bunların yeterli olamayacağı görüşünde. Doğan, ''Bu tarz yardımlara muhtaç duruma düşmeleri de doğru değil'' dedi. ''Buradaki vergi sistemine katkıda bulunan insanlardan bahsediyoruz ve bu onların hakkı'' diyerek sözlerine devam etti ve ekledi; “Aslında sosyal yardımlardan faydalanma konusunda da İçişleri Bakanlığı’nın biraz esnek olması gerekir. Sadece Ankara Anlaşmalılar değil bütün göçmenlerin böyle olağanüstü bir durumdan geçiyorken yardımlardan faydalanması gerekir.”
VOA Türkçe: Bu beklenmedik duruma hazırlıksız yakalanan Türkler de olacak mı?
Avukat Yaşar Doğan: "Ankara Anlaşmalılar’ın bir kesimi çok mağdur olacak. Nisan 2019’dan sonra gelenler bu desteklerden faydalanamayacak. Çünkü kriterlerden biri 2018-2019 vergi yılında vergi beyanında bulunmuş olmak. Dolayısıyla 2019 Nisan’ından sonra buraya yerleşip işlerini kurmuş olan Ankara Anlaşmalılar faydalanamayacak. Limited şirketi şeklinde kuruluşlar farklı olabilir ama ‘Sole Trader’ şeklinde serbest çalışanlar bu kriterden dolayı desteklerden faydalanamayacak. Bu konuda bazı adımların atılması gerekiyor. Biz de İçişleri ve Maliye Bakanlığı’yla bu konuda yazışmalarda bulunduk. Vatandaşlarımızın durumunu ilettik. Bu konunun üzerinde durulabilirse çok iyi olur."
