ANKARA —
Türkiye'de internet ortamına yönelik yasal düzenlemeler aracılığıyla hükümetin sansür uygulayacağı ve herkese ait tıklama bilgisine ulaşacağı yönündeki tartışma devam ediyor. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'ün söz konusu yasayı onaylaması üzerine Twitter'daki hesabı için ''unfollow-takip etmeme'' kampanyası başlatılırken, hükümetin ''geri adım'' olarak sunduğu yeni düzenlemeler ise kamuoyunu memnun etmedi.
Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, internet düzenlemesiyle ilgili süreci yakından izledi ve Meclis'teki görüşmeler sırasında bilişim uzmanı Cumhuriyet Halk Partisi İzmir Milletvekili Erdal Aksünger ile Haberleşme Bakanı Lütfi Elvan'ın yasa hakkındaki karşıt görüşlerini dinledi. Sivil toplum örgütlerince yapılan çağrıyı da dikkate alan Gül, internet düzenlemesini kısmen veto edebileceği sinyali verdi ancak veto yetkisini kullanmak yerine konuyu doğrudan hükümet ile çözmeyi tercih etti. Cumhurbaşkanı'nın, Çankaya Köşkü'ne gönderilmiş 6518 sayılı torba yasa içerisindeki internet ile ilgili bazı hükümleri uygun bulmadığını belirtmesi üzerine hükümet de, Gül'ün internet düzenlemesini veto etmemesi için yasa hükümlerini esnetme yönünde adım atma sözü verdi.
Cumhurbaşkanı Gül'ün, kısmi veto yetkisini kullanmak yerine yeniden yasal düzenleme yapılmasını istemesi, 'Hükümet ile pazarlık etmesi' gibi algılandığı için de Türkiye'deki internet ile ilgili tartışmayı, ''yasama-yürütme ve Cumhurbaşkanlığı ilişkileri'' boyutunda genişletti. Buna, hükümetin Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı'nın yetkilerine yargı denetimi sınırlaması getirmek üzere 2 maddelik yeni yasa teklifini Meclis'e sunmasından sadece birkaç saat sonra Cumhurbaşkanı Gül'ün 'sansürcü' diye eleştirilen yasal düzenlemeyi onaylaması yol açtı.
Peki süreç nasıl gelişti?
Hükümet, 5651 sayılı ‘İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun’da ciddi değişiklikler getirecek yasa hükümlerini, Ocak ayında Meclis'e sunmuştu. İnternet ortamına, TİB Başkanı'na re'sen erişim engelleme yetkisi verilmesi gibi ciddi sansür anlamında kısıtlamalar getirdiği için yeni yasa kamuoyunda ve muhalefette tepkiye neden oldu. Türkiye'de yolsuzluk soruşturmaları çerçevesinde internet aracılığıyla kamuoyuna paylaşılan ses ve görüntü kayıtlarını ile Gezi Parkı protestoları gibi sosyal medyada örgütlenen toplumsal muhalefeti engelleyeceği gerekçesiyle itirazlar geldi.
Tüm itirazlara rağmen hükümetin isteğiyle 126 maddelik tasarıdaki 16 maddelik internet düzenlemesi, Meclis'te 6 Şubat'ta yasalaştı. Bunun üzerine gözler Cumhurbaşkanı Gül'e çevrilmişti. Çankaya Köşkü'ne 10 Şubat'ta 6518 sayılı torba yasa olarak gönderilen düzenleme hakkında Gül'ün, kısmi veto yetkisini kullanması çağrısı yapıldı.
Gözler Gül'e çevrildi ama...
Cumhurbaşkanı Gül'ün kendisi de aktif sosyal medya kullanıcısı olduğu için internet ile ilgili yasal düzenleme karşısında nasıl bir tutum alacağı Türkiye'de merak konusu oldu. Gül'ün, bugüne değin yöneticisi, kurucusu olduğu AKP'ye ve dolayısıyla da mevcut Hükümet'e karşı veto yetkisini kullanıp kullanmayacağı tartışması başladı. CHP Lideri Kemal Kılıçdaroğlu ile MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli, Abdullah Gül'e, Anayasa'daki 'Cumhurbaşkanı' tanımını anımsatarak, 'tarafsız davranması' yönünde mesajlar içeren demeçler verdi.
Hükümet söz verince veto etmedi
Ancak Gül'ün kısmi veto yetkisini kullanmaması için hükümet cephesi harekete geçti. AKP, yerel seçimler öncesinde Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ile Cumhurbaşkanı Abdullah Gül arasında kamuoyuna yansıtılmak istenen 'birlik' görüntüsünü zedelenmemesini amaçladı. Hükümet'in Gül'ü ikna için adım atma hazırlığıyla ilgili ilk açıklama, Haberleşme Bakanı Lütfi Elvan'dan 18 Şubat'ta geldi.
Bakan Elvan, Meclis'te BDP, MHP ve CHP grup başkanvekilleriyle görüştükten sonra o dakikalarda Köşk'teki yasa değişikliğini yeniden değiştireceklerini açıkladı. Elvan, ''Sayın Cumhurbaşkanımızın ifade ettiği iki önemli husus söz konusuydu. İnternet trafik bilgisi tanımını gözden geçirdik ve o tanımı daralttık. TİB Başkanlığı, trafik bilgilerine herhangi bir şekilde ihtiyaç duyuyorsa alabilmesi için mahkeme kararı şartı aranacak'' dedi. Böylece hükümet, internet ile ilgili yasalaştırdığı ve o dakikalarda henüz Köşk onaylamadığı için yürürlüğe girmemiş olan yeni düzenlemeyi sadece 12 gün sonra değiştireceğini ilan etti.
Elvan'ın 18 Şubat'ta verdiği bilgiye göre, TİB Başkanı'nın, re'sen alabileceği engelleme kararını yargı denetimine almak üzere değişiklik yapılacaktı. TİB Başkanı, yeni düzenlemeyle alacağı engelleme kararını 24 saat içerisinde mahkemeye götürecek ve yargı kararı uyarınca engellemeye devam edebilecek ya da engellemeyi kaldırmak zorunda olacaktı. Ayrıca erişim sağlayıcıları tarafından 2 yıl boyunca internetteki trafik bilgilerinin kayıt altında tutulmasıyla ilgili düzenlemede de değişiklik olacaktı. TİB Başkanı'nın, bu kayıtları talep etmesiyle ilgili yetkisine de sınırlama getirilecekti. TİB Başkanı, yeni değişiklik ile mahkeme kararı olmaksızın internet trafiği bilgilerini talep edemeyecekti.
Hükümet'in açıkladığı değişiklikler, akşam 20.00 civarında AKP Grubu'nca hazırlanmış bir torba yasa teklifi içerisinde 2 madde halinde Meclis'e sunuldu. Bunun ardından saat 21.30 civarında ise Cumhurbaşkanı Gül, Hükümet'in değişiklik yapmak üzere harekete geçtiği 6518 sayılı torba yasadaki internet düzenlemelerini onayladığını açıkladı.
Twitter alemi karıştı
Cumhurbaşkanı Gül, yasayı onaylamasıyla ilgili açıklamayı ise Twitter hesabı aracılığıyla yaptı: "Bir süredir gündemdeki internet yasası hakkında yoğun mesajlar gönderiyorsunuz. Mesajlarınızda özellikle iki husus üzerinde itirazlar ilettiniz. Bu iki noktaya ilişkin sakıncaların esasen ben de farkındayım. Nitekim, Hükümetimizle temasa geçip bu iki noktaya ilişkin düşüncelerimi paylaşmış ve bunların düzeltilmesini istemiştim. Memnuniyetle görüyorum ki iki maddeyle ilgili kaygılar yarın yeni bir yasal düzenlemeyle giderilecek. Bu düzenlemenin süratle gerçekleşmesine fırsat vermek için Macaristan'dan döner dönmez önümdeki yasayı onayladım. Hükümetimiz ve siyasi partilerimize gösterdikleri anlayıştan ötürü teşekkür ederim. Hepinize iyi akşamlar diliyorum."
Ancak Gül'ün açıklamasıyla ilk tepkiler de Twitter'da geldi. Buradaki @cbabdullahgul hesabını "unfollow-takip etmeme" kampanyası başlatıldı. Gül'ün, 4 milyon 390 bin takipçi sayısında hızla düşüş yaşanmaya başladı. Kampanyaya CHP ve BDP'li milletvekilleri de kendi Twitter mesajlarıyla destek verdi ve Gül'ü artık Twitter'da takip etmeyeceklerini açıkladılar.
Muhalefet: ‘Cumhurbaşkanı nasıl pazarlık yürütür?’
Cumhurbaşkanı Gül'ün onayına ise, CHP, MHP ve BDP hem internete kısıtlamalar hem de kısmi veto yetkisini kullanmak yerine yeniden yasal değişikliği talep etmiş olması nedeniyle tepki gösterdi.
CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, Twitter mesajında, “İnternet yasasına onay verip, yolsuzlukların gizlenmesine ortak olmayı kabul etmiş bir Cumhurbaşkanı… İnsan gerçekten hayret ediyor” dedi.
MHP Lideri Devlet Bahçeli ise, "Cumhurbaşkanının itiraz edeceği konular üzerinde 'Siz bu yasayı onaylayınız. Meclis genel kurulunda bu maddeleri tekrar değiştirelim' denilmiştir. Ya burada Cumhurbaşkanı tuzağa düşürülmüştür ya da millet aldatılmıştır. O sebepten dolayı AK Parti veya hükümet, Cumhurbaşkanının karşı olduğu maddeleri onaylatıp sonrada genel kurula getirip burada değiştirmeye yönelik oyuna, MHP düşmeyecektir. Meclis'e tekrar gelirse geçmiş tavrını devam ettirecektir. Doğrusu da budur. Cumhurbaşkanı eğer böyle bir oyunu içerisine girmiş ise paralel devleti, paralel yönetim olarak orada aramak lazım" diye konuştu.
Hükümet 'siber güvenlik' gerekçesi getirdi
Bu arada hükümet, kendi sunduğu 2 maddelik teklifte de Gül'ün ilk düzenlemeyi onaylamasının ardından hemen değişikliğe gitti. Cumhurbaşkanı Gül'ün isteği üzerine, TİB Başkanı'nın internet trafik bilgilerini talep etmesi yetkisine yargı denetimi getirilecekti. Ancak Meclis Plan ve Bütçe Komisyonu'nda AKP Grubu'nca önergeyle 19 Şubat'ta değişiklik yapıldı ve 'trafik bilgileri talebinde mahkeme kararı aranması' şartında arka kapı açıldı. AKP'nin önergesiyle TİB Başkanı'nın, 'siber güvenlik' gerekçesiyle yargı kararı olmaksızın re'sen talep etme yetkisi verilmesi kararlaştırıldı. Dolayısıyla TİB Başkanı, Gül'ün onayladığı yasada olduğu gibi sınırsızca değil ama yine eğer siber güvenlik tehdidi söz konusu ise, mahkeme kararı aranmaksızın erişim sağlayıcılardan trafik bilgilerini talep edebilecek. Elvan'ın 18 Şubat'ta ifade ettiği şekilde TİB Başkanı'nın özel hayat gerekçesiyle re'sen erişim engelleme kararını 24 saat içerisinde yargıya taşıma zorunluluğu ise, korundu.
Plan ve Bütçe Komisyonu'nda internet ile ilgili toplam 4 maddelik yeni düzenleme 19 Şubat'ta kabul edildi. Böylece Cumhurbaşkanı'na söz verildiği anlaşılan düzenlemelerden birisi olan internet trafik bilgileriyle ilgili maddede hükümet bir gün içinde komisyon aşamasında yine değişiklik yapmış oldu.
Sivil toplum örgütleri, komisyondaki gelişmeler üzerine Gül'ün kandırılmış duruma düşürüldüğünü belirten açıklamalar yaptı.
Gözler yeniden Gül'e çevrildi
Şimdi o dört maddelik internet düzenlemesi ise, Meclis Genel Kurulu'nda yine AKP Grubu çoğunluğuyla kabul edilecek. Eğer, yeniden son dakika değişikliği gelmezse TİB Başkanı'nın yetkilerini büyük ölçüde korumaya devam eden yeni yasa hükümleri yine Çankaya Köşkü'ne gidecek.
Bu noktada muhalefetten ise internet ile ilgili düzenlemeleri Anayasa Mahkemesi'ne taşıma hamlesi de bekleniyor.
Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, internet düzenlemesiyle ilgili süreci yakından izledi ve Meclis'teki görüşmeler sırasında bilişim uzmanı Cumhuriyet Halk Partisi İzmir Milletvekili Erdal Aksünger ile Haberleşme Bakanı Lütfi Elvan'ın yasa hakkındaki karşıt görüşlerini dinledi. Sivil toplum örgütlerince yapılan çağrıyı da dikkate alan Gül, internet düzenlemesini kısmen veto edebileceği sinyali verdi ancak veto yetkisini kullanmak yerine konuyu doğrudan hükümet ile çözmeyi tercih etti. Cumhurbaşkanı'nın, Çankaya Köşkü'ne gönderilmiş 6518 sayılı torba yasa içerisindeki internet ile ilgili bazı hükümleri uygun bulmadığını belirtmesi üzerine hükümet de, Gül'ün internet düzenlemesini veto etmemesi için yasa hükümlerini esnetme yönünde adım atma sözü verdi.
Cumhurbaşkanı Gül'ün, kısmi veto yetkisini kullanmak yerine yeniden yasal düzenleme yapılmasını istemesi, 'Hükümet ile pazarlık etmesi' gibi algılandığı için de Türkiye'deki internet ile ilgili tartışmayı, ''yasama-yürütme ve Cumhurbaşkanlığı ilişkileri'' boyutunda genişletti. Buna, hükümetin Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı'nın yetkilerine yargı denetimi sınırlaması getirmek üzere 2 maddelik yeni yasa teklifini Meclis'e sunmasından sadece birkaç saat sonra Cumhurbaşkanı Gül'ün 'sansürcü' diye eleştirilen yasal düzenlemeyi onaylaması yol açtı.
Peki süreç nasıl gelişti?
Hükümet, 5651 sayılı ‘İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun’da ciddi değişiklikler getirecek yasa hükümlerini, Ocak ayında Meclis'e sunmuştu. İnternet ortamına, TİB Başkanı'na re'sen erişim engelleme yetkisi verilmesi gibi ciddi sansür anlamında kısıtlamalar getirdiği için yeni yasa kamuoyunda ve muhalefette tepkiye neden oldu. Türkiye'de yolsuzluk soruşturmaları çerçevesinde internet aracılığıyla kamuoyuna paylaşılan ses ve görüntü kayıtlarını ile Gezi Parkı protestoları gibi sosyal medyada örgütlenen toplumsal muhalefeti engelleyeceği gerekçesiyle itirazlar geldi.
Tüm itirazlara rağmen hükümetin isteğiyle 126 maddelik tasarıdaki 16 maddelik internet düzenlemesi, Meclis'te 6 Şubat'ta yasalaştı. Bunun üzerine gözler Cumhurbaşkanı Gül'e çevrilmişti. Çankaya Köşkü'ne 10 Şubat'ta 6518 sayılı torba yasa olarak gönderilen düzenleme hakkında Gül'ün, kısmi veto yetkisini kullanması çağrısı yapıldı.
Gözler Gül'e çevrildi ama...
Cumhurbaşkanı Gül'ün kendisi de aktif sosyal medya kullanıcısı olduğu için internet ile ilgili yasal düzenleme karşısında nasıl bir tutum alacağı Türkiye'de merak konusu oldu. Gül'ün, bugüne değin yöneticisi, kurucusu olduğu AKP'ye ve dolayısıyla da mevcut Hükümet'e karşı veto yetkisini kullanıp kullanmayacağı tartışması başladı. CHP Lideri Kemal Kılıçdaroğlu ile MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli, Abdullah Gül'e, Anayasa'daki 'Cumhurbaşkanı' tanımını anımsatarak, 'tarafsız davranması' yönünde mesajlar içeren demeçler verdi.
Hükümet söz verince veto etmedi
Ancak Gül'ün kısmi veto yetkisini kullanmaması için hükümet cephesi harekete geçti. AKP, yerel seçimler öncesinde Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ile Cumhurbaşkanı Abdullah Gül arasında kamuoyuna yansıtılmak istenen 'birlik' görüntüsünü zedelenmemesini amaçladı. Hükümet'in Gül'ü ikna için adım atma hazırlığıyla ilgili ilk açıklama, Haberleşme Bakanı Lütfi Elvan'dan 18 Şubat'ta geldi.
Bakan Elvan, Meclis'te BDP, MHP ve CHP grup başkanvekilleriyle görüştükten sonra o dakikalarda Köşk'teki yasa değişikliğini yeniden değiştireceklerini açıkladı. Elvan, ''Sayın Cumhurbaşkanımızın ifade ettiği iki önemli husus söz konusuydu. İnternet trafik bilgisi tanımını gözden geçirdik ve o tanımı daralttık. TİB Başkanlığı, trafik bilgilerine herhangi bir şekilde ihtiyaç duyuyorsa alabilmesi için mahkeme kararı şartı aranacak'' dedi. Böylece hükümet, internet ile ilgili yasalaştırdığı ve o dakikalarda henüz Köşk onaylamadığı için yürürlüğe girmemiş olan yeni düzenlemeyi sadece 12 gün sonra değiştireceğini ilan etti.
Elvan'ın 18 Şubat'ta verdiği bilgiye göre, TİB Başkanı'nın, re'sen alabileceği engelleme kararını yargı denetimine almak üzere değişiklik yapılacaktı. TİB Başkanı, yeni düzenlemeyle alacağı engelleme kararını 24 saat içerisinde mahkemeye götürecek ve yargı kararı uyarınca engellemeye devam edebilecek ya da engellemeyi kaldırmak zorunda olacaktı. Ayrıca erişim sağlayıcıları tarafından 2 yıl boyunca internetteki trafik bilgilerinin kayıt altında tutulmasıyla ilgili düzenlemede de değişiklik olacaktı. TİB Başkanı'nın, bu kayıtları talep etmesiyle ilgili yetkisine de sınırlama getirilecekti. TİB Başkanı, yeni değişiklik ile mahkeme kararı olmaksızın internet trafiği bilgilerini talep edemeyecekti.
Hükümet'in açıkladığı değişiklikler, akşam 20.00 civarında AKP Grubu'nca hazırlanmış bir torba yasa teklifi içerisinde 2 madde halinde Meclis'e sunuldu. Bunun ardından saat 21.30 civarında ise Cumhurbaşkanı Gül, Hükümet'in değişiklik yapmak üzere harekete geçtiği 6518 sayılı torba yasadaki internet düzenlemelerini onayladığını açıkladı.
Twitter alemi karıştı
Cumhurbaşkanı Gül, yasayı onaylamasıyla ilgili açıklamayı ise Twitter hesabı aracılığıyla yaptı: "Bir süredir gündemdeki internet yasası hakkında yoğun mesajlar gönderiyorsunuz. Mesajlarınızda özellikle iki husus üzerinde itirazlar ilettiniz. Bu iki noktaya ilişkin sakıncaların esasen ben de farkındayım. Nitekim, Hükümetimizle temasa geçip bu iki noktaya ilişkin düşüncelerimi paylaşmış ve bunların düzeltilmesini istemiştim. Memnuniyetle görüyorum ki iki maddeyle ilgili kaygılar yarın yeni bir yasal düzenlemeyle giderilecek. Bu düzenlemenin süratle gerçekleşmesine fırsat vermek için Macaristan'dan döner dönmez önümdeki yasayı onayladım. Hükümetimiz ve siyasi partilerimize gösterdikleri anlayıştan ötürü teşekkür ederim. Hepinize iyi akşamlar diliyorum."
Ancak Gül'ün açıklamasıyla ilk tepkiler de Twitter'da geldi. Buradaki @cbabdullahgul hesabını "unfollow-takip etmeme" kampanyası başlatıldı. Gül'ün, 4 milyon 390 bin takipçi sayısında hızla düşüş yaşanmaya başladı. Kampanyaya CHP ve BDP'li milletvekilleri de kendi Twitter mesajlarıyla destek verdi ve Gül'ü artık Twitter'da takip etmeyeceklerini açıkladılar.
Muhalefet: ‘Cumhurbaşkanı nasıl pazarlık yürütür?’
Cumhurbaşkanı Gül'ün onayına ise, CHP, MHP ve BDP hem internete kısıtlamalar hem de kısmi veto yetkisini kullanmak yerine yeniden yasal değişikliği talep etmiş olması nedeniyle tepki gösterdi.
CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, Twitter mesajında, “İnternet yasasına onay verip, yolsuzlukların gizlenmesine ortak olmayı kabul etmiş bir Cumhurbaşkanı… İnsan gerçekten hayret ediyor” dedi.
MHP Lideri Devlet Bahçeli ise, "Cumhurbaşkanının itiraz edeceği konular üzerinde 'Siz bu yasayı onaylayınız. Meclis genel kurulunda bu maddeleri tekrar değiştirelim' denilmiştir. Ya burada Cumhurbaşkanı tuzağa düşürülmüştür ya da millet aldatılmıştır. O sebepten dolayı AK Parti veya hükümet, Cumhurbaşkanının karşı olduğu maddeleri onaylatıp sonrada genel kurula getirip burada değiştirmeye yönelik oyuna, MHP düşmeyecektir. Meclis'e tekrar gelirse geçmiş tavrını devam ettirecektir. Doğrusu da budur. Cumhurbaşkanı eğer böyle bir oyunu içerisine girmiş ise paralel devleti, paralel yönetim olarak orada aramak lazım" diye konuştu.
Hükümet 'siber güvenlik' gerekçesi getirdi
Bu arada hükümet, kendi sunduğu 2 maddelik teklifte de Gül'ün ilk düzenlemeyi onaylamasının ardından hemen değişikliğe gitti. Cumhurbaşkanı Gül'ün isteği üzerine, TİB Başkanı'nın internet trafik bilgilerini talep etmesi yetkisine yargı denetimi getirilecekti. Ancak Meclis Plan ve Bütçe Komisyonu'nda AKP Grubu'nca önergeyle 19 Şubat'ta değişiklik yapıldı ve 'trafik bilgileri talebinde mahkeme kararı aranması' şartında arka kapı açıldı. AKP'nin önergesiyle TİB Başkanı'nın, 'siber güvenlik' gerekçesiyle yargı kararı olmaksızın re'sen talep etme yetkisi verilmesi kararlaştırıldı. Dolayısıyla TİB Başkanı, Gül'ün onayladığı yasada olduğu gibi sınırsızca değil ama yine eğer siber güvenlik tehdidi söz konusu ise, mahkeme kararı aranmaksızın erişim sağlayıcılardan trafik bilgilerini talep edebilecek. Elvan'ın 18 Şubat'ta ifade ettiği şekilde TİB Başkanı'nın özel hayat gerekçesiyle re'sen erişim engelleme kararını 24 saat içerisinde yargıya taşıma zorunluluğu ise, korundu.
Plan ve Bütçe Komisyonu'nda internet ile ilgili toplam 4 maddelik yeni düzenleme 19 Şubat'ta kabul edildi. Böylece Cumhurbaşkanı'na söz verildiği anlaşılan düzenlemelerden birisi olan internet trafik bilgileriyle ilgili maddede hükümet bir gün içinde komisyon aşamasında yine değişiklik yapmış oldu.
Sivil toplum örgütleri, komisyondaki gelişmeler üzerine Gül'ün kandırılmış duruma düşürüldüğünü belirten açıklamalar yaptı.
Gözler yeniden Gül'e çevrildi
Şimdi o dört maddelik internet düzenlemesi ise, Meclis Genel Kurulu'nda yine AKP Grubu çoğunluğuyla kabul edilecek. Eğer, yeniden son dakika değişikliği gelmezse TİB Başkanı'nın yetkilerini büyük ölçüde korumaya devam eden yeni yasa hükümleri yine Çankaya Köşkü'ne gidecek.
Bu noktada muhalefetten ise internet ile ilgili düzenlemeleri Anayasa Mahkemesi'ne taşıma hamlesi de bekleniyor.