PENTAGON —
Irak savaşında hem askeri hem sivil 200 bin kişi öldü. Savaşın maliyeti ise 2 trilyon dolar oldu. Bu durum Amerikan ordusunun savaş kurallarında da kalıcı değişikliklere gitmesine yol açtı.
Irak savaşı klasik bir şekilde başlamıştı. Amerikan birlikleri Irak’taki hedeflere yöneldiğinde tek bir amaçları vardı. O da Saddam hükümetini devirmekti.
Beklenenden uzun süren savaş, geleneksel koşulların çok ötesindeydi ve geçen yıllar, Amerikan ordusunun sorunlara müdahale tarzını şekillendirdi.
Irak’ta yapılan hataları göz önünde bulunduran Obama yönetimi 2011 yılında Libya’daki hedefleri arasında rejim değişikliğine yer vermedi.
Başkan Obama, “Irak’ta rejimin değişmesi 8 yıl sürdü. Binlerce Iraklı ve Amerikalı’nın canına ve milyarlarca dolara maloldu. Bu tekrar kaldırabileceğimiz bir durum değil,” şeklinde konuştu.
Amerikan ordusunun baskın gücü, Saddam Hüseyin’in ordusunu altederek, zaferini kısa sürede ilan etmişti. Ancak Saddam sonrası patlak veren mezhep kavgalarından kaynaklanan şiddeti yönetmek başlı başına bir sorundu.
Strateji ve Bütçe Değerlendirme Merkezi uzmanı Jim Thomas, “Askeri müdahalenin işin kolay kısmı olduğu ortaya çıktı. Asıl zor olan, kuşkusuz işgal kısmıydı. Klasik büyük ordularla savaş için uygun şartlara sahip olan Amerikan birlikleri, içeriğinde üniformasız isyancıları ve teröristleri barındıran düzensiz bir toplulukla başa çıkmaya hazır değildi,” şeklinde konuşuyor.
Bu tecrübe, Amerika Savunma Bakanlığı’nı, ayaklanmaları bastırma konularında değişiklik yaparak yeni uygulamaları yürürlüğe koymak zorunda bıraktı. Bunlar arasında gelişmiş istihbarat toplama, bölge kültürünü anlamaya büyük önem verilmesi ve el yapımı patlayıcılarla başa çıkma konularında bilgi edinme başlıkları yer alıyor.
Ancak Amerikan savunma yapısına bu yeni şeklini asıl veren, savaşın uzunluğu ve maliyeti oldu.
Jim Thomas, “Bu tür işgallerin inanılmaz ölçüde maliyetli olacağını, buna karşılık büyük çaptaki istikrarı sürdürme operasyonları, ayaklama bastırma türü girişimlerde, özellikle de durumun uzun sürmesi halinde, siyasi liderlerin müdahaleye hiç de gönüllü olmadıklarını gördük,” diyor.
Amerika’da kamuoyunun büyük savaşlara karşı çıkmasıyla, askeri müdahalelerin odağı daha düşük maliyetli yaklaşımlara kaydı. Bunlar arasında, insansız hava uçakları kullanmak, özel harekat ekipleri ve müttefik güçleri kendi bölgelerindeki sorunları çözmek için eğitmek gibi yöntemler yer alıyor.
Bu yaklaşım, Irak tecrübesinden alınan derslerin savaşı 10 yıl önce göründüğü gibi kolay bir seçenek haline getirip getirmediği gibi yeni soruları da beraberinde getiriyor.
Irak savaşı klasik bir şekilde başlamıştı. Amerikan birlikleri Irak’taki hedeflere yöneldiğinde tek bir amaçları vardı. O da Saddam hükümetini devirmekti.
Beklenenden uzun süren savaş, geleneksel koşulların çok ötesindeydi ve geçen yıllar, Amerikan ordusunun sorunlara müdahale tarzını şekillendirdi.
Irak’ta yapılan hataları göz önünde bulunduran Obama yönetimi 2011 yılında Libya’daki hedefleri arasında rejim değişikliğine yer vermedi.
Başkan Obama, “Irak’ta rejimin değişmesi 8 yıl sürdü. Binlerce Iraklı ve Amerikalı’nın canına ve milyarlarca dolara maloldu. Bu tekrar kaldırabileceğimiz bir durum değil,” şeklinde konuştu.
Amerikan ordusunun baskın gücü, Saddam Hüseyin’in ordusunu altederek, zaferini kısa sürede ilan etmişti. Ancak Saddam sonrası patlak veren mezhep kavgalarından kaynaklanan şiddeti yönetmek başlı başına bir sorundu.
Strateji ve Bütçe Değerlendirme Merkezi uzmanı Jim Thomas, “Askeri müdahalenin işin kolay kısmı olduğu ortaya çıktı. Asıl zor olan, kuşkusuz işgal kısmıydı. Klasik büyük ordularla savaş için uygun şartlara sahip olan Amerikan birlikleri, içeriğinde üniformasız isyancıları ve teröristleri barındıran düzensiz bir toplulukla başa çıkmaya hazır değildi,” şeklinde konuşuyor.
Bu tecrübe, Amerika Savunma Bakanlığı’nı, ayaklanmaları bastırma konularında değişiklik yaparak yeni uygulamaları yürürlüğe koymak zorunda bıraktı. Bunlar arasında gelişmiş istihbarat toplama, bölge kültürünü anlamaya büyük önem verilmesi ve el yapımı patlayıcılarla başa çıkma konularında bilgi edinme başlıkları yer alıyor.
Ancak Amerikan savunma yapısına bu yeni şeklini asıl veren, savaşın uzunluğu ve maliyeti oldu.
Jim Thomas, “Bu tür işgallerin inanılmaz ölçüde maliyetli olacağını, buna karşılık büyük çaptaki istikrarı sürdürme operasyonları, ayaklama bastırma türü girişimlerde, özellikle de durumun uzun sürmesi halinde, siyasi liderlerin müdahaleye hiç de gönüllü olmadıklarını gördük,” diyor.
Amerika’da kamuoyunun büyük savaşlara karşı çıkmasıyla, askeri müdahalelerin odağı daha düşük maliyetli yaklaşımlara kaydı. Bunlar arasında, insansız hava uçakları kullanmak, özel harekat ekipleri ve müttefik güçleri kendi bölgelerindeki sorunları çözmek için eğitmek gibi yöntemler yer alıyor.
Bu yaklaşım, Irak tecrübesinden alınan derslerin savaşı 10 yıl önce göründüğü gibi kolay bir seçenek haline getirip getirmediği gibi yeni soruları da beraberinde getiriyor.
