Amerikalı emekli diplomat Peter Galbraith, Amerika ve diğer ülkelerin erteleme baskılarına rağmen Irak’taki Kürt bölgesinde Pazartesi günü yapılacak referandumu ertelemenin artık mümkün olmayacağını öne sürdü.
1980’li yıllarda Kürt sorunuyla yakından ilgilenmeye başlayan ve 1990’lı yılların başında Irak’ın eski lideri Saddam Hüseyin’in Kürt azınlık üzerinde kimyasal silah kullandığının ortaya çıkarılmasında rol oynayan Peter Galbraith, referandumu bu noktadan sonra iptal etmenin imkansız olduğunu söyledi.
Amerika’nın Hırvatistan eski büyükelçisi olan Peter Galbraith, Amerika’nın Sesi’yle Erbil’den yaptığı telefon görüşmesinde, “Kürt Bölgesel Yönetimi’nin referandumu iptal etmesini düşünmek mümkün değil. Eğer böyle bir adım atarlarsa kendi toplumlarının gözünde hiçbir güvenilirlikleri kalmaz. İstikrarsızlık doğar” şeklinde konuştu.
Galbraith, Irak hükümetinin referandumun ertelenmesi ve Kürt liderlerle müzakere sürecinin başlatılması çabalarını aslında isteksiz bir biçimde yürüttüğünü de iddia etti. Eski büyükelçi, bu çabaları, İngiltere’nin İskoçya, Kanada’nın ise Quebec eyaletindeki bağımsızlık girişimlerine karşı yürüttükleri başarılı kampanyalarla kıyasladı.
Galbraith, ”Bağdat, sadece Irak anayasası çerçevesine oturacak bir çözüm önerisini kabul edeceğini çok açık bir şekilde dile getirdi. Ancak anayasaya Bağdat hükümeti de uymadı” dedi.
Bölgesel Kürt Yönetimi’ne gönüllü danışmanlık yapan Peter Galbraith, geçmişte Doğu Timor’un bağımsızlığını kazanmasından sonra Birlemiş Milletler’in geçiş yönetiminde görev almıştı. Uzman, Kürt bölgesinin hangi yolda ilerleyeceğinin açık olduğunu kaydediyor:
“Halkın kullanacağı oy --ki çoğunluğun bağımsızlık lehine oy kullanacağını varsayıyoruz --, geleceğin yönünü belirleyecek. Müzakerelerin referandumdan sonra yapılması gerekiyor. Müzakerelerin ana gündem maddesi bağımsızlık olacak. Bağımsızlığa ulaşmak birkaç yıl alabilir. Bu süreç içinde önce bir ‘ara adım’ atılabilir, örneğin bir konfederasyon kurulması gibi.”
Peter Galbraith ayrıca Amerika ya da başka ülkelerin Kürt bölgesinin bağımsızlık ilanını kabul etmeyecekleri şeklindeki varsayımları da ciddiye almıyor.
Uzman bu konuda, “Ne zaman yeni bir ülke ortaya çıksa Amerika buna karşı çıkar. Amerika, Sovyetler Birliği’ni de Bosna’yı da bir arada tutmak istiyordu. Hep aynı şey oluyor. Kürdistan referandumunu yapıp, bağımsızlığa doğru adım attığında Amerika bunu kabullenecektir” şeklinde konuşuyor.
