İran'ın deprem yardımı taşımak için düzenlenen uçuşları, stratejik müttefiki Suriye'ye silah ve askeri malzeme taşımak için kullandığı iddia edildi.
Reuters haber ajansına konuşan dokuz Suriyeli, İranlı, İsrailli ve batılı kaynak, İran'ın amacının Suriye'de İsrail'e karşı savunmasını arttırmak ve Suriye Devlet Başkanı Beşar Esat'ı güçlendirmek olduğunu belirtti.
6 Şubat'ta Türkiye'nin güneydoğusunda meydana gelen ve Suriye'yi de etkileyen depremlerde, Reuters'a konuşan kaynaklara göre, İran'dan yüzlerce uçuş Suriye'nin Halep, Şam ve Lazkiye havaalanlarına malzeme taşıdı ve bu operasyonlar yaklaşık yedi hafta kadar devam etti.
İki yerel kaynak ve bir batılı istihbarat kaynağına göre, malzemeler arasında gelişmiş iletişim malzemeleri ve radar bataryaları ile Suriye'nin, İran tarafından tedarik edilen hava savunma sistemini güncellemeye yarayacak parçalar yer aldı.
Reuters haber ajansı batılı istihbarat yetkilileriyle, İran ve İsrail liderlerine yakın kaynaklarla, Suriyeli bir askeri sığınmacı ve Suriyeli bir yetkiliyle bu yardım uçuşları hakkında konuştu.
New York'ta İran'ın Birleşmiş Milletler'deki (BM) misyonu, İran'ın insani yardım uçaklarını depremden sonra Suriye'ye askeri malzeme taşıyarak buradaki ağını güçlendirmek ve Esat'a yardım etmek için kullanıp kullanmadığı sorulduğunda "Hayır" yanıtını verdi. Suriye hükümetiyse yorum talebine yanıt vermedi.
İsrail'den İran'ın silah sevkiyatına karşı yoğun kampanya
Bölgedeki kaynaklar Reuters'a yaptıkları açıklamada, İsrail'in Suriye'ye silah akışından haberdar olduğunu ve bununla mücadele için yoğun bir kampanya başlattığını belirtti
İsrail ordusunun eski istihbarat ve araştırma görevlilerinden, aynı zamanda Stratejik İlişkiler Bakanlığı eski başkanı olan Tuğgeneral Yossi Kuperwasser, bu sevkiyatlara karşı düzenlenen İsrail hava saldırılarının, çok net istihbarata dayandığını ve İsrail ordusunun uzun bir konvoy içinde hangi kamyonu hedef alması gerektiğini bile bildiğini belirtti.
Adının açıklanmasını istemeyen bir İsrailli savunma yetkilisi Reuters'a yaptığı açıklamada, "İsrail, İran'dan önemli oranda askeri malzemenin, parçalar halinde Suriye'ye deprem yardımı sevkiyatı adı altında taşındığını gözlemledi" dedi.
Yardımın ağırlıklı olarak Suriye'nin kuzeyinde Halep havaalanına götürüldüğünü bildiren yetkili, sevkiyatların Hassan Mehdoui liderliğindeki İran Devrim Muhafızları'nın, yabancı casusluk ve paramiliter kolu olan Kudüs Gücü'nün, "18000" adlı Suriye tümeni tarafından organize edildiğini söyledi.
Aynı yetkili, kara nakliyatının Kudüs Gücü'nün Bahanem Şahariri liderliğindeki 190'ıncı ulaştırma tümeni tarafından yürütüldüğünü bildirdi. Reuters haber ajansı Şahariri'ye yorum için ulaşamadı. Devrim muhafızları da yorum yapmayı reddetti.
Ordu bağlantıları bulunan Suriyeli askeri sığınmacı Albay Abdulcabbar Akaidi, "İsrail'in saldırıları, İran milislerinin komutanlarının bir toplantısını ve silah sistemlerini iyileştirmek için yapılan elektronik çip sevkiyatını da hedef aldı" dedi. Akaidi, görüşmenin nerede yapıldığını söylemedi.
Batılı istihbarat yetkililerinin doğruladığı bir bölgesel kaynak da İsrail'in insani yardım kılıfı altında silah taşıyan iki İran kargo uçağının inişinden birkaç saat sonra Halep havaalanını vurduğunu aktardı.
Devrim Muhafızları'nın Kudüs Gücü komutanı Tuğgeneral İsmail Kaani, Esat'tan birkaç gün önce Suriye'nin deprem bölgesine giden ilk yabancı yetkili olmuştu. Reuters yorum için Kaani'ye de ulaşamadı. Devrim Muhafızları da yorum yapmaktan kaçındı.
İnsani bir felakette BM yardım uçakları, yerel yetkililerden iniş hakkı talep edebiliyor. İnsani yardım malzemeleri yaptırımlardan muaf tutuluyor.
Suriyeli yetkililer Rusya ve İran'dan gelen uçaklara iniş hakkı tanıdı
Suriyeli yetkililer Rusya ve İran'dan doğrudan gelen uçaklara da iniş iniş izni verdi.
İran'ın dini lider kadrosuna yakın bir bölgesel kaynak, "Deprem üzücü bir felaketti ancak aynı zamanda Suriye'deki kardeşlerimize düşmanlarıyla savaşında destek olmak için Tanrı'nın bize yardımıydı" değerlendirmesini yaptı.
İsrail yıllar boyunca Suriye'de İran'la bağlantılı hedeflere saldırılar düzenledi. Tahran'ın, Suriye üzerindeki etkisi, 2011'de başlayan iç savaşta Esat'ı desteklemeye başlamasından bu yana arttı.
Suriyeli bir ordu yetkilisi, İsrailliler'in İran'ı Suriye'de yenilgiye uğratma çabalarının arttığını söyledi.
Yetkili, "Neden şimdi? Çünkü bir şeylerin hızla geliştiğine dair istihbarat elde ettiler. Onu durdurmalılar ve yavaşlatmak için vurmalılar. Deprem bunun için gerekli koşulları oluşturdu. Ortaya çıkan kaos, İran uçaklarının rahatlıkla inebilmesini sağladı" ifadelerini kullandı.
3 Nisan'da meydana gelen artçı depremlerin ardından İsrail, hedeflerine Jabal Manea Kiswa dağındaki silah depolarını da ekledi. Bir yerel güvenlik kaynağı ve iki batılı istihbarat kaynağına göre, İran askerlerinin ve Lübnan Hizbullahı'nın Şam'ın güneyindeki bu bölgede, Suriye'deki en güçlü askeri sığınaklarını inşa ettikleri sanılıyor.
Bir bölgesel kaynak da Reuters'a konuşan iki batılı istihbarat kaynağının sözlerini doğrulayarak 3 Nisan'da insansız hava araçları için bir radar istasyonun da vurulduğunu söyledi.
Aynı kaynak, "İranlı milislerin büyük miktarlarda mühimmat taşıdığına ve İsrail'in daha önceki insansız hava aracı saldırılarında kaybettikleri mühimmatı yerine koyduklarına inanıyoruz" dedi.
