İran, Türkiye, Brezilya ve İran dışişleri bakanlarının Tahran’da yaptığı görüşmelerin ardından uranyum takasının Türkiye’de yapılacağını açıkladı.
İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ramin Mehmanparast, Türkiye ve Brezilya’nın ortak girişimiyle varılan anlaşma çerçevesinde, 1200 kilogram uranyumun takas edileceğini belirtti. İranlı bakan, anlaşmaya ilişkin detayların bir hafta içinde Uluslar arası Atom Enerjisi Kurumu’na bildirileceğini de söyledi.
Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu ise anlaşmaya neredeyse 18 saat süren müzakereler sonucunda varıldığını söyledi. Bakan Davutoğlu, “Artık BM nezdinde yaptırım kararı alınmasına da gerek yok” dedi.
İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad ise dünya güçlerinin İran’ın nükleer programı konusunda yeniden görüşmelerde bulunmasını umut ettiğini belirtti.
Amerikalı ve Rus üst düzey yetkililer daha önce, Brezilya’nın arabuluculuk çabalarını yeni yaptırımları önleyecek “son şans” olarak gördüklerini açıklamıştı.
Tahran’ın kabul ettiği bildirilen takas, İran’ın düşük ölçekli uranyumunu dışarı göndermesi ve karşılığında araştırma reaktöründe kullanacağı nükleer yakıt çubuklarını almasını öngörüyor.
İran, yeni BM yaptırımlarına karşı çıktıkları için Güvenlik Konseyi üyesi olan Türkiye ve Brezilya’ya daha sıcak davranıyor.
Dışişleri bakanı Ahmet Davutoğlu, anlaşmanın uluslararası kaygıları gideceğini söyledi.
Artık yeni yaptırımlara ya da önlemlere gerek kalmadığını savunan Davutoğlu anlaşma metninde belirtildiği gibi müzakere zamanının geldiğini belirtti. Davutoğlu, İran’ın Uluslararası Atom Enerjisi Dairesi’ne mektup yazacağını ve dairenin bunu hızla ve olumlu yanıt vereceğini umduğunu söyledi. Brezilya Dışişleri Bakanı Ceslo Amorim de anlaşmayı ilk, ancak önemli bir adım olarak tanımladı.
İmzalanan anlaşmanın İran’ın nükleer faaliyetleriyle ilgili tüm sorulara yanıt vermediğini kabul eden Brezilyalı Bakan Amorim, ancak görüşmelerin devamı için takas anlaşmasının gerçekleşmesinin önkoşul olduğunu diğer ülkelerin her zaman söylediğini hatırlattı.
İran’ın düşük ölçekli uranyumuna karşılık tıbbi araştırma reaktörü için nükleer yakıt çubuklarını nereden alacağı henüz açıklık kazanmadı. İran Dışişleri Bakanı Manuşer Muttaki, Tahran’ın takas anlaşmasıyla ilgili bilgileri bir hafta içinde Uluslararası Atom Enerjisi Dairesi’ne göndereceğini açıkladı.
Muttaki, takasla ilgili ayrıntıların İran ile Atom Enerjisi Dairesi arasında yapılacak yazılı anlaşma ve buna uygun düzenlemelerle belirleneceğini söyledi. İranlı bakan, Enerji Dairesi’nin İran’ın araştırma reaktörü için ihtiyacı olan bin 200 kiloluk nükleer yakıtı sağlamayı taahhüt ettiğini vurguladı. Daire son raporunda takas edilecek uranyum miktarının, İran’ın mevcut stoklarının yaklaşık yarısını oluşturduğunu bildirmişti.
İran geçen Ekim’de Daire tarafından sunulan benzer bir takas önerisini önce kabul etmiş ancak daha sonra reddetmişti. Takasın topraklarında yapılmasını şart koşan İran buarada daha yüksek ölçekte uranyum zenginleştirmeye devam etmişti.