İsrail Cumhurbaşkanı Isaac Herzog, hükümeti kurma görevini bugün eski Başbakan Benyamin Netanyahu'ya veriyor. Daha önce 12 yıl iktidarda kalan ve yolsuzluk suçlamasıyla yargılanan Netanyahu, aşırı sağdaki ortaklarıyla birlikte İsrail'de yıllardır süren siyasi istikrarsızlığı sona erdirmeye çalışacak.
Cumhurbaşkanı’nın kararı, geçen hafta yapılan genel seçimlerde İsrail Parlamentosu Knesset’e seçilen tüm partilerin liderleriyle görüştükten sonra Herzog’un ofisi tarafından açıklandı. Pazar günü Netanyahu'ya görevi resmen sunacak olan Herzog, 120 sandalyeli Knesset'te çoğunluğu sağlayacak bir koalisyon kurması için sağcı lidere bir ay süre tanıyacak.
Netanyahu, 2021'de geniş ama hassas bir koalisyon tarafından devrilmeden önce İsrail'i üst üste 12 yıl yönetmişti. Netanyahu'nun 1 Kasım’da yapılan ve son dört yılın beşincisi olan seçimlerdeki geri dönüşü, İsrail'in 2019'dan bu yana ilk kez rahat bir çoğunluğa sahip uyumlu bir hükümete kavuşmasını sağlayabilir.
Ancak Netanyahu'nun Arap karşıtlığı ve yargı sistemini elden geçirme tehditleriyle manşetlere çıkan aşırı milliyetçi bir partiyle ittifak kurması, İsrail tarihinin en sağcı ve dindar hükümetini iktidara taşıyacak.
Netanyahu'nun koalisyon ortaklarından aşırı sağcı milletvekili Itamar Ben Gvir, rakip milletvekillerini sınırdışı etme, askerlere Filistinliler’i vurma konusunda daha fazla özgürlük tanıma ve işgal altındaki Batı Şeria'nın bazı bölgelerinde Filistinliler’in özerkliğine son verme sözü verdi.
Ben Gvir dün de, ırkçı haham Meir Kahane'ye övgü dolu sözler söyledi. Ben-Gvir, 1990'da New York'ta öldürülmeden önce parlamentoya girmesi yasaklanan ve Kach Partisi ABD tarafından terörist grup olarak nitelendirilen Kahane'nin öğrencisiydi. Ben Gvir'in kamu güvenliği gibi kilit bir bakanlığa atanması, İsrail'in Arap azınlığı ile gerilimi arttırabilir ve Kudüs'te istikrarsızlığı ve düşmanlıkları tırmandırabilir.
Arap milletvekili Aida Touma-Sliman, Associated Press haber ajansına yaptığı açıklamada, Herzog'a bugün bu korkularını dile getirdiğini ve hükümetin "daha önce terörizmi desteklemekten hüküm giymiş kişileri dahil etme olasılığının geceleri uykularını kaçırdığını" söyledi.
Herzog, Knesset'in 64 üyesinin Netanyahu'yu başbakan olarak önerdiğini ve bunun da Netanyahu'ya parlamentoda açık bir çoğunluk sağladığını söyledi.
Netanyahu'yu önerenler arasında Ben Gvir'in Yahudi Gücü partisi, aşırı milliyetçi Dini Siyonizm bloku, açıkça homofobik olan Noam fraksiyonu ve diğer ultra-Ortodoks partiler vardı.
Daha önce tekrarlanan seçimlerde olduğu gibi İsrail'de 1 Kasım'da yapılan oylama da büyük ölçüde Netanyahu'nun iktidara uygunluğu üzerine odaklandı. Eski başbakan, üç yıl önce uzun süredir devam eden üç davada rüşvet, dolandırıcılık ve güveni kötüye kullanma suçlamalarıyla itham edildi.
Destekçileri Netanyahu’yu, İsrail'in milliyetçi sağının şampiyonu ve İsrail yargısı, kolluk kuvvetleri ve medyasındaki siyasi rakiplerinin cadı avının kurbanı olan usta bir devlet adamı olarak görüyor. Eleştirenlere göre ise eski başbakan, hukuki sorunlarını ulusal çıkarların üstünde tutarak İsrail'in demokratik kurumlarını tehdit eden bir sahtekar.
Netanyahu, yargı sürecini alt üst etmek için yetkisini kullanmayacağına söz verdi. Ancak bazı siyasi müttefikleri İsrail yasalarında, yolsuzluk davasını durdurabilecek ve suçlamaları ortadan kaldırabilecek değişiklikler yapmak istiyor.
