Wimbledon, sonunda kadın tenisçilerin tepkisini çeken zorunlu beyaz şort kuralını kaldırdı.
1984 yılında kurulan Women in Sports Vakfı, kurulduğu günden bu yana sporda kadın ve erkek sporcular arasındaki cinsiyete dayalı eşitsizliği azaltmak için çalışıyor. İster profesyonel ister amatör ruhla olsun, sporun kız çocuklarına, kadınlara direnç, özgüven, cesaret ve aidiyet duygusu kattığını düşünüyor. Hedefindeyse spordaki cinsiyet eşitsizliğinin korkmadan üzerine gidilerek ortadan kaldırılması var.
Women in Sports Vakfı’nın 2017 yılında yaptığı bir araştırmada 13-15 yaş arasındaki kız çocuklarının aynı yaşlardaki erkek çocuklarına oranla daha az fiziksel aktivite yaptıkları tespit edilmiş. "Girls Active (2017)" araştırması bunun nedenini ergenlik olarak açıklıyor. Adet dönemi sorunları kız çocuklarının spordaki motivasyonlarını düşürüyor ve özgüvenlerinin de azalmasına neden oluyor.
İşte kız çocuklarının ergenlikle başlayan sıkıntıları ileriki yıllarda profesyonel sporcu olduklarında da peşlerini bırakmıyor. Adet döneminde önemli bir karşılaşmaya çıkacak kadın sporcuları düşünün... Hele ki bu sporcular, Wimbledon Tenis Turnuvası’na katılıyorlarsa.
Neden mi? Anlatalım.
Wimbledon, kadın tenisçilerden maçlara çıkarken mutlaka ‘beyaz iç şort’ giymelerini istiyordu –ta ki bu yıla kadar. Bu zorunluluk da kadın sporcular için adet dönemlerinde, olası bir sızıntının şorta kadar geçebileceği endişesiyle, ekstra bir stres unsuru oluşturuyordu.
Wimbledon özellikle kadın tenisçileri sıkıntıya sokan katı kıyafet zorunluluğunu 2014 yılında daha da sert kurallara da bağlamıştı. Krem rengi giysiler bile yasaktı.
Kadın tenisçiler ve destekçileri ise, kadınların fizyolojik özelliklerini hiçe sayan bu uygulamalara tepkiliydi. 2022 yılı Temmuz ayında, bir grup kadın protestocu, Wimbledon dışında beyaz eteklerin altına kırmızı şortlar giyerek ve "About bloody time" yazılı pankartlar taşıyarak organizasyonu protesto etmişti.
Kadın sporcuların ve destekçilerinin başlattıkları bu protestolar ve itirazlar sonrasında, Wimbledon Turnuvası bu yıl, geçtiğimiz yıllardan farklı başladı: Beyaz şort zorunluluğu sonunda kaldırıldı ve 146 yıllık bir geçmişe sahip olan Wimbledon’da aralarında geçen yılın şampiyonu Elena Rybakina'nın da bulunduğu birkaç oyuncu koyu renkli iç şortlarla maçlarını oynadı.
Amerikalı tenisçi Coco Gauff geçtiğimiz hafta İngiliz Sky News’e yaptığı açıklamada "Geçen yıl Wimbledon sırasında adet dönemimdeydim ve çok stresliydi,” derken yapılan değişiklik için de kendisi ve diğer kadın sporcular için kesinlikle büyük bir stresi ortadan kaldıracağını söyledi.
Kadın tenisinin efsanesi Billie Jean King devrede
Kadın tenisçilerin Wimbledon’da özellikle adet dönemlerinde çektiği sıkıntıları yıllar öncesinden dile getiren isim Billie Jean King’di.
Amerikan ve dünya tenisinin efsanesi olarak bilinen King, Grand Slam teklerde 12, çiftlerde 16, karışık çiftlerde 11 olmak üzere 39 şampiyonluk kazandı. Ama o kazandığı başarılarının yanında sporda cinsiyet ayrımı yapılmamasının savunucularından biri olarak da tarihe geçti.
Ve son yıllarda, tenis efsanesi Billie Jean King ve profesyonel oyuncu Andy Murray'in annesi Judy Murray, iç şort kuralındaki değişiklik için bir çok girişimde bulundu.
Billie Jean King, 2022’de CNN’ne yaptığı açıklamada,“Hep beyaz giydiğimiz için hep endişe duyardık ve adet döneminiz için önemli olan şey, giydiklerinizin altında olan şeydir” demişti.
King'in etkisi, tenis kortunun çok ötesine uzanıyor. King, 2008'de, UNESCO tarafından Toplumsal Cinsiyet Eşitliği için Küresel Mentor olarak atandı ve sporda kadınlara yönelik eşitsizliklerin kaldırılması için çalıştı.
2009 yılında ABD Başkanlık Özgürlük Madalyası’nı dönemin başkanı Barack Obama’dan aldı. Bu ödül Amerika’da bir kişiye verilebilecek en üst düzey ödül olarak biliniyor. King, bu madalyayı alan ilk kadın sporcu oldu.
Beyaz giysi zorunluluğu nereden geliyor?
Beyaz giysi zorunluluğu 1877'deki ilk Wimbledon turnuvasına kadar uzanıyor. Wimbledon tarihini anlatan yazılarda neden beyaz renk üzerine odaklanıldığı da ortaya çıkıyor.
İlk kuralların yazıldığı yıllarda bir oyuncunun terlemesiyle birlikte giydiği kıyafet üzerinde ter lekesinin oluşması o yıllarda uygunsuz olarak kabul edilirmiş. Beyaz renk de teri en az gösteren renk olduğu için o dönemlerde turnuvaya katılan zenginlerin standart kıyafeti haline gelmiş.
Zaten ilk büyük tenis turnuvası olarak bilinen Wimbledon’ı benzerlerinden ayıran özellik de geleneklerine sıkı sıkıya bağlı kalması gösteriliyor.
Wimbledon’ın yasağını aşmanın bir yolunu bulan da vardı. Bir zamanlar tenis kortlarının yıldızı olan Serena Williams, Wimbledon’ın katı renk kurallarını ara ara kırmayı başaran nadir kadın tenisçilerdendi. Bırakın krem rengi yasağını Serana Williams siyahlar içinde korta çıktığında herkesi şoke etmişti.
Williams, beyazı da seviyordu ama neon renkler, siyah, kırmızı derken Wimbledon Organizasyon üyelerine kıyafetleri yüzünden sık sık toplantı yaptırmak zorunda kalıyordu. Açıkça, Williams, Wimbledon kurallarını nasıl aşacağını çözmüştü; "Siz de dört kez Wimbledon’ı kazanın size de beyaz zorunluluğu koyamazlar" der gibiydi.
2023 yazında, sadece Wimbledon kadınlar için sert kurallarından vazgeçmedi.
Adet dönemlerinde spor turnuvalarına katılan kadınlar için sızıntı korkusu Yeni Zelanda ve Avusturalya’da düzenlenen 2023 Kadınlar Futbol Dünya Kupası Organizasyonu tarafından da dikkate alındı.
Şampiyonaya katılacak ülkeler kadın futbolcuların istekleri doğrultusunda geleneksel milli formalarını değiştirme kararı aldı. ABD, İngiltere, Yeni Zelanda milli takımları turnuvada geleneksel beyaz şortlardan vazgeçti.
Hatırlatalım İran Kadın Milli Futbol Takımı beyaz şort giymeyi bir sene önce bırakmıştı.
Artık büyük spor turnuvaları kadınları kısıtlayıcı kurallardan vazgeçmek zorunda olduklarını yavaş yavaş anlamaya başlıyor.
Forum