Erişilebilirlik

Kara Cuma Alışveriş Çılgınlığı Küresel Çapta Yayılıyor


Brezilya'da "Kara Cuma" indiriminden yararlanmak isteyenler sınırlı sayıdaki televizyonlardan satın almaya çalışıyor
Brezilya'da "Kara Cuma" indiriminden yararlanmak isteyenler sınırlı sayıdaki televizyonlardan satın almaya çalışıyor

Şükran Günü, Fransa, Rusya ya da Güney Afrika'da kutlanmasa bile bu ülkelerde yaşayanlar, “Black Friday” yani “Kara Cuma” alışveriş çılgınlığından geri kalmıyor.

Amerika'da Şükran Günü'nden sonraki Cuma günü yaşanan alışveriş çılgınlığı, son yıllarda başka ülkelere de sıçradı. Ancak bazı siyasetçiler, aktivistler, hatta tüketiciler, bu tüketim olgusuna tepki gösteriyor.

Paris yakınlarında eylem yapan bir grup çevreci, bir alışveriş merkezine giriş çıkışları engelledi. Perakende devi Amazon'un merkezinde toplanan protestocularsa gezegenin sonunu getirdiğini iddia ettikleri aşırı imalatı protesto etti. Almanya'daysa Amazon çalışanları daha yüksek maaş talebiyle greve gitti.


Fransa'daysa bazı parlamenterler Kara Cuma alışverişlerine tamamen engelleme getirmek istiyor.

İngiltere'deki tüketici hakları örgütleriyse perakendecilerin Kara Cuma'yı müşterileri çekmek için bir slogan olarak kullandığını, ancak indirim oranlarının her zaman net olmadığını kaydediyor. Kimilerine göreyse Kara Cuma olgusu, küçük işletmelere zarar veriyor.

Küreselleşmiş ticaret, Cadılar Bayramı şekerlemelerinden kahvaltılık mısır gevreğine ve yer fıstığı ezmesine, Amerikalı tüketicilerin alışkanlıklarını başka ülkelerdeki tüketicilere de aşılıyor ve kimi durumlarda yerel gelenekler karşısında baskın çıkıyor.

Fransızlara göre Kara Cuma, bu eğilimi çok net simgeliyor. Paris civarında yapılan ”Block Friday” - ”Cuma'yı Engelleyin” protestoları düzenleyen gruplar, yayınladıkları manifestoda, ”Gezegen yanıyor, okyanuslar ölüyor, ve biz hala tüketmek, tüketmek istiyoruz, bu nedenle de üretiyor, üretiyoruz. Bu, yaşayan tüm canlıların kökünü kazıyana dek devam edecek mi? Çocuklarımıza yüzde 30 indirim için ihanet etmeyeceğiz” ifadelerine yer veriliyor.

Büyük kış indirimlerinin genellikle Noel'den sonraki gün başladığı İngiltere'deyse şirketler, 2010 yılından bu yana Kara Cuma pazarlama kampanyalarına ağırlık veriyor. Ancak ilk yıllarda satışların artmasından sonra satış hacminin sabitlendiği, çoğu satışın internet üzerinden yapıldığı gözleniyor.


Rusya'daysa tüketici hakları savunucuları, tüketicileri, indirimleri cazip göstermek için satış fiyatlarının Cuma gününden önce yükseltilmediğinden emin olmaları konusunda uyarıyor.

Kara Cuma olgusu Uzakdoğu'da daha az yaygın olsa da Japonya Havayolları gibi firmalar, bu günü bir slogan olarak kullanıyor.

Sosyal ve ekonomik eşitsizliğin en fazla olduğu ülkelerden biri olan Güney Afrika'daysa bazı televizyonlar, alışveriş yapmak için kuyrukta bekleyenlerin görüntülerini yayınladı. Ülkenin saygın gazetelerinden Mail & Guardian, Kara Cuma'nın dev perakendecileri nasıl zengin etmek için kullanıldığına ilişkin çok sert bir başyazıya yer verdi.

Kara Cuma, bir yandan da farklı kültür ve geleneklere uyum sağlaması için değişimden geçiyor. Örneğin Mısır'da indirimli alışveriş günü, Kara Cuma yerine Beyaz Cuma ya da Sarı Cuma olarak adlandırılıyor.

STÜDYO VOA

Trump’a ‘sus payı davası’ öncesinde konuşma yasağı – 27 Mart
lütfen bekleyin

No media source currently available

0:00 0:29:59 0:00
XS
SM
MD
LG