CHP Lideri Kemal Kılıçdaroğlu ile görüşmesinin ardından MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli’nın Anayasa değişikliği konusunda tavrı değişmedi.
Kılıçdaroğlu ve Bahçeli görüşmesi, planlandığı gibi saat 12.00’de başladı ve 45 dakika sürdü.
TBMM’de aynı koridorda makam odalarına sahip Kılıçdaroğlu ve Bahçeli, kameralar karşısında siyasi nezaket çerçevesinde tokalaşarak poz verdi.
Bahçeli, kapıda karşıladığı Kılıçdaroğlu’nu yine kapıda uğurladı. Kılıçdaroğlu, kapıda gazetecilere yaptığı açıklamada, “MHP, Türk demokrasi tarihinin çok önemli bir partisi. Bugünlerde benim şahsen görüşmeye ihtiyacım vardı. Sayın Başkan’ı ziyaret ettim, lütfedip kabul ettiler. Anayasa değişikliğiyle ilgili kaygılarımı kendisiyle paylaştım ve kendisine çok teşekkür ediyorum” dedi. Bahçeli ise, değerlendirmesi sorulunca “Sayın Genel Başkan gereğini söyledi” demekle yetindi.
Kılıçdaroğlu, Bahçeli ile geçtiğimiz pazartesi günü randevu talebinde bulunmuştu. Bahçeli, randevu talebine bugün için olumlu yanıt vermiş ancak hemen ertesinde Twitter hesabı aracılığıyla CHP aleyhine sert mesajlar içeren açıklamalar yapmıştı.
Bahçeli, CHP’yi “kaos ittifakı” üyeliğiyle suçlamıştı. Bu açıklamalara rağmen görüşmekten neden vazgeçmediği sorusu yöneltilen Kılıçdaroğlu ise, “söz konusu vatansa gerisi teferruattır” demişti.
CHP- MHP arasında liderler zirvesi gerçekleşti ancak sonuç değişmedi. TBMM Genel Kurulu’nda anayasa değişikliği teklifine MHP’nin desteği devam etti. TBMM’de 2. Tur görüşmelerinde ilk oylama, 1. Madde üzerinde yapıldı ve AKP’nin 315 vekiline ilaveten MHP’li vekillerce de “evet” yönünde oy kullanıldı. Saat 19.10 itibariyle sonuçlanan ve 486 milletvekilinin katılımıyla gerçekleşen oylamada sandıktan 345 ‘kabul’, 140 ‘ret’ ve 1 boş çıktı.
Oylamada, AKP’li TBMM Başkanı İsmail Kahraman’ın rahatsızlığı nedeniyle oturumu TBMM Başkanvekili ve AKP’li Ayşe Nur Bahçekapılı yönetti. Dolayısıyla AKP’den 315 milletvekili oy kullandı.
MHP’de 39 sandalye sayısı itibariyle; “ret” oyu vereceğini açıklayan 5 milletvekili dışında 34 “kabul” verileceği açıklanmıştı. Eşi intihar teşebbüsünde bulunduğu için İstanbul’da olan MHP’li Saffer Sancaklı ise mazeretli.
MHP’li Atilla Kaya, Yusuf Halaçoğlu, Nuri Okutan, İsmail Ok ve Kadir Koçdemir, “ret” oyu kullanacaklarını açıklamıştı. Ret cephesinde, CHP’li 133 milletvekili ile birlikte bağımsızlar Aylin Nazlıaka ve Ümit Özdağ’ın oyları söz konusu. Dolayısıyla ret cephesi 140 vekilden oluşuyor.
HDP ise, tutuklu vekiller isimleri okunurken “Rehin” diye seslenirken, oylamaya katılmama tavrını koruyor.
TBMM’de 2. Turdaki 1. Madde üzerindeki oylama sonucu itibariyle ret cephesi yanı sıra ilaveten 1 boş verildiği görüldü. Ancak AKP’nin oylarına ilaveten MHP’nin ‘kabul’ oylarıyla desteğini sürdürdüğü de ortaya çıktı.
Bu arada CHP, “kırmızı kart” göstermek gibi anayasa değişikliği teklifine “Hayır” tutumunu açıkça sergilemeyi sürdürüyor. Bugün de TBMM’de saat 18.00’de CHP’li vekiller ayağa kalktı ve teklife karşı “Türkiye ayağa kalkıyor” mesajını verdi.
Kılıçdaroğlu: "Sarayda oda için değil vatan için"
CHP Lideri Kılıçdaroğlu, Bahçeli ile görüşmesi ardından Twitter hesabı üzerinden açıklamada bulundu. Kılıçdaroğlu, “Biz mücadelemizi sarayda oda kapıp, cep doldurmak için değil, milletimize karşı sorumluluğumuz olduğu için yapıyoruz. Vatan için yapıyoruz. Bedelini milletimizin ödeyeceği her yanlış kararın karşısındayız. AKP Hükümeti'ne rağmen evlatlarımıza karanlık bir Türkiye bırakmayacağız” ifadelerini kullandı.
CHP Genel Başkan Yardımcısı Selin Sayek Böke de, basın toplantısında, MHP ile neden görüşme ihtiyacı duyulduğunu açıkladı. Böke, “MHP Türkiye siyasi tarihi açısından önemli bir partidir. ‘Esas olan vatandır gerisi teferruattır’ diyen yaklaşımımızla Sayın Genel Başkanımız, Sayın Bahçeli ile bir görüşme talebinde bulundu ve bu görüşme gerçekleşti. Bizim için Türkiye'nin çıkarları öncelikli olduğu için bu görüşmeyi önemsiyoruz. Nezaket çerçevesi içerisinde 45 dakikalık bir görüşme gerçekleşmiş. Sayın Genel Başkanımız Türkiye'nin geleceğine dair bütün kaygıları Sayın Bahçeli ile bu görüşme çerçevesinde paylaşmıştır. Bizler Türkiye'nin ortak geleceğinin yeniden birlikte inşa edilebilmesi için atılması gereken her adımı atmaya devam edeceğiz” diye konuştu.
Görüşmede neler konuşuldu?
Kılıçdaroğlu ve Bahçeli görüşmesinde ilk başta her iki partiden fotoğrafçılarca görüntü alınması dışında liderler yalnızdı. Ancak her iki partiden sonrasında kulislere görüşmede ‘kim, ne dedi’ yönünde bilgiler sızmaya başladı.
Kulislere yansıyan bilgilere göre; Kılıçdaroğlu, görüşme sırasında “Türkiye Cumhuriyeti ayağımızın altından kayıyor, buna izin verilmemeli” diyerek eğer anayasa değişikliği teklifi hayata geçerse bunun tek adam rejimine yol açacağını ifade etti. Anayasa ile Başkanlık Sistemi’ne geçilmesi durumunda Türkiye’nin geri döndürülemez şekilde sıkıntılı günler yaşayacağını vurgulayan Kılıçdaroğlu, MHP’nin Türkiye’nin geleceğine tehlikeye atacağını inanmadığını ve bu nedenle TBMM’deki teklife destek tavrından vazgeçmesini beklediklerini anlattı. ‘CHP olarak teklifi kesinlikle darbe girişimi sonrasında Türkiye’nin ihtiyacı’ olarak görmediklerini belirten Kılıçdaroğlu, bugüne değin AKP’lilerce anayasadaki “laiklik” ilkesini yok etmek gibi Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşundaki temel değerlere karşı hareket edildiğini de vurguladı. Bunun son örneğini AKP’li İsmail Aydın’ın Meclis’teki konuşması olarak işaret eden Kılıçdaroğlu, AKP’nin yakın gelecekte Anayasa’nın ilk 4 maddesini değiştirmek isteyeceğini kaydetti ve “Konuşmacı pot kırmadı, yazılı bir metinden konuştu. İktidar ağzındaki baklayı çıkardı. Bunları dikkate almalısınız” yönünde sözler sarf etti.
Bahçeli ise, CHP’nin gerekli “sorumlu muhalefet” tavrını sergilemediğini savunarak, Kılıçdaroğlu’na suçlamalar yöneltti. Bahçeli, eğer CHP’nin 15 Temmuz darbe girişimi sonrasında uzlaşıldığı üzere anayasa değişikliği teklifine katkı vermeye devam etmesini beklediklerini ama bunu göremediklerini söyledi.
Kılıçdaroğlu ise, teklif eğer Başkanlık Sistemi’ne geçiş değil de Türkiye’yi gerçekten geleceğe taşıyacak kaygıyla hazırlanmış olsaydı katkı vermiş olacaklarını kaydetti.
Görüşme boyunca Kılıçdaroğlu, detaylı şekilde neden MHP’nin teklife karşı çıkmasını beklediklerini anlattı. Ancak Bahçeli’nin yanıtı ise kısa cümleler ile teklife destekten vazgeçilmeyeceği yönünde oldu.
2014’teki uzlaşma sonrası devamı gelmedi
CHP ve MHP arasında, AKP karşısında muhalefet cephesi olarak hareket etme noktasında en belirgin işbirliği 10 Ağustos 2014’te Cumhurbaşkanlığı Seçimleri için ortak aday gösterilmesiydi. O dönemde Kılıçdaroğlu ve Bahçeli arasındaki görüşmeler sonucunda Ekmeleddin İhsanoğlu, CHP ve MHP’nin ortak Cumhurbaşkanı adayı olarak ilan edilmişti. İhsanoğlu, Recep Tayyip Erdoğan karşısında iki partiyi temsilen yarışmıştı.
O günlerde TBMM’nin 24. Dönemi kapsamında anayasa değişikliği çalışmaları için kurulmuş olan Anayasa Uzlaşma Komisyonu’nda da CHP ve MHP, benzer çizgide idi. Her iki parti de Başkanlık Sistemi’ne karşı olduklarını beyan etmiş ve AKP’nin teklif ettiği anayasa değişikliklerine itiraz etmişti. CHP ve MHP, Komisyon’da Başkanlık Sistemi ısrarından vazgeçilerek, AKP’ye üzerinde uzlaşılmış 60 maddelik anayasa değişikliğini hayata geçirme çağrısında da bulunmuştu. Ancak AKP’nin Başkanlık Sistemi’ne ilişkin teklifini geri çekmemesiyle kısır döngü yaşanmış ve Komisyon o dönemki AKP’li TBMM Başkanı Cemil Çiçek tarafından dağıtılmıştı.
Ardından 7 Haziran 2015 Genel Seçimleri sürecinde de MHP ve Bahçeli, Başkanlık Sistemi’ne “Hayır” dediklerini meydanlarda beyan etmeye ve seçmene seslenmeye devam etti. 7 Haziran gecesi seçim sonuçlandığında ve muhalefet partileri CHP, MHP ile HDP yüzde 60’lık seçmen desteği alınca AKP karşısında “koalisyon hükümeti” kurulması gündeme gelmişti. Ancak Bahçeli, henüz seçim sonuçları yeni açıklanmış iken kameralar karşısına geçti ve henüz koalisyon görüşmeleri başlamadan MHP olarak destek vermeyeceklerini açıkladı. Bu durum, CHP’ye karşı MHP’nin muhalefet partisi olarak işbirliği kapısını kapatması olarak yorumlandı. CHP’nin sonraki koalisyon için MHP’yi ikna çabaları da sonuçsuz kaldı.
7 Haziran sonrasındaki aynı günlerde CHP, MHP ile TBMM Başkanı olarak muhalefetten bir milletvekili seçilmesi konusunda da müzakereler yürütmeye çalıştı. HDP, CHP’ye hangi aday üzerinde uzlaşılırsa o yönde oy verme sözü verdi. Ancak MHP, CHP’nin adayı Deniz Baykal’ın seçimine destek olmayacağını ilan etti. CHP ve MHP’nin TBMM Başkanı konusunda uzlaşmaması sonucunda Temmuz ayında muhalefet karşısında azınlıkta kalmış AKP kendi adayını rahatlıkla seçmeyi başardı.
Sonrasında koalisyon hükümeti de kurulamayınca 1 Kasım 2015 Genel Seçimleri yapıldı ve AKP yeniden tek başına iktidar olarak işbaşına geldi.
