Konut kredilerinin faizlerindeki düşüş, konut satışlarına da yansıdı. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, 2020 yılının Haziran ayında konut satışları bir önceki yılın aynı ayına kıyasla yüzde 209,7 oranında artarak 190 bin 12 oldu. 2019 yılının Haziran ayında Türkiye genelinde satılan konut sayısı ise 61 bin 355 idi. 2020 yılının Mayıs ayında ise Türkiye genelinde 50 bin 936 konut satılmıştı.
Konut satışlarında, İstanbul 28 bin 799 konut satışı ve yüzde 15,2 ile en yüksek paya sahip oldu. Satış sayılarına göre İstanbul'u, 21 bin 915 konut satışı ve yüzde 11,5 pay ile Ankara, 11 bin 690 konut satışı ve yüzde 6,2 pay ile İzmir izledi. Konut satış sayısının en düşük olduğu iller sırasıyla 29 konut ile Ardahan, 40 konut ile Hakkari ve 68 konut ile Bayburt oldu.
İpotekli satışlarda yüzde 1.286,9 artış
İpotekli konut satışlarıysa 2020 yılının Haziran ayında 2019’un Haziran ayına göre yüzde 1.286,9 artış göstererek 101 bin 504 oldu. Toplam konut satışları içinde ipotekli satışların payı yüzde 53,4 olarak kayıtlara geçti. İpotekli satışlarda İstanbul 14 bin 767 konut satışı ve yüzde 14,5 pay ile ilk sırayı aldı. İpotekli konut satışının en az olduğu il 4 konut ile Hakkari oldu.
Kamu Bankaları, normalleşme sürecine geçişle birlikte piyasaları da canlandırmak amacıyla konut kredilerinde indirime gitmişti. Kamu bankaları yıllık enflasyon oranının yüzde 12’yi aştığı bir dönemde birinci el/sıfır konutlar için azami 12 ay ödemesiz dönemli, 15 yıla kadar vade ve aylık yüzde 0,64 faiz oranıyla finansman imkanı sunarken; ikinci el konutlar için azami 12 ay ödemesiz dönemli, azami 15 yıl vade ve aylık yüzde 0,74 faiz oranıyla kredi veriyor.
TÜİK’in açıkladığı istatistiklere göre Türkiye genelinde ilk defa satılan konut sayısı 2020 yılının Haziran ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 152,0 artarak 58 bin 632 oldu. Toplam konut satışları içinde ilk satışın payı yüzde 30,9 oldu.İkinci el konut satışları 2020 yılının Haziran ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 244,9 artış göstererek 131 bin 380 oldu. Birinci el konutlara verilen kredilerin faiz oranlarının daha düşük olmasına rağmen ikinci el konutlardaki satışların daha yüksek oranda olması dikkat çekiyor.
Konut satışları Ocak-Haziran döneminde yüzde 23,5 arttı
Ocak-Haziran döneminde 624 bin 769 olan konut satışı, bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 23,5 artış gösterdi. Ocak-Haziran döneminde ipotekli konut satışı yüzde 221,4 artarak 266 bin 374, diğer satış türlerinde ise yüzde 15,3 azalarak 358 bin 395 oldu. Bu dönemde ilk defa satılan konutlar yüzde 4,1 azalarak 197 bin 722 oldu. İkinci el konut satışları da yüzde 42,5 artarak 426 bin 997 olarak gerçekleşti.
Yabancılara yapılan konut satışları bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 38,1 azalarak 1.664 oldu.
“Piyasalar hareketlendi”
İzmir’in Buca ilçesinde emlak komisyonculuğu yapan Canan Bilgiç, VOA Türkçe’ye yaptığı açıklamada, konut piyasasının ciddi bir şekilde hareketlendiğini söyledi. Bu durumun konut kredisi faizlerindeki düşüşle bağlantılı olduğunu vurgulayan Bilgiç, “Benim müşteri portföyümde daha çok yatırım amaçlı alan insanlar var. Özellikle 200-230 bin lira arasındaki 1+1 daireler ve 350 bin liraya kadar olan 2+1 daireler çok hızlı satılıyor. Genellikle devlet memuru gibi sabit geliri olanlar alıyor” dedi.
Bilgiç konut fiyatlarında yüzde 15 ila 20 arasında bir artış olmasına rağmen vatandaşlara beklemek yerine şimdi konut almaları tavsiyesinde bulundu.
“İnşaat maliyetleri düşmedikçe konut fiyatları düşmez”
Aynı bölgedeki emlakçılardan Suat Nezir de piyasanın çok hareketli olduğunu belirtti ancak “daha da hareketli olabilirdi” diye konuştu. VOA Türkçe’nin sorularını cevaplayan Nezir’e göre konut satışlarının daha da fazla olmasının önündeki en büyük engel konutların gerçek fiyatlarıyla tapuda gösterilen fiyatları arasındaki fark. Nezir, “Biliyorsunuz son dönemde bankalar evin satış değerinin yüzde 90’ına kadar kredi veriyor. Müşteri elinde bir miktar nakitle geliyor. 400 bin liralık sıfır ev almak istiyor. Ancak müteahhidin faturalandırdığı rakamla gerçek satış değeri arasındaki makas yüksek olduğu için kredi gerçekleşmiyor. Bu da piyasanın daha da hızlanmasının önünü kapatıyor” dedi.
Konut satışlarının semtlere göre ihtiyaç ya da yatırım amaçlı olarak farklılık gösterdiğini belirten Nezir, fiyatların da talebe bağlı olarak arttığını söyledi. Nezir, ‘‘Mal sahibi eskiden 250 bin lira istediği bir eve 10 tane müşteri gelince 300 bin lira istemeye başlıyor. Ayrıca fiyatları maliyet açısından da değerlendirmek lazım. Şu anda inşaat maliyetleri birim metrekare için bin 800 lira. 100 metrekarelik bir evin inşaat maliyeti 180 bin lira. Bunun üzerine en az 100 bin liralık arsa payını koymak lazım. Bir de müteahhidin karını koyunca fiyat otomatikman yükseliyor. Dolayısıyla inşaat maliyetleri düşmeden fiyatların da aşağı düşme şansı yok. O yüzden ‘piyasa biraz daha yavaşladığında fiyatlar düşer, o zaman alırım’ diyenler bana göre yanılacaklar” dedi.
“İnsanlar fiyat artışını kabullendi”
Emlak komisyoncusu Ferdi Ulutaş da meslektaşlarıyla aynı görüşte. Ulutaş, VOA Türkçe’ye “Bence bu ülkede bir şey alınacaksa bugün alınmalı. Yarın bile değil. Çünkü sadece ev fiyatları değil, genel olarak her şeyin fiyatı artıyor” dedi.
Ulutaş, şu anda yatırım amacından çok ihtiyaç sahiplerinin ev almaya yöneldiğini belirtti ve “Krediler düştüğü için fiyatlarda bir artış söz konusu. Daha önce 200 bin lira olan bir ev 250 bin lira civarında. Ama kredilerin düşmesi ve ödemelerin uzun vadelere yayılması nedeniyle insanlar bunu kabullendiler” diye konuştu.
