İnsan Hakları Derneği (İHD) Doğu ve Güneydoğu’daki insan hakları ihlalleriyle ilgili 9 aylık bilanço raporu basın toplantısıyla açıkladı. Toplantıda ilk sözü alan İHD Diyarbakır Şube Başkanı Raci Bilici, Kürt sorununa çözüm bulma çabalarında umutların tükendiğini söyledi. Bilici, “Neredeyse her gün insanların yaşamını yitirdiği bu süreçte, barış ve çözüm umutları da maalesef tükenmiş bulunmaktadır. İnsan hakları ihlallerinin çatışma ortamının etkisiyle tırmanış gösterdiği yine bu süreçte, hukuk anlayışında ve adalet duygusunda ciddi bir tahribat meydana gelmiş bulunmaktadır. Siyasal iktidarın anti-demokratik uygulamaları karşısında muhalefet gösteren toplumsal kesimler, hapsedilmek veya ekonomik-sosyal haklarından mahrum bırakılmakla tehdit edilmektedir. Toplumda oluşan algı umudun kalmadığı algısıdır” dedi.
Kürtçeye karşı tahammülsüzlük gösterildiğini savunan Bilici, ”Özellikle Kürtçe ve farklı dillerdeki tabelaların yerinden sökülmesi, Kürtçe eğitim veren çocuk kreşleriyle eğitim destek evlerinin kapatılması gibi bazı uygulamalara bakıldığında, Kürtçe’nin kamusal alandaki kullanımına yönelik bir tahammülsüzlük olduğu görülmektedir. Kent meydanlarına veya muhtelif yerlere dikilen anıtların yıkılması ve yer isimlerinin değiştirilmesi ise, toplumsal yaşamın ortak belleğine bir müdahale olup, kesinlikle kabul edilebilir bir durum değildir” diye konuştu.
Bilici sözlerini şöyle sürdürdü: “2017 yılının ilk 9 ayında bölge kentlerinde, tespit edebildiğimiz verilere göre 19’u çocuk 3 bin 278 kişi gözaltına alınmış, 2’si çocuk 715 kişi ise tutuklanmıştır. Yine en az 2 bin 421 ev ve işyerine baskın düzenlendi… Kadınlara yönelik şiddet ve katliamlar, 2017 yılının ilk 9 ayında da bölge kentlerinde devam etti. Toplumsal yaşamımızda, kadınların sözüne, yaşam biçimine tahakküm kurmanın bir tezahürü olarak karşımıza çıkan erkek şiddeti sonucu bölgemizde 9 ayda 34 kadın katledildi, 9 kadın da intihar etti. Yine şiddet sonucu 36 kadın yaralandı, 6’sı cinsel saldırıya maruz kalırken, 5’i de seks işçiliği yapmaya zorlandı. Aynı şekilde çocuklara yönelik şiddet ve hak ihlalleri, bu süre içerisinde devam etti...Yine çatışmalı ortamların varlık gösterdiği bölgelerde sahipsiz bırakılan patlayıcılar sonucu da, çocukların yaralanmalarına ve yaşamlarını yitirişine hala tanıklık ediyoruz. Bu yılın 9 ayındaki verilere baktığımızda, şiddet sonucu 8 çocuk katledilirken, 6 çocuk da intihar etti. 2 çocuk seks işçiliği yapmaya zorlanırken, 90 çocuk ise cinsel istismara maruz kaldı.”
Daha sonra söz alan İHD Bölge Temsilcisi Abdulselam İnceören raporda yer alan diğer verileri paylaştı. Rapora göre, yargısız infaz, cezaevlerinde ölüm, faili meçhul saldırı, resmi hata, ihmal ve hata sonucu ölüm, saldırı, silahlı çatışma gibi nedenlerle 9 ayda 482 kişinin öldüğü vurgulandı. Raporda, silahlı örgütlerin eylemleri sonucu 13 kişinin yaşamını yitirdiği, doğrudan silahlı örgütler tarafından 16 kişinin öldürüldüğü belirtildi. 11 kişinin kuşkulu şekilde öldüğü dikkat çekilen raporda, 549 işkence iddiasına yer verildi. Raporda ilk 9 ayda 15 bin 647 ihlal iddiası yer aldı.
