Irak’taki Kürt güçleri, dün Bağdat merkezi hükümetinin operasyon düzenlediği Kerkük’ten sonra bugün de diğer bir tartışmalı bölge olan Sincar’dan çekildi.
Irak güçleri ve Şii milis gücü Haşdi Şabi dün Kerkük’e girerek, Peşmerge olarak bilinen Kürt güçlerini kentten çıkarmıştı. Bağdat merkezi yönetimi, Iraklı Kürtler’in geçen ay düzenlediği bağımsızlık referandumuna tepki olarak Kerkük’e operasyon düzenlemişti.
Referandum bağlayıcı olmasa da Iraklı Kürtler’in bağımsızlık arzularını yansıtması bakımından sembolik önem taşıyor. Oylama Bağdat merkezi hükümetinin yanı sıra Türkiye, İran ve ABD tarafından da tanınmadı.
Sincar’daki yerel Ezidi milis gücünün komutanı Maslum Şingali, Peşmerge’nin bu sabah erken saatlerde kenti terkederek Iraklı güçlerin girişine izin verdiğini söyledi.
Ezidiler, kenti 2014 yılında ele geçiren IŞİD militanları tarafından katledilmişlerdi. 2 binden fazla kişi ölmüş, binlerce kadın ve çocuk köleliğe zorlanmıştı. ABD’nin hava operasyonlarıyla destek verdiği Kürt güçleri kenti 2015’te kurtardı.
Kentin belediye başkanı Mahma Halil, İran destekli Haşdi Şabi milislerinin Sincar’ın kontrolünü aldığını belirtti. Milisler, Irak hükümeti tarafından ordunun parçası olarak kabul edilse de, Kürt yetkililer milisleri Tahran’ın ve Şii öncelikli politikalarının bir aracı olarak görüyor ve niyetlerinden derin şüphe duyuyor.
Şingali, Kürt güçlerin kenti “hemen terkettiğini, savaşmak istemediklerini” söyledi.
Bu arada, binlerce sivilin Kerkük’e geri dönmekte olduğu görülüyor. Kürt güçlerin otoyol üzerinde zırhlı araçlarla desteklenen bir barikat yerleştirse de sivillerin kente dönüşüne izin verdiği belirtiliyor.
Dönüş yolundakilerin birçoğunun yanlarında çocukları ve araçlarını tıkabasa doldurdukları eşyalarıyla olduğu gözleniyor.
Irak güçleri Kerkük’ü geri almadan daha iki hafta önce IŞİD’e karşı Peşmerge güçleriyle birlikte savaşıyordu.
Irak güçlerinin dün Kerkük’e girişinin ardından federal ve Şii milislerin yönetiminden korkan binlerce Kerkük sakini kuzeyde Erbil’e doğru yollara düşmüştü.
İnsanlar bugünse geri dönüyorlar.
Kürtler, Peşmerge’nin Kerkük için sonuna kadar savaşacakları sözüne rağmen kenti süratle terketmesinden dolayı kendilerini ihanete uğramış hissettiklerini söylediler.
28 yaşındaki Amir Aydn, “Kerkük satıldı, herkes kaçtı. Ama şimdi durum istikrara kavuştu ve insanlar evlerine geri dönüyor. Hiçbir şey olmayacak inşallah ve Kerkük eski haline geri dönecek” diye konuştu.
Irak silahlı güçleri 2014’te IŞİD’in ilerleyişine karşı koyamayınca Peşmerge güçleri, Kürt özerk bölgesinin 32 kilometre kadar dışında kalmasına rağmen Kerkük ve çevresindeki petrol kuyularını korumak için bölgeye girmişti.
Bağdat Kerkük ve bağlı olduğu vilayetin merkezi hükümete geri verilmesi gerektiği noktasında ısrar ediyordu ancak Kürtler’in bağımsızlık referandumuna Kerkük’ü de dahil etmesinden sonra durum iyice kızıştı.
Irak federal güçlerinin dün kentteki kilit noktaları almasından sonra Peşmerge güçleri kuzeydoğu yönünde özerk bölgelerine doğru çekildi.
