Depremden bir gün sonra yola çıkarak arama kurtarma çalışmalarına katılan ilk ülkelerden olan Meksika, dünyanın farklı bölgelerinde yaşanan depremlerde edindiği deneyim ve başarılarla sadece Latin Amerika’da değil dünyada da önemli ekiplerden biri olarak tanınıyor.
8 Şubat’ta Hatay’a ulaşarak, kendilerine tahsis edilen 50 kişiyle deprem bölgesinde çalışmalara başlayan Topos Adrenalina Estrella adlı Meksikalı arama kurtarma ekibinin koordinatörü Pola Diaz, 37 yıllık deneyime sahip olmasına rağmen Türkiye’de gördüğü yıkım, can ve mal kaybının boyutlarına inanmakta güçlük yaşadığını söylüyor.
VOA Türkçe’nin ulaştığı Diaz, “Deprem bölgesinin büyüklüğü ve insanların ilk depreme uykuda yakalanması ölü ve yaralı sayısını arttıran değişkenler. Ancak bina yapımında eksik ve kalitesiz malzemelerin kullanılması da önemli bir faktör. Bizim gittiğimiz enkazlardan kimse sağ çıkamadı. Hepsi yıkılan binanın altında kaldığı için hayatını kaybetmişti” dedi.
Deprem hazırlık noktasındaki eksikliklerin de felaketin düzeyinin artmasında etkili olduğunu belirten Diaz, “Türkiye’nin deprem kuşağında olmasına rağmen daha önceki felaketlerden gerekli dersleri çıkarmadığını gördük. Örneğin deprem ikaz sistemi olmaması ciddi bir eksiklik” diye kaydetti.
“Can kaybının bu düzeye ulaşması kabul edilemez”
Riskleri azaltmak için her daim yapılabilecek iyileştirmeler olduğuna dikkat çeken uzman, Türkiye’de öncelikle imar izni verilen yerlerden fay hattının geçip geçmediği noktasında bilinçlenme, devletin önleyici tedbirler için daha fazla kaynak ayırması, bina yapımında kullanılan malzemelerin ve binaların kontrolu ve yasal zorunlulukların eksiksiz bir şekilde yerine getirilmesi noktasında çalışmalara ihtiyaç duyulduğunu belirtti.
Diaz, “Deprem anında ve sonrasında ne yapmak gerektiğinin bilinmemesinden ötürü bu kadar can kaybı yaşanması kabul edilemez. Özellikle deprem ikaz sistemi önemli” diye konuştu.
“Yıkılan bina, ölü ve yaralı sayısı çok fazlaydı”
Arama kurtarma çalışmalarına Adıyaman’da destek veren Meksika Kızıl Haç’a bağlı Kentsel Arama ve Kurtarma Timi (USAR) lideri Marco Herandez, en çok zorlandıkları başlıkların soğuk hava, iletişim sorunu ve bulunan cesetlerin çıkarılması konusunda yetkililerin talepleri olduğunu belirtti.
VOA Türkçe’ye konuşan Hernandez “Enkaz altından bazı depremzedeleri canlı çıkarmayı başarmamız bize duyulan güveni arttırdı. Artık göçük altından her ses duyulduğunda bize gelerek köpeklerimiz ve teknolojik cihazlarımızla kontrol etmemizi istiyorlardı. Yıkılan bina ve yaralı sayısı çok fazla olmasına rağmen, acil servislerin hizmet vermeye devam edebilmiş olması önemliydi. Örneğin Haiti depreminde enkazdan kurtardığımız çok sayıda kişi hastane ya da ambulans sorunundan dolayı yaşamını yitirmişti” dedi.
Hernandez kendilerini en çok etkileyen olaylar arasında kızını kurtardıkları bir annenin köpeklerine ve kendilerine gösterdiği minnet; tek başına kurtulan 13 yaşındaki bir kızın gece gündüz demeden enkazın başında ailesini beklemesi; 4 adet cesedi teslim ettikleri babanın, cenazelerini gömdükten hemen sonra geri dönerek ekip üyelerine tek tek teşekkür etmesi olduğunu söylüyor.
Meksikalı uzman halkın barınma ve beslenme sorununa ek olarak en kısa zamanda depremzedelere psikolojik destek çalışmalarına önem verilmesi gerektiğini belirtti.
